Verbum

ажу́р ​¹, ‑у, м.

1. Негустое, скразное вязанне, вышыванне, разьба і пад. Вышыць ажурам.

2. Лёгкая празрыстая тканіна. Пакрывала з ажуру.

[Ад фр. à jour — скразны, ажурны.]

ажу́р ​², прысл.

Такое вядзенне рахункаводства, калі запісы ў бухгалтарскіх кнігах робяцца ў дзень завяршэння аперацыі.

•••

(Усё) у ажуры — усё ў парадку, усё як належыць.

[Ад фр. à jour — на сённяшні дзень.]

закасі́цца, ‑кашуся, ‑косішся, ‑косіцца; зак.

Разм.

1. Затрымацца на касьбе даўжэй, чым звычайна. Закасіўся да ночы.

2. Стаміцца на касьбе. За дзень закасіўся.

3. Косячы, перайсці мяжу, скасіць частку чужой сенажаці. Не ведаю, як бацька з такой далечы мог разгледзець, што касец закасіўся на наш луг. Шуцько.

многагало́сы, ‑ая, ‑ае.

1. Які складаецца з многіх галасоў. Многагалосае ўра ўзляцела над плошчай, рэхам пракацілася над заснежанымі вуліцамі, над полем. Лынькоў. // Шумны. Многагалосы натоўп. □ Я моўчкі вітаю дзень многагалосы, Дубоў грамаду, красу лугавую. Колас.

2. Спец. Пабудаваны на спалучэнні некалькіх галасоў, якія гучаць адначасова; поліфанічны.

падмаро́зіць, ‑рожу, ‑розіш, ‑розіць; зак.

1. што. Замарозіць злёгку або дадаткова; не ўберагчы ад марозу. Падмарозіць мяса. □ [Старшыня:] — З раёна паведамілі, што з заўтрашняга дня пачынаюцца замаразкі. Каб не падмарозіць нам бульбу. Шашкоў.

2. безас. Аб наступленні холаду, марозу. Праз дзень-два зноў падмарозіла і выпаў снег. Краўчанка.

падо́ўжыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што.

1. Зрабіць даўжэйшым, павялічыць у даўжыню. Падоўжыць вуду. Падоўжыць паліто. // Стварыць уражанне большай даўжыні, чым яна ёсць на самай справе.

2. Зрабіць больш працяглым, доўгім. Падоўжыць рэйс. Падоўжыць заняткі. □ Няхай хвіліна, што прыйшла сягоння, Падоўжыць дзень намераў і здзяйсненняў! Лось.

папакруці́ць, ‑кручу, ‑круціш, ‑круціць; зак., каго-што.

Разм. Круціць доўга, неаднаразова. Мы тады дазналіся, што .. [парабчыха] у той дзень з цямна скародзіла поле, пасля адразу запрасілі яе круціць жорны. Яна папакруціла іх аж цераз поўдзень. Чорны. Шыі [Крывахіж] зусім не чуў — папакруціў галавою ў палёце, выглядаючы праціўніка. Алешка.

паўстаўля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., што.

Уставіць усё, многае. Яны з Праксэдай яе агледзелі, пазатыкалі пакуллем пазы, якія аж свіціліся, паўстаўлялі шыбы, пабялілі сцены, печ, і хатка стала падобна на чалавечае жытло. Сабаленка. На трэці дзень прыйшлі падводы. Ўсе сваякі папрыязджалі, І двор вазамі паўстаўлялі. Колас.

паца́пацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Злёгку пасварыцца або пабіцца. [Галай:] — Я быў знайшоў .. [Прусавай] прытулак. Дык што ты думаеш, у першы дзень з гаспадаром пацапалася, на вуліцы мітынгаваць пачала. Асіпенка. [Аляксей:] — Гэта ж не тое, што я з кім пацапаўся, а потым пахадзілі-пахадзілі і зноў сябры. Кавалёў.

пракі́даць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Расчысціць, вызваліць, кідаючы ў бакі тое, чым што‑н. засыпана, загрувашчана. — Трэ было б.. сцежку да склепа пракідаць.. Замяло, дык цяпер ні прыступу. Калюга.

2. Кідаць некаторы час. Пракідаць лапатай зямлю цэлы дзень.

пракіда́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.

Незак. да пракі́даць.

проставало́сы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Без галаўнога ўбору; з распушчанымі непрыбранымі валасамі. [Алена] шчыра працуе ўвесь дзень, падстаўляе пад гарачыя прамені сонца і спіну і проставалосую галаву. Колас. Таццяна — дачасна распаўнелая, не зусім ахайная — часцей за ўсё блукала па пакоях з папяросай у роце, проставалосая, у расхрыстаным халаце. Карпаў.