цана́, -ы́, мн. цэ́ны і (з ліч. 2, 3, 4) цаны́, цэн, ж.

1. Грашовае выражэнне вартасці тавару; плата.

Зніжэнне цэн.

Ц. праезду аўтобусам.

2. звычайна ў форме Т цано́й (-о́ю), чаго. Ужыв. ў знач.: страціўшы што-н., ахвяраваўшы чым-н., перажыўшы што-н.

Перамагчы цаной вялікіх страт.

Любой цаной дасягнуць мэты.

3. перан. Значэнне, роля чаго-н.

Ц. слова.

○

Адпускная цана — цана, па якой прадаецца прадукцыя.

◊

У цане (разм.) — дорага каштуе; высока цэніцца.

Цаны няма каму-чаму (разм.) — вельмі дарагі, вельмі высокай якасці.

|| прым. цэ́насны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

цвёрды, -ая, -ае.

1. Які складаецца са шчыльна прылеглых частак, не мяккі, стабільны па форме пры нармальных умовах, у адрозненне ад вадкага і газападобнага.

Цвёрдае паліва.

Цвёрдае рэчыва.

2. Які з цяжкасцю паддаецца сцісканню, згінанню, рэзанню і пад.

Цвёрдая драўніна.

Цвёрдая зямля.

3. перан. Стойкі ў сваіх перакананнях, непахісны.

Ц. намер.

Цвёрдае рашэнне.

4. Устойлівы, трывалы, стабільны.

Цвёрдыя цэны.

Цвёрдая зарплата.

5. Добра засвоены, трывалы, грунтоўны.

Цвёрдае веданне прадмета.

○ Цвёрды знак — назва літары «ь» у рускай азбуцы.

Цвёрдыя зычныя — зычныя гукі, якія вымаўляюцца без набліжэння сярэдняй часткі языка да цвёрдага паднябення.

|| наз. цвёрдасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

эквівале́нт, ‑у, М ‑нце, м.

Што‑н. раўназначнае, раўнацэннае, раўнасільнае чаму‑н., здольнае поўнасцю замяніць яго. Хімічны эквівалент. Механічны эквівалент цяпла. □ Даніну модзе на грэчаскія словы аддавалі некаторыя дзеячы праваслаўя шляхам замены сваіх славянскіх прозвішчаў грэчаскімі эквівалентамі. Жураўскі. Сорак, восемдзесят, сто дваццаць грамаў — чвэртка, палавіна, тры чвэрткі пайка, шэры наздраваты кавалак салдацкага хлеба быў такі фантастычна магутны эквівалент, што да зеніту яго, да поўнай вагі, цэны, здаецца, і не даходзілі. Брыль.

[Лац. aequivalens, aequivalentis — раўназначны, раўнацэнны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

przeceniać

przecenia|ć

незак.

1. змяняць цэны, пераацэньваць;

2. пераацэньваць;

on ~ł swoje zdolności — ён пераацэньваў свае здольнасці

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

tend​2 [tend] v.

1. мець тэндэ́нцыю, схі́льнасць;

It tends to rain. Магчыма, будзе дождж.

2. (to/towards) ісці́ ў пэ́ўным напра́мку, кірава́цца (пра курс);

Prices are tending upwards. Цэны растуць.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

firm​2 [fɜ:m] adj.

1. цвёрды; мо́цны, трыва́лы;

a firm foundation трыва́лы падму́рак

2. усто́йлівы, стабі́льны;

firm prices стабі́льныя цэ́ны

3. цвёрды, непахі́сны;

a firm decision цвёрдае рашэ́нне;

a firm conviction цвёрдая ўпэ́ўненасць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

níederdrücken

vt

1) ці́снуць уні́з; прыціска́ць, прыбіва́ць (да зямлі́) (агонь, дым)

2) камерц. зніжа́ць (цэны)

3) прыгнята́ць, падаўля́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

überhö́hen

vt

1) узвыша́цца (над чым-н.), панава́ць (над мясцовасцю)

2) празме́рна павыша́ць [павялі́чваць]; узніма́ць, наганя́ць (цэны); надбудо́ўваць (плаціну)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

запро́с м.

1. (требование разъяснения) за́пыт, -ту м.; (вопрос) запыта́нне, -ння ср.;

сде́лать запро́с зрабі́ць за́пыт;

посла́ть запро́с пасла́ць за́пыт (запыта́нне);

2. (о цене) запро́с, -су м.;

це́ны без запро́са цэ́ны без запро́су.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

up​4 [ʌp] v. infml

1. падыма́ць, уздыма́ць; павялі́чваць;

They upped the prices. Яны павысілі цэны.

2. усхо́плівацца, уско́кваць, падско́кваць;

She upped and left without a word. Яна ўсхапілася і выйшла без аніводнага слова.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)