мейстэрзі́нгеры
(ням. Meistersinger = майстар спеву)
нямецкія паэты-спевакі 14—16 ст. з цэхавых рамеснікаў, якія практыкавалі кананічную манеру выканання песень на рэлігійна-дыдактычныя, а пазней і свецкія тэмы; пераемнікі мінезінгераў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рай, ‑ю, м.
Паводле рэлігійна-містычных уяўленняў — месца, дзе знаходзяць шчаслівае існаванне душы праведнікаў пасля іх смерці. Рад бы ў рай, ды грахі не пускаюць. Прымаўка. // перан. Пра прыгожую мясцовасць; пра месца, дае можна шчасліва і прывольна жыць; пра добрыя жыццёвыя ўмовы наогул. — Рай! Зялёны рай! — захапляўся Мікалай Мікалавеіч, азіраючыся па баках. Шашкоў. З мілым па душы — рай і ў шалашы. Прымаўка.
•••
Рай адамкнуўся каму — адкрылася добрае жыццё, насталі добрыя ўмовы.
Рай зямны — незвычайна прыгожае месца, дзе ўсяго многа і дзе можна шчасліва і бесклапотна жыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фарысе́й
(гл. pharisaios, ад ст.-яўр. parusz = аддзелены)
1) член рэлігійна-палітычнай секты ў Стараж. Іудзеі, што абараняла інтарэсы заможных слаёў насельніцтва і вызначалася фанатызмам і крывадушшам;
2) перан. ханжа, крывадушнік.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
фарысе́й
(гр. pharisaios, ад ст.-яўр. paruchim = адшчапенец)
1) член рэлігійна-палітычнай секты ў Старажытнай Іудзеі, што абараняла інтарэсы заможных слаёў насельніцтва і вызначалася фанатызмам і крывадушнасцю;
2) перан. ханжа, крывадушнік.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
раско́л, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. расколваць — раскалоць і расколвацца — раскалоцца.
2. Месца, па якім што‑н. расколата або раскалолася; трэшчына. Лінія расколу.
3. перан. Раздзяленне каго‑, чаго‑н. на групы, часткі, абумоўленае наяўнасцю рознагалоссяў. У час спробы зрабіць раскол у партыйнай арганізацыі палітзняволеных Хмель быў выкрыты і выключаны з радоў партыі. Хромчанка. Гурын арганізоўвае раскол партыі.. і абвяшчае сябе кіраўніком адколатай групы. Машара.
4. Рэлігійна-грамадскі рух у Расіі, які ўзнік у сярэдзіне 17 стагоддзя, быў накіраваны супраць царквы і закончыўся ўтварэннем шэрагу сект.
5. Стараверства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́рма
(англ. karma < санскр. karma = дзеянне)
1) адно з асноўных паняццяў індыйскай рэлігійна-філасофскай сістэмы, якое абазначае суму ўчынкаў усякай жывой істоты, што вызначае характар наступных нараджэнняў і пераўвасабленняў;
2) лёс, прадвызначэнне.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
гандзі́зм
[ад інд. M. Gandhi = прозвішча ідэолага нацыянальна-вызваленчага руху ў Індыі (1869—1948)]
сацыяльна-палітычная і рэлігійна-філасофская дактрына, якая ўзнікла ў перыяд барацьбы Індыі за незалежнасць у 20—40 гг. 20 ст.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
джайні́зм
(ад інд. Dzina = імя легендарнага богачалавека, які нібыта паказаў чалавецтву пілях да выратавання)
рэлігійна-філасофскае вучэнне, якое ўзнікла ў 6 ст. да н. э. у Індыі і прапаведуе адказ ад прычынення шкоды любым жывым істотам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
нонадаранты́зм
(ад лац. non = не + adorantes = якія пакланяюцца)
рэлігійна-філасофскі рух на Беларусі ў 2-й пал. 16 ст., паслядоўнікі якога адмаўляліся пакланяцца Хрысту, лічылі яго не богам, а чалавекам, не прызнавалі неўміручасці душы, замагільнага свету.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пурытані́зм
(ад пурытанін)
1) рэлігійна-палітычны рух у Англіі ў 16—17 ст., накіраваны супраць абсалютызму і элементаў каталіцызму ў англіканскай царкве;
2) перан. строгае, часта паказное, захаванне маралі і нецярпімасць да адхіленняў ад прынятай маралі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)