радо́вішча, ‑а, н.
Прыроднае скопішча карысных выкапняў; залежы, паклады. Радовішча алмазаў. Радовішча жалеза.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
метэары́тны метеори́тный; метеори́ческий;
~нае жале́за — метеори́тное (метеори́ческое) желе́зо;
○ м. дождж — метеори́тный дождь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фераспла́ў, ‑лаву, м.
Спец. Сплаў жалеза з іншымі элементамі, які выкарыстоўваецца пры выплаўцы сталі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БАЛО́ТНАЯ РУДА́,
руда, якая ўтварылася ў выніку адкладання на дне балотаў вокіслаў і гідравокіслаў жалеза ў выглядзе канкрэцый, цвёрдых скарынак і слаёў. Пашырана пераважна ў зоне ўмеранага клімату. У Беларусі найб. на Бел. Палессі, мае ў сабе 30—40% жалеза. Пачынаючы з жал. веку і да сярэдзіны 19 ст. з яе здабывалі жалеза.
т. 2, с. 259
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
алфе́р
[ад ал(юміній) + лац. Ferrum = жалеза]
магнітна-мяккі сплаў жалеза і алюмінію.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
жалезавугляро́дзісты, ‑ая, ‑ае.
Утвораны шляхам хімічнага злучэння жалеза (у 1 знач.) з вугляродам. Жалезавугляродзістыя сплавы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
да́хавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да даху. Дахавыя перакрыцці. // Якім крыюць дахі. Дахавае жалеза.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цэменты́т, ‑у, М ‑тыце, м.
Спец. Хімічнае злучэнне жалеза з вугляродам. Цэментыт першасны. Цэментыт другасны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Зяле́за ’жалеза’ (Багушэвіч, Мар. дыс.). Рус. дыял. зеле́зо, укр. залі́зо. Прасл. želězo (гл. жалеза 1). Формы на з‑ у выніку дыстантнай асіміляцыі, як зязюля, залоза (Сабалеўскі, Лекции, 143; Трубачоў, ВСЯ, 2 (1957), 31), ці ў сувязі з вар’іраваннем *gh — *gʼh. Параўн. яшчэ Іванаў, История славянских и балканских названий металлов, 1983, 100–101.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Крэмса́ла ’жалеза, якім высякаюць агонь з крэменю’ (Мат. АС, Мат. Гом.). Кантамінацыя крэсала (гл.) і крэмень (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)