ГЕМАЛІЗІ́НЫ,

рэчывы, здольныя вызваляць гемаглабін з эрытрацытаў крыві. Пры гэтым гемаглабін раствараецца ў плазме або навакольнай вадкасці і кроў робіцца празрыстай (лакавая кроў). Гемалізіны — прадукты жыццядзейнасці многіх бактэрый паразітычных чарвей, насякомых, скарпіёнаў, некат. ядавітых змей (лізалецыціны). Адрозніваюць нармальныя гемалізіны (прысутнічаюць у сываратцы крыві і лізіруюць уласныя эрытрацыты — аўтагемоліз), ізалізіны — лізіруюць эрытрацыты, уведзеныя ўнутрывенна ад жывёл таго ж віду, і гетэралізіны — ад інш. віду.

т. 5, с. 146

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ве́на, ‑ы, ж.

Крывяносны сасуд, па якім кроў цячэ да сэрца.

•••

Полыя вены — дзве вены, якія ўпадаюць у правае перадсэрдзе.

[Лац. vena.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́мсціць, ‑мшчу, ‑мсціш, ‑меціць; незак.

Чыніць помсту каму‑н. [Міхаіл] помсціў ненавісным ворагам за кроў і слёзы сваёй знявечанай радзімы. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Жы́жка 1 ’кроў’ (Жд. 1). Рус. жи́жка, бранск., кур., варонеж., арл., тул., смал. ’вадкасць’, смал. ’кроў’. Памянш. суфікс ‑ка ад наз. жыжа 1 (гл.)

Жы́жка 2 ’крапіва’ (Жд. 2). Укр. дзіцяч. жи́жка ’ўсё гарачае і пякучае’ (Грынч.), палес. жи́жка, жі́жка ’крапіва’. Ад кораня дзеяслова жыгаць ’апякаць’ з суфіксам ‑к‑a і марфаналагічным чаргаваннем г/ж. Параўн. і жыжа 2.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

broczyć

broczy|ć

незак. : ~ć krwią — сплываць крывёю;

krew broczyć — кроў струменіць;

~ć ręce we krwi — праліваць чыю кроў

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

оби́льно нареч. бага́та, шчо́дра; бага́та, гу́ста, пы́шна; см. оби́льный;

оби́льно про́литая кровь шчо́дра пралі́тая кроў;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

half-blood

[ˈhæfblʌd]

n.

1) зьмяша́ная кроў

2) зво́дны брат або́ зво́дная сястра́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

◎ Крыва́вец 1 ’гуляўнік лёзеліеў, Sisymbrium loeselii L. (Кіс.). Гл. кроў.

◎ Крыва́вец 2 ’святаяннік звычайны, Hypericum perforatum’ (Маш.). Гл. крывавец©.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адлі́ць¹, адалью́, адалье́ш, адалье́; адальём, адальяце́, адалью́ць і адлію́, адліе́ш, адліе́; адліём, адліяце́, адлію́ць; адліў, адліла́, адліло́; адлі́; адліты; зак.

1. што і чаго. Выліць частку вадкасці з чаго-н.

А. літр малака.

А. вады з вядра.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адхлынуць (пра кроў).

Кроў адліла ад твару.

3. каго. Абліўшы вадой, прывесці каго-н. да прытомнасці (разм.).

А. хворага халоднай вадой.

4. Ліць, ісці на працягу якога-н. часу (пра дождж); скончыць ліць.

Цэлы тыдзень адлілі дажджы.

|| незак. адліва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—3 знач.).

|| наз. адліва́нне, -я, н. (да 1—3 знач.) і адлі́ў, -ліву, м. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бруі́ць, бруіць; незак.

Тое, што і бруіцца. Ціха рэчанька бруіла, штось шаптаў чарот вадзе. Машара. Гімнам кроў бруіць у жылах. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)