адгарну́цца, ‑горнецца; зак.
Павярнуцца з аднаго боку на другі (пра лісты ў кнізе). / у перан. ужыв. Адгарнулася новая старонка ў шматвяковай гісторыі Полацка — старонка будаўніцтва камунізма. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акачане́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Астыць, змерзнуць; адубець. У галаве.. [дзеда Талаша] з явілася новая думка: садраць з воўка скуру, покі ён не акачанеў — гэта будзе дзедаў трафей. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
муа́равы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да муару. Муаравы шоўк.
2. Зроблены з муару. Муаравая стужка. □ На Лёдзі была новая, з залацістым зіхценнем муаравая сукенка. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сенакасі́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Сельскагаспадарчая машына для касьбы травы. У гэтым годзе на палях нашых калгасаў з’явілася новая самаходная шыроказахопная сенакасілка. «Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шля́гер, ‑а, м.
Новая модная, папулярная (да збітасці) песня ці інструментальная п’еса. Ён [амерыканец] спяшаўся вярнуцца на сваю базу, каб там выпіць віскі і паслухаць новы шлягер. Пішчыкава.
[Ням. Schlager.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ме́сці несов., в разн. знач. мести́;
м. сме́цце — мести́ му́сор;
м. падло́гу — мести́ пол;
ве́цер мяце́ лі́сце — ве́тер метёт ли́стья;
сёння на ву́ліцы мяце́ — безл. сего́дня на у́лице метёт;
◊ но́вая мятла́ чы́ста мяце́ — посл. но́вая метла́ чи́сто метёт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пыч ’верхняя частка парастка’ (каралі«., З нар. сл.). Магчыма, адваротны дэрыват ад пычка (гл.), параўн., аднак, балг. тіч ’адростак на вінаграднай лазе, тытуню; новая маладая галінка, што вырасла на месцы зрэзу’, якое БЕР (5, 269) выводзяць з тур. pię ’расток, адростак’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
інава́цыя
(лац. innovatio)
1) новаўвядзенне, абнаўленне (напр. тэхнічная і.);
2) новая з’ява ў мове (напр. лексічная і.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
кайназо́й
(ад гр. kainos = новы + zoe = жыццё)
самая новая эра ў геалагічнай гісторыі Зямлі, якая распачалася 67 мільёнаў гадоў таму назад.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
БІ́СМАРКА АРХІПЕЛА́Г
(Bismark Archipelago),
Новая Брытанія, група астравоў на З Ціхага ак., у Меланезіі, тэр. Папуа—Новай Гвінеі. Нас. 347 тыс. (1987). Пл. каля 50,5 тыс. км². Складаецца з 2 вял. а-воў Новая Брытанія і Новая Ірландыя, а-воў Адміралцейства і шэрагу дробных каралавых. Буйныя астравы гарыстыя (выш. да 2300 м), штат вулканаў, ёсць дзеючыя (Улавун). Частыя землетрасенні. Вільготныя трапічныя лясы. Плантацыі какосавай пальмы, бананаў, цукр. трыснягу. Рыбалоўства. Гал. горад — Рабаул (на в-ве Новая Брытанія). Адкрыты ў 1616 галандцамі В.Схаўтэнам і Я.Лемерам. Анексіраваны Германіяй (1884), падмандатная тэр. Аўстраліі (1920), захоплены Японіяй у 2-ю сусв. вайну; частка тэр. Новай Гвінеі, падмандатнай ААН да 1975. Названы ў гонар О.Бісмарка.
т. 3, с. 160
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)