чырвона-жоўтая фарба расліннага паходжання, якая выкарыстоўваецца для афарбоўкі шэрсці, а таксама валасоў, ногцяў і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пля́ма, -ы, мн. -ы, плям, ж.
1. Месца іншай афарбоўкі на якой-н. паверхні, а таксама месца, забруджанае чым-н.
Радзімая п.
Чарнільная п.
Белая п. (на геаграфічнай карце: абазначэнне недаследаванай мясцовасці; таксама перан.: пра што-н. невядомае, нявывучанае). Жоўтая п. (у сятчатцы вока: месца, вельмі чуллівае да святла; спец.).
2.перан. Што-н. ганебнае, надта непрыемнае.
П. на рэпутацыі.
|| памянш.пля́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прытапта́ны, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад прытаптаць.
2.узнач.прым. Прымяты, прыціснуты ў часе хады. Пад ногі на дарозе стала [трапляцца] пагнутая і прытаптаная жоўтая папараць і сіне-ружовы верас.Пташнікаў.Каб суняць дыханне, Алесь трохі прайшоўся па прытаптанай абочыне і прысеў.Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Маркаві́ннік, моркові́ннік ’жаўтацвет вясенні, Adonis vernalis L.’ (лельч., Бейл.). Відаць, назва перанесена з іншай расліны, таму што з раслінай морква нельга звязаць матывацыю наймення. Магчыма, да маркава́ць (> ⁺маркаваны ’значны, відочны’: жоўтая кветка здзіўляе нас сваім памерам і выгодна выдзяляецца сярод сваіх сучаснікаў).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
баксёр
(англ. boxer)
1) спартсмен, які займаецца боксам;
2) парода службовых сабак, у якіх круглая галава, кароткая морда, жоўтая поўсць.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
разрэ́джаны, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад разрэдзіць.
2.узнач.прым. Не вельмі часты, не густы. Разрэджаныя пасевы.
3.узнач.прым. Не вельмі шчыльны, не насычаны. Разрэджаны газ. Разрэджанае паветра.// Разбаўлены, размешаны вадой. На плюшнік, на круглыя лісты лотаці пырскаюць разрэджаны торф і жоўтая ржа.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пасту́шайка ’пліска, Motacilla alba L.’ (воран., Сл. ПЗБ). Калька-пераклад з польск.pasterka, pastyrka, pastereczka ’тс’, pliszka pasterka ’Motacilla flava L.’ Параўн. таксама і pastuszek ’пліска белая’ (Струтыньскі, Nazwy, 26–27 і 109). Матывацыя: птушка гнездзіцца (жыве) на пашах паблізу скаціны. Параўн. таксама ўкр.гуц.пастирка, пастушка ’пліска жоўтая*
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
цытра́ль
[ад лац. citrus = лімоннае дрэва + аль(дэгід)]
арганічнае злучэнне, альдэгід, жоўтая вадкасць з лімонным пахам; выкарыстоўваецца ў парфумерыі, харчовай прамысловасці, медыцыне.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ліхама́нкаж.
1. Fíeber n -s;
прасту́дная ліхама́нка Erkältungsfieber n;
2.разм. (малярыя, трасца) Fíeber n -s;
бало́тная ліхама́нка Súmpffieber n;
жо́ўтая ліхама́нка Gélbfieber;
крапі́ўная ліхама́нка Nésselfieber n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Снедзік ‘гусіная цыбуля жоўтая, Gagea tutea Ker.-Gaevl.’ (гродз., Кіс.). Укр.сні́док ‘тс’, рус.дыял.снедо́к ‘маркоўнік’. З польск.śniedek, śniadek ‘гусіная цыбуля’. Паводле Махэка₂ (564), польскае слова (чэш.snědek з польскай) ад кораня *sněd‑ (гл. снедаць), г. зн. ‘ядомы’, паколькі цыбуліны гэтых раслін ядуць. Гл. таксама ЕСУМ, 5, 335.