еўропацэнтры́зм

(ад лац Europa + цэнтрызм)

прынцып і пазіцыя, паводле якіх падзеі ў свеце разглядаюцца і ацэньваюцца з еўрапейскага пункту гледжання.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

прынцыпо́вы

(ад прынцып)

1) звязаны з прынцыпамі, заснаваны на прынцыпах;

2) які строга прытрымліваецца прынцыпаў, кіруецца імі ў сваіх паводзінах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

энцыклапеды́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да энцыклапедыі; які мае характар энцыклапедыі (у 1 знач.). Энцыклапедычны слоўнік. □ Значнае месца ў слоўніках Л. Зізанія і П. Бярынды займае энцыклапедычны прынцып тлумачэння. Суднік.

2. Усеабдымны, усебаковы, які ахоплівае розныя галіны ведаў. Студэнты .. [дацэнта] любілі за энцыклапедычныя веды, за прастату, за своеасаблівы, стыль лекцый, які мог фарміравацца толькі ў «мужчынскім» інстытуце. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

basis

[ˈbeɪsɪs]

n., pl. bases

1) гало́ўная ча́стка, асно́ва f.

2) асно́ўны пры́нцып, падста́ва f.

3) гало́ўны элемэ́нт

4) Rare зыхо́дны пункт; вае́нная ба́за

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

калегія́льнасць

(ад калегіяльны)

прынцып і метад кіравання, якое ажыццяўляецца групай упаўнаважаных асоб (калегіяй), кожны з якіх нясе персанальную адказнасць за пэўную сферу дзейнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

АДЗІНАНАЧА́ЛЛЕ,

1) прынцып кіравання, які азначае наданне кіраўніку якога-н. органа, установы, прадпрыемства шырокіх паўнамоцтваў, неабходных для выканання яго функцый, а таксама ўстанаўленне яго персанальнай адказнасці за вынікі працы.

2) адзіначалле ва ўзброеных сілах — прынцып кіравання войскамі, пры якім камандзіры (начальнікі) надзелены ўсёй паўнатой распарадчай улады ў адносінах да падначаленых, нясуць асабістую адказнасць за іх жыццё і дзейнасць. Заключаецца ў праве камандзіра асабіста прымаць рашэнні, аддаваць загады, забяспечваць іх выкананне. Ажыццяўляецца ў адпаведнасці з правамі, якія вызначаны законамі і рэгламентуюцца статутамі воінскімі.

т. 1, с. 107

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

дэмакра́тыя

(гр. demokratia)

1) форма дзяржавы, заснаваная на прызнанні народа крыніцай улады;

2) прынцып арганізацыі дзейнасці калектыву, заснаваны на раўнапраўным удзеле ўсіх яго членаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

principle

[ˈprɪnsəpəl]

n.

1) пры́нцыпm.; асно́ва f.

religious principles — рэлігі́йныя кано́ны

2) пра́віла n., зако́н -у m.

to make it a principle — зрабі́ць пра́вілам

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

generality

[,dʒenəˈræləti]

n., pl. -ties

1) агу́льная фра́за, павярхо́ўнае, неканкрэ́тнае цьве́рджаньне

2) агу́льны пры́нцып або́ пра́віла

3) бальшыня́ f., бо́льшая ча́стка

4) агу́льная я́касьць, агу́льныя ўмо́вы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

АСТРАГРА́ДСКІ Міхаіл Васілевіч

(24.9.1801, в Пашэнаўка Казельшчынскага р-на Палтаўскай вобл., Украіна — 1.1.1862),

рускі матэматык і механік, адзін з заснавальнікаў Пецярбургскай матэм. школы. Акад. Пецярбургскай АН (1830). Вучыўся ў Харкаўскім ун-це (1817—20), у Парыжы (1822—27). З 1828 праф. ВНУ Пецярбурга. Навук. працы па матэм. аналізе, матэм. фізіцы і тэарэт. механіцы. Сфармуляваў агульны варыяцыйны прынцып для некансерватыўных сістэм, адкрыў найменшага дзеяння прынцып (незалежна ад У.Гамільтана), даказаў тэарэму аб пераўтварэнні інтэгралаў (гл. Астраградскага формула).

Тв.:

Полн. собр. трудов. Т. 1—3. Киев. 1959—61.

т. 2, с. 49

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)