кры́жык, ‑а, м.
1. Памянш. да крыж (у 1, 4 знач.); маленькі крыж. Яніна здымае з сябе залаты крыжык. Козел. — А ты хоць які крыжык заслужыў? Грахоўскі.
2. Тое, што і крыж (у 3 знач.). На графіку з’яўляюцца ўсё новыя і новыя лініі, рыскі, крыжыкі, кружочкі, лічбы. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ставы́, ‑оў; адз. няма.
Абл. Кросны (у 1 знач.). З бярозы вычасаў ставы ёй [ненагляднай] новыя, Набіліцы кляновыя зрабіў. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэрмінава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак. і незак., што.
Назваць (называць) што‑н. якім‑н. тэрмінам. Тэрмінаваць новыя навуковыя паняцці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шалпаткі́, ‑ая, ‑ое.
Разм. Які шалпоча, шамаціць. Паперы шалпаткія, збольшага новыя, рознага колеру — зялёныя, сінія, цёмна-жоўтыя, ружовыя. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
э́пік, ‑а, м.
Аўтар эпічных твораў. Талент Коласа, эпіка і рэаліста, набывае, як бачым, новыя грані і якасці. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пабудо́ва, ‑ы, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. пабудаваць. // Структура. Пабудова сказа. Пабудова ўрока.
2. Кніжн. Сістэма думак, разважанняў; тэорыя. Філасофскія пабудовы асноў навукі.
3. Тое, што пабудавана. Жалезабетонная пабудова. □ Насустрач поезду, як жывыя, выскаквалі навакольныя пабудовы, усё новыя і новыя краявіды. Філімонаў. [Танкі] стралялі па дарозе, хаваючыся за пабудовы. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Га́нгстэр (БРС). Запазычанне з рус. мовы, куды ў новыя часы патрапіла з англ. мовы: англ. gangster ’тс’ (ад gang ’банда’). Падрабязней гл. Шанскі, 1, Г, 26.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абно́ўлены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад абнавіць.
2. у знач. прым. Якому нададзены новыя якасці; палепшаны. Абноўленыя землі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
радыёапарату́ра, ‑ы, ж., зб.
Апаратура для перадачы, пераўтварэння і прыёму радыёхваль. У .. [трактары] устаноўлены новыя электрычныя схемы, .. блакіроўка тармазоў, радыёапаратура. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гало́ўка, -і, ДМ -ло́ўцы, мн. -і, -ло́вак, ж.
1. гл. галава.
2. Шарападобны плод або прадаўгаватае суквецце раслін.
Г. канюшыны.
Г. лёну.
3. толькі мн. Пярэдняя частка саней.
Пакласці мяшок у галоўкі.
4. толькі мн. Пярэдняя частка ботаў, якая пакрывае пальцы і верхнюю частку ступні.
Паставіць у ботах новыя галоўкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)