Балбо́с лаянкавае слова’ (Нас.). Відавочна, кантамінаванае ўтварэнне. Параўн. балбе́с, байбос, балабо́с (’балбатун’). Аднак не выключаецца, што гэта проста балабо́с (з рэдукцыяй ненаціскнога галоснага) яўрэй — гаспадар дома’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кубе́лец, ‑льца, м.
Памянш.да кубел; невялікі кубел. Сала і мяса гаспадар склаў у кубелец і паставіў у каморы.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГЕМАСПАРЫ́ДЫІ
(Haemosporidia),
кроваспаравікі, падатрад прасцейшых кл. спаравікоў. 10 родаў, больш як 100 відаў. Пашыраны ўсюды, пераважна ў тропіках і субтропіках. Паразітуюць у эрытрацытах або эндатэліяльных клетках сасудаў пазваночных жывёл і чалавека. Некат. выклікаюць цяжкія захворванні. Да гемаспарыдый адносяцца плазмодыі, шэраг відаў якіх — узбуджальнікі малярыі.
Цела авальнае ці круглае. Жыццёвы цыкл са зменай гаспадароў. Прамежкавы гаспадар — пазваночная жывёла або чалавек — заражаецца пры ўкусе кровасысучым насякомым (канчатковы гаспадар). Ва ўнутр. органах прамежкавага гаспадара паразіты размнажаюцца бясполым шляхам (шызаганія), потым укараняюцца ў эрытрацыты. Палавы працэс адбываецца ў арганізме насякомых, пераносчыкаў гемаспарыдый. Для чалавека найб. небяспечныя ўзбуджальнікі малярыі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
былы́
1. было́й, пре́жний;
былы́я часы́ — былы́е (пре́жние) времена́;
2. (утративший прежнее положение) бы́вший;
б. гаспада́р — бы́вший хозя́ин
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аці́хнуць, -ну, -неш, -не; аціх, -хла; -ні; зак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Стаць цішэйшым (пра гукі, шум і пад.).
Падвечар вуліца аціхла.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Спыніцца, аслабець у дзеянні (пра стыхійную з’яву).
Завея к ночы аціхла.
3. Супакоіцца, прыціхнуць.
Гаспадар аціх.
|| незак.аціха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
undertaker
n.
1) [ˈʌndərteɪkər]гаспада́р пахава́льнага бюро́
2) [,ʌndərˈteɪkər] прадпрыма́льнік -а, прадпрые́мец -ца, прадпрые́мца -ы m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Лянда́р, алянда́р ’гаспадар карчмы, якая аддаецца ў арэнду’ (Нас., ТС, Дун.-Марц.). Скажонае слова, якое ўзыходзіць да арандар, ст.-бел.арендаръ, арандаръ, рендаръ (з XVI ст.). Да арэнда (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
цыга́ністы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які нагадвае па выгляду і па характару цыгана. Гаспадар — Сямён Марчанка — цыганісты, доўгі і вёрткі, як уюн.Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ата́барыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
Разм. Уладкавацца, размясціцца. Гасцінны гаспадар адвёў два пакойчыкі Цэзарыю Гальвасу, а Блецька атабарыўся ў мураванай прыбудоўцы к дому.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каварда́к, ‑у, м.
Бязладдзе, сумятня, неразбярыха. І госць зажыў... Ды так, Што хутка ў доме ўтварыўся кавардак, Хоць гаспадар сам з хаты вымятайся...Валасевіч.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)