◎ Пу́львар ’пушок для здабывання агню крэсівам, наскубалі з вопраткі’ (навагр., Жыв. сл.), pülwer ’гаручы матэрыял для крэсіва, які вырабляецца з губы, што расце на бярозе (альбо з паленага палатна, якое ужываецца замест губы — на Мазоўшы)’ (Тарн.). З ням. Pulver, што ўзыходзіць да лац. pulvus (Р. скл. pul· veris) ’пыл, прах’, верагодней за ўсё праз польскую мову, гл. Глінка, Бел.-польск. ізал., 29.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

садрыгну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак. і аднакр.

Разм. Уздрыгнуць, скалануцца. Варон садрыгнуўся і звесіў І нос свой і губы, як лось. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Стулі́ць ‘шчыльна злучыць, скласці’ (ТСБМ), ‘сціснуць’: стуліць губы ‘змоўкнуць’ (Сл. нар. фраз.), стулі́цца ‘згорбіцца’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС). Да туліць, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Нары́льнік ’высыпка, маленькія прышчыкі на губах’ (Бяльк.). Да рыла ’лыч, перан. твар у чалавека’, параўн. рылаты ’які мае тоўстыя, абвіслыя губы’ (Нас.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нама́зацца, ‑мажуся, ‑мажашся, ‑мажацца; зак.

1. Намазаць сябе чым‑н. ліпучым, вадкім, густым. Намазацца шкіпінарам.

2. Разм. Намазаць сабе касметычнымі сродкамі губы, твар. Намазацца крэмам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абяскро́віцца, ‑віцца; зак.

1. Стаць бяскроўным, страціўшы многа крыві; пабляднець. Нейкае імгненне.. [Пыжык] стаяў нібы скамянелы. Твар пабялеў, губы абяскровіліся. Шыловіч.

2. перан. Стаць слабым, нежыццяздольным.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лупсе́й (зневаж.) ’губаты’, лу́псі ’губы’ (Сцяц.; ваўкав., Сцяшк. Сл.). З в.-ням. Lefze (магчыма, праз ідыш) ’губа ў жывёлы’ (< ст.-в.-ням. lëfs).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

параспуха́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Распухнуць — пра ўсё, многае або ўсіх, многіх. Твар палоннага акрываўлены, вочы і губы параспухалі, з носа цячэ кроў. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хны, выкл.

У выразе: хоць бы хны — тое, што і хоць бы што (гл. што). А яны дык хоць бы хны — Слінай цыркаюць праз губы. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.

1. што. Мацней увязаць або закруціць.

П. воз з сенам.

П. гайкі.

2. што. Сагнуўшы, сціснуўшы, падцягнуць пад сябе.

П. пад сябе ногі.

П. губы.

3. перан. Крыху павялічыцца (пра мароз, холад; разм.).

Была адліга, а потым падціснуў мароз.

|| незак. падціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)