ДАБРЖА́НСКАЯ Любоў Іванаўна

(24.12.1908, Кіеў — 3.11.1980),

расійская актрыса. Нар. арт. СССР (1965). Скончыла студыю пры Кіеўскім рус. драм. т-ры (1924), дзе працавала да 1934. У 1934—80 у Цэнтр. т-ры Сав. Арміі ў Маскве. Яе мастацтва вызначалася вострай характарнасцю, яркім тэмпераментам і вытанчанасцю. Сярод роляў: Негіна («Таленты і паклоннікі» А.Астроўскага), Камісар («Аптымістычная трагедыя» У.Вішнеўскага), Шура Азарава («Даўным даўно» М.Гладкова), Васілуце («Каса марэ» І.Друцэ), Катарына («Утаймаванне свавольніцы» У.Шэкспіра). З 1952 здымалася ў кіно. Дзярж. прэмія СССР 1951.

т. 5, с. 559

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

паразмыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Размыць усё, многае. На сцяне вісела абарваная афіша. Вісела даўно, бо дажджы паразмывалі на ёй фарбы. Гаўрылкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

малача́й, ‑ю, м.

Травяністая або кустовая расліна сямейства малачаевых з ядавітым белым сокам. Печышча даўно размокла, расплылася ды парасло дзядоўнікам і малачаем. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адыхо́дная, ‑ай, ж.

Малітва, якую чытаюць над тым, хто памірае. // перан. Выкліканая адыходам; развітальная. Ужо даўно вызвоньвае адыходную зіме наша калгаснае кузня. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́зарыцца, ‑рыцца; зак.

Тое, што і вызарыць. Нанач неба вызарылася і наступіла такая цішыня, якое, здаецца, даўно ўжо не было на свеце. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дрыгвяні́сты, дрыгвя́ны mrastig, smpfig, morig;

гэ́тыя дрыгвяні́стыя ме́сцы ўжо́ даўно́ пазараста́лі траво́й і мо́хам diese mrastigen [smpfigen, morigen] Stllen sind schon längst mit Gras und Moos bewchsen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ветэра́н ’стары, бывалы воін; чалавек, які даўно працуе ў якой-небудзь галіне дзейнасці’ (КТС, БРС). Запазычана з рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 76) < франц. vétéran < лац. veteranus < vetus, veteris ’стары’ (Фасмер, 1, 306; КЭСРЯ, 78; Шанскі, 1, В, 78; БЕР, 1, 138; Махэк₂, 686). Не выключана магчымасць запазычання з польск. мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Даво́лі ’даволі’. Рус. дыял. доволя́, до́воли, укр. дово́лі. Параўн. далей серб.-харв. довољ, славен. dovòlj, dovoli, dovólje, dovélj ’тс’. Узнікла спалучэннем *do і склонавай формы ад *volʼa ’воля’. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 87–88. Спалучэнне гэтых двух каранёў адбылося ўжо вельмі даўно. Трубачоў указвае на ўтварэнні *dovolъ, *dovolьnъ, *dovьlěti.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

За́леж ’цалінная або ворная зямля, якая даўно не апрацоўвалася’, за́лях (дакладней, відаць, за́ляг) ’аблога’ (гродз., З нар. сл.). Рус. за́лежь ’тс’. Назоўнік ад дзеяслова залегчы/залягаць, у форме залеж з пераходам г > ж перад ‑ь па 1‑й палаталізацыі. Іншае значэнне залеж (’месца залягання выкапняў’, ’заляжалы тавар’), магчыма, пад рус. уплывам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

непаўнале́цце, ‑я, н.

Узрост чалавека, які не дасягнуў паўналецця. Ранейшая, крыху несуразмерная танклявасць .. [Васіля], якая падчас залішне выразна падкрэслівала яго непаўналецце, ужо даўно знікла. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)