wéitgehend, weit géhend
a зна́чны, радыка́льны, глаба́льны, шыро́кі (пра планы і г.д.)
~es Verständnis — глыбо́кае разуме́нне чаго́-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Quérstrich
m -(e)s, -e папярэ́чная ры́са
j-m éinen ~ durch etw. (A) máchen — сарва́ць чые-н. пла́ны
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
расстра́ивать несов.
1. (нарушать строй) расстро́йваць; (о музыкальном инструменте — ещё) разла́джваць;
расстра́ивать ряды́ проти́вника расстро́йваць рады́ праці́ўніка;
расстра́ивать роя́ль расстро́йваць рая́ль;
2. (причинять ущерб) разла́джваць;
расстра́ивать дела́ разла́джваць спра́вы;
3. (мешать осуществлению) разла́джваць;
расстра́ивать пла́ны разла́джваць пла́ны;
4. (приводить в болезненное состояние) псава́ць;
расстра́ивать не́рвы псава́ць не́рвы;
5. (огорчать) хвалява́ць, псава́ць настро́й; засмуча́ць;
э́ти ве́сти меня́ расстра́ивают гэ́тыя ве́сткі мяне́ хвалю́юць (засмуча́юць), гэ́тыя ве́сткі псую́ць мне настро́й;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
буры́цьI (разбураць)
1. zerstören vt;
буры́ць дашчэ́нту dem Érdboden gléichmachen; áusrotten vt (вынішчыць); zuníchte machen, verníchten vt (знішчаць);
буры́ць пла́ны Pläne zuníchte machen [veréiteln];
2. (здароўе) ruiníeren vt, untergráben* vt, zugrúnde [zu Grúnde] ríchten
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
вар’я́цкі, ‑ая, ‑ае.
1. Уласцівы вар’яту; такі, як у вар’ята. Вар’яцкі смех. Вар’яцкія вочы. □ [Іван] прахапіўся адразу і ў тое ж імгненне пачуў недарэчны вар’яцкі крык. Быкаў.
2. Неразумны, шалёны; дзікі. Вар’яцкія ідэі, планы.
3. перан. Разм. Які характарызуецца крайняй ступенню праяўлення, выключны (па сіле, велічы, напружанасці). Вар’яцкая злосць. □ Мы перамаглі буру, вар’яцкую сілу стыхіі і хутка паднімем парус зваротнага плавання. Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
магчы́мы, ‑ая, ‑ае.
1. Які можа здарыцца, адбыцца, дапушчальны. Капітан загадаў падрыхтавацца да магчымай высадкі на лёд. Бяганская. Мне раптам зрабілася страшна ад адной думкі пра магчымую сустрэчу. Карпюк.
2. Які можна здзейсніць, ажыццявіць. [Андрыяну Цітавічу] на момант здалося блізкім і магчымым тое, аб чым ён марыў. Марціновіч. [Тарыел Кверквелія] стараўся знайсці выхад, згадаць далейшыя планы Гунава, распазнаць магчымыя ягоныя ходы ў гэтай смяротнай гульні... Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нерэа́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не існуе ў рэчаіснасці; фантастычны. Дрэвы, ахутаныя ў казачна бялюткія адзенні, стаялі нерухома, быццам зачараваныя. Усё здавалася нерэальным, таямнічым. Новікаў. У Косцевым уяўленні кожная дзяўчына была занадта паэтычная і нерэальная. Карпюк.
2. Немагчымы для выканання, здзяйснення; неажыццявімы. Нерэальныя патрабаванні. □ І ўсе іх планы былі нерэальнымі, бо не было ў хлопцаў зброі, ды і ўдвух не многае зробіш. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спра́ўдзіцца, ‑дзіцца; зак.
1. Ажыццявіцца, здзейсніцца; збыцца. Мары тысячагоддзяў Аб светлай долі чалавецтва Спраўдзяцца ў жыцці. Бядуля. [Барашкін] проста верыў у тое, што гэтыя планы павінны абавязкова спраўдзіцца. Савіцкі. — А божачка мой, Кандратка прыйшоў! — з радасці загаласіла.. [маці]. — Сон спраўдзіўся. Лобан.
2. Аказацца правільным, пацвердзіцца. Чуткі пра выклік у камісію спраўдзіліся. Лынькоў. [Рыгорава] падазронасць і здагадка спраўдзіліся. Адамчык. Меркаванне камандзіра брыгады спраўдзілася. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адкры́ць сов., в разн. знач. откры́ть; (поделиться с кем-, чем-л. — ещё) посвяти́ть (кого во что); (части тела — ещё) обнажи́ть;
а. засло́ну — откры́ть за́навес;
а. гру́дзі — откры́ть (обнажи́ть) грудь;
а. сход — откры́ть собра́ние;
а. тэа́тр — откры́ть теа́тр;
а. пакла́ды руды́ — откры́ть за́лежи руды́;
а. но́вую плане́ту — откры́ть но́вую плане́ту;
а. свае́ пла́ны каму́-не́будзь — откры́ть свои́ пла́ны кому́-л., посвяти́ть в свои́ пла́ны кого́-л.;
а. сакрэ́т каму́-не́будзь — откры́ть секре́т кому́-л.;
○ а. аго́нь — воен. откры́ть ого́нь;
а. раху́нак — откры́ть счёт;
◊ а. Аме́рыку — откры́ть Аме́рику;
а. во́чы — (каму) откры́ть глаза́ (кому);
а. душу́ — откры́ть ду́шу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
вы́значыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.
1. што і з дадан. Распазнаць, высветліць, разабрацца ў чым-н., дакладна ўстанавіць.
В. прычыну.
В. адлегласць.
В. вугал (вылічыць).
2. што. Выявіць сутнасць, раскрыць змест чаго-н.
В. творчы метад пісьменніка.
В. новае навуковае паняцце.
3. каго-што. Загадзя прызначыць або намеціць наперад.
В. дзяжурных.
В. далейшыя планы.
4. што. Устанавіць, назначыць.
В. сродкі на будаўніцтва.
В. меру пакарання.
5. што. Абумовіць сабой, з’явіцца прычынай чаго-н.
Добрая падрыхтоўка вызначыла поспех.
6. што. Абазначыць якім-н. чынам.
В. мяжу тычкамі.
|| незак. вызнача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. вызначэ́нне, -я, н. (да 1—4 і 6 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)