бу́рка

(цюрк. bür, bürk = маршчыніцца, закрывацца)

1) шырокая і доўгая вопратка з даматканага сукна з башлыком, якая надзяваецца паверх кажуха;

2) накідка з тонкага лямцу, якой карыстаюцца коннікі на Каўказе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Башлы́к ’башлык; тое, што надзяваюць на галаву паверх шапкі’ (БРС, Сцяшк. МГ, Сакал., Інстр. I, Сцяц. Нар., Шат.). Рус. башлы́к, укр. башли́к (з XVIII ст.). Запазычанне з цюрк. моў (параўн. цюрк. bašlyk, да baš ’галава’), Фасмер, 1, 139. Некаторыя новыя дэталі дадае Шанскі, 1, Б, 63.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пры́жма, мн. л. пры́жмы ’паплёт (у страсе паверх саломы)’ (слаўг., чэрык., ЛА, 4). Прыставачна-суфіксальнае ўтварэнне ад слаба зафіксаванага (вынік выціскання групай з коранем ціс(н)‑) жаць, жму ’ціснуць’ (гл.) < прасл. *žęti, *žьmǫ. Параўн. рус. разан., калуж., арханг. прижи́м ’тонкая жэрдка, якой прыціскаюць, замацоўваюць саламяную страху’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

папяро́чны, ‑ая, ‑ае.

Які праходзіць, размяшчаецца ўпоперак чаго‑н.; проціл. падоўжны. Узышоўшы на другі паверх, наведвальнікі траплялі ў папярочны шырокі калідор, дзе размяшчалася гардэробная. Машара. З году ў год ствол дрэва таўсцее, на ім як бы нарастаюць чахлы. Гэтыя чахлы ў выглядзе кольцаў добра відаць на папярочным зрэзе бервяна. Штыхаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ЗІКУРА́Т,

ступеньчаты культавы будынак у Стараж. Месапатаміі.

Будавалі З. з сырцовай цэглы ў выглядзе высокай, у некалькі ярусаў (З—7) вежы, якая звужалася ўверсе. Сцены абкладвалі каляровай глазураванай цэглай, кожны паверх меў свой колер (звычайна чорны, чырвоны, белы). Наверсе размяшчалася свяцілішча, да якога ішлі пандусы і прыступкі. Найб. вядомыя З. — Этэменанкі (т. зв. Вавілонская вежа, 7 ст. да н.э.) і Чога-Зенбіль.

т. 7, с. 65

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

*Паме́тнік, пометнік ’апоўзіны, якія кладуць паверх стога’ (ТС), пометнік, помеціна ’тонкія латы ў страсе на сохах’ (Нар. сл., жытк.), паметнік ’падсцілка пад стогам’ (Нар. сл., навагр.). Рус. пометины ’апоўзіны на стозе або на саламяным дасе’. Ад *памятаць (параўн. тур. метану́ць ’шпурнуць, кінуць аб землю’) з суф. ‑НІК, ‑ІН‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

piętro

piętr|o

н.

1. паверх;

mieszkać na drugim ~ze — жыць на трэцім паверсе;

2. тэатр. ярус

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

АГАДЖАРЫ́,

газакандэнсатна-нафтавае радовішча ў Іране, за 130 км ад г. Абадан, адно з буйнейшых у свеце. У межах Персідскага заліва нафтагазаноснага басейна. Адкрыта ў 1938, распрацоўваецца з 1945. Пачатковыя прамысл. запасы нафты 1283 млн. т, газу 263 млрд. м³. Нафтаносны паверх на глыб. 1240 м, газанафтавы — 1400 м. Шчыльн. нафты 850 кг/м. Дзесяткі фантануючых свідравін. Нафтаправоды ў порт Бендэр-Махшэхр і Абадан.

т. 1, с. 69

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

сверх предлог с род.

1. (поверх чего-л.) на, зве́рху, паве́рх, наве́рх;

наде́ть сверх руба́шки надзе́ць паве́рх на саро́чку (наве́рх на саро́чку, зве́рху);

2. (превыше чего-л.) звыш (чаго); це́раз, праз (што);

расхо́ды сверх сме́ты выда́ткі звыш каштары́са;

3. (помимо чего-л.) апрача́, звыш (чаго);

сверх зарпла́ты он получи́л пре́мию звыш (апрача́) зарпла́ты ён атрыма́ў прэ́мію;

сверх ожида́ния зусі́м неспадзява́на.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

floor

[flɔr]

1.

n.

1) падло́га f.

2) паве́рхm.

ground floor — ні́жні, пе́ршы паве́рх, партэ́р -у m

3) дно n.о́ра, пячо́ры)

4) за́ля пасе́джаньняў

to have, to take the floor — выступа́ць (на пасе́джаньні), бра́ць сло́ва

2.

v.i.

1) кла́сьці падло́гу

2) валі́ць на падло́гу, зьбіва́ць з ног

3) informal

а) перамага́ць

б) зьбіва́ць з панталы́ку, ста́віць у тупі́к

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)