1) правіцель, улада якога заснавана на дэспатызме і гвалце;
2) перан. прыгнятальнік, мучыцель.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
насаджа́ць1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-чаго.
1. Змясціць, размясціць дзе‑н. вялікую колькасць каго‑, чаго‑н. Насаджаць дзяцей у аўтобус. Насаджаць пірагоў у печ.
2. Пасадзіць у некалькі прыёмаў або нейкую колькасць (пра расліны, дрэвы). Насаджаць маладых дрэў.
3.Разм. Пабоямі нарабіць (сінякоў, гузоў і пад.). Не надта хочацца .. [Аўдолі] ўмешвацца ва ўнутраныя справы, падлічваць, хто каму больш сінякоў насаджаў, ды нічога не зробіш — улада.Крапіва.
насаджа́ць2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак.да насадзіць 1 (у 3, 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бюракра́т
(фр. bureaucrate, ад bureau = бюро + kratos = улада)
1) прадстаўнік бюракратыі;
2) службовая асоба, якая пры выкананні сваіх абавязкаў асноўнае значэнне надае форме, а не сутнасці справы; фармаліст.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
каро́на
(польск. korona, ад лац. corona)
1) каштоўны галаўны ўбор — сімвал улады манарха;
2) перан.улада манарха (прыняць карону);
3) светлы арэол вакол Сонца, бачны ў час зацьмення.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
матрыярха́т
(ням. Matriarchat, ад лац. mater, -tris = маці + гр. arche = улада)
перыяд у развіцці першабытнаабшчыннага ладу, на працягу якога жанчына адыгрывала кіруючую ролю ў гаспадарчым і грамадскім жыцці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
патрыярха́т
(ад гр. pater, -tris = бацька + arche = улада)
1) апошні перыяд першабытнаабшчыннага радавога ладу, для якога характэрна панаванне мужчын у гаспадарчым і грамадскім жыцці;
2) царква, узначаленая патрыярхам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сеньяра́т
(с.-лац. senioratus, ад лац. senior = старэйшы)
1) форма спадчыннасці, паводле якой трон або маёмасць пераходзіць самаму старшаму члену роду;
2) уладасеньёра ў сярэдневяковай Зах. Еўропе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
фізіякра́ты
(фр. physiocrates, ад гр. physis = прырода + kratos = улада)
французскія эканамісты 2-й пал. 18 ст., якія лічылі, што толькі праца земляроба з’яўляецца прадукцыйнай і стварае прыбавачную вартасць.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АКРУЖНА́Я Святлана Арцёмаўна
(н. 26.1.1947, г. Чарнаўцы, Украіна),
бел. актрыса. Нар.арт. Беларусі (1991). Скончыла Бел.тэатр.-маст.ін-т (1969). Працуе ў Бел. т-ры імя Я.Коласа. Выконвае ролі лірыка-драматычныя, востракамедыйныя, характарныя: Дачка («Зацюканы апостал» А.Макаёнка), Люська («Радавыя» А.Дударава), Анютка («Улада цемры» Л.Талстога), Галя Чацвяртак («А зоры тут ціхія» паводле Б.Васільева), Катрын («Матухна Кураж і яе дзеці» Б.Брэхта), Люсі Мерыкур («Будзьце здаровы!» П.Шэно), Франка («Хам» паводле Э.Ажэшкі) і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДЗЯ́КАНАЎ Міхаіл Аляксандравіч
(12.1.1856, г. Екацярынбург, Расія — 10.8.1919),
расійскі гісторык. Акад. Пецярбургскай АН (1912). Скончыў Пецярбургскі ун-т (1878). З 1890 праф. гісторыі і права Дэрпцкага (Тартускага), з 1914 Пецярбургскага ун-та. Навук. працы па гісторыі сялянства, дзяржавы і царквы ў Расіі, стараж.-рус. права, асн. з іх — «Улада маскоўскіх гасудароў» (1889), «Нарысы па гісторыі вясковага насельніцтва ў Маскоўскай дзяржаве XVI—XVII ст.» (1898), «Нарысы грамадскага і дзяржаўнага ладу Старажытнай Русі» (1907).
