plain​2 [pleɪn] adj.

1. я́сны, зразуме́лы;

I made myself plain. Я ясна выказаўся.

2. про́сты;

I li ke plain food. Я люблю простую ежу.

3. прамы́, шчы́ры, адкры́ты;

a plain answer прамы́ адка́з

♦

(as) plain as day/(as) plain as the nose on your face я́сны як дзень, ясне́й я́снага; ≅ як дво́йчы два;

plain sailing прасце́й про́стага, прасце́й па́ранай рэ́пы; ве́льмі про́ста і лёгка

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

перано́сны, ‑ая, ‑ае.

1. Які лёгка пераносіцца з месца на месца. Пераносны станок. // Спецыяльна прыстасаваны для пераносу. Пераносная радыёстанцыя. Пераносная лямпа.

2. Не прамы, іншасказальны; метафарычны (пра значэнне, сэнс слова). — Ну які ты наіўны! Шэсць сутак трэба разумець не ў дакладным сэнсе, а ў пераносным. Карпюк. Разыходзяцца іхнія [Турсевіча і Лабановіча] дарогі ў розныя бакі — і ў простым і ў пераносным сэнсе. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

fréihändig

a во́льны, прамы́; ад рукі́

~es Zéichnen — рысава́нне [малява́нне] ад рукі́

~er Verkáuf — про́даж без пасрэ́дніка

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

blunt​1 [blʌnt] adj.

1. тупы́, незаво́страны;

blunt scissors тупы́я нажні́цы

2. рэ́зкі, грубава́ты; прамы́, прамаліне́йны;

To be blunt, your attitude to work is appalling. Праўду кажучы, тваё стаўленне да працы вельмі дрэннае.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

утвары́ць сов., в разн. знач. образова́ть;

у. прамы́ ву́гал — образова́ть прямо́й у́гол;

рака́ ўтвары́ла дугу́ — река́ образова́ла дугу́;

у. вае́нна-паліты́чны саю́з — образова́ть вое́нно-полити́ческий сою́з;

у. камі́сію — образова́ть коми́ссию

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

касы́, -а́я, -о́е і ко́сы, -ая, -ае.

1. Размешчаны, накіраваны пад вуглом да гарызантальнай паверхні, не адвесны.

К. прамень.

К. почырк.

2. Скрыўлены, несіметрычны.

Касая рама.

Касыя дзверы.

3. Касавокі.

Касая дзяўчына.

4. Размешчаны не пасярэдзіне, а збоку.

К. каўнер.

Касая засцежка.

5. перан. Недружалюбны, падазроны (пра позірк, погляд).

Касыя позіркі.

Коса (прысл.) глядзець на каго-н.

○

Касы вугал — вугал, які большы або меншы за прамы.

Касы парус (спец.) — трохвугольны парус.

◊

Касы сажань у плячах (разм.) — шыракаплечы, магутнага складу (пра чалавека).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

све́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. Палачка з тлушчавага рэчыва з кнотам усярэдзіне, якая служыць для асвятлення і іншых мэт.

Стэарынавая с.

Паставіць свечку ў царкве.

Запаліць свечку з водарам ядміну.

Сувенірная с.

2. Прыстасаванне для запальвання чаго-н. (спец.).

Запальныя свечкі рухавіка (у рухавіках унутранага згарання).

3. Медыцынскі прэпарат у выглядзе невялікай капсулы.

4. Прамы ўзлёт, круты пад’ём уверх (спец.).

5. Плямка тлушчу ў варыве.

С. ў супе.

|| прым. све́чачны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

прут, ‑а, М пруце, мн. пруты, ‑оў; м.

1. Тонкая доўгая палка без сучча. Выбіраецца [для вуды] прамы, моцны і гнуткі прут. Матрунёнак. Дзед доўгім прутам спорваў спелыя яблыкі, а ўраднік збіраў. Мурашка.

2. Доўгі металічны стрыжань. [Юрка] стаіць у сваім ложку.., трымаецца аберуч за жалезны прут і то смяецца адназубым роцікам, то.. зусім як бацька ляскае языком. Брыль. [Паўліку] і дзеду ўступілі месца пад акном, пераплеценым жалезнымі прутамі. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

immediate [ɪˈmi:diət] adj.

1. неадкла́дны, спе́шны

2. непасрэ́дны, прамы́; найбліжэ́йшы;

my immediate neighbours мае́ найбліжэ́йшыя сусе́дзі;

in the immediate future у найбліжэ́йшай бу́дучыні, у найбліжэ́йшы час;

on his immediate left адра́зу нале́ва ад яго́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Про́сты ’элементарны, аднародны па саставу’, ’не складаны для разумення’, ’грубы па якасці’, ’няхітры, адкрыты, неганарлівы’, ’звычайны, негатунковы’, ’прамы, роўны’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Гарэц., Бір. Дзярж., Шн. 2, Выг., Шатал., Сл. ПЗБ, ТС, Клім.), ’свабодны’ (Нас.), ’слабы, некруты (аб пражы)’ (Уладз.), ст.-бел. простый ’свабодны, вольны’ (Ст.-бел. лексікон). Рус. просто́й, укр. про́стий, ст.-рус. простъ ’прамы, адкрыты, свабодны, просты’, ст.-слав. простъ ’прамы, просты’, польск., в.-луж. prosty, н.-луж. pšosty, чэш., славац. prostý ’просты, прамы’, серб.-харв. про̏ст ’няхітры, просты; дараваны, памілаваны’, славен. pròst ’натуральны, свабодны, звычайны, просты’, балг., макед. прост ’просты, нявыхаваны’. Прасл. *pro‑stъ ад pro‑ (гл. пра- і *sto‑). Апошняе параўноўваюць з літ. ãpstas ’багацце’, apstùs ’багаты, шчодры, шырокі’, atstùs ’аддалены’, лат. nuôst ’прэч’ (< *nuo‑stu), ст.-інд. sụṣthú‑ ’які знаходзіцца ў добрым стане’, оск. trstus ’сведка’, ст.-в.-ням. ewist ’аўчарня’. Першаснае значэнне *prosthos ’тое, што выступае; той, які выступае’, параўн. ст.-інд. prastha‑ ’горная раўніна, плошча’, ірл. ross ’лес, мыс’ (гл. Фасмер, 3, 380). Іншыя версіі: Міклашыч (321) выводзіў слав. *prostъ з *prostrъ ’разасланы’ і набліжаў да прастор і роднасных; Махэк₂ (485) роднаснымі славянскаму слову лічыў літ. prantù, pratau, pràsti ’прывыкаць’ (г. зн. *prostъ з *prot‑tos), аднак пры гэтым цяжка вытлумачыць яго семантыку. Паводле Аткупшчыкова (Балто-слав. иссл., 1984, 94–95), роднаснае літ. prãstas, лат. prasts ’просты; дрэнны’, літ. pràsti ’прывыкаць’, таксама Банькоўскі, 2, 788. Трубачоў (ЭССЯ, 13, 137–138) адносіць другую частку слова да *stojati (гл. стаяць) аналагічна да ku‑stъ ’куст’. Гл. таксама Шаўр, Slavia, 50, 52–60; Гомалкава, Studia Etym. Brun., 1, 71. Паводле Сноя₂ (586), першасная семантыка — ’які стаіць спераду’, параўн. про́сто ’насупраць’: просто хаты (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)