Абрака́цца ’абяцаць выканаць якую-небудзь справу ў імя бога, даваць абет’ (Шат., Сцяшк., Касп., Арх. ГУ, КЭС), абрачыся ’ахвяравацца’ (КЭС) да ob‑rekati sę. Не зусім зразумела словаўтваральная мадэль і, у прыватнасці, зваротны характар дзеяслова, якія супярэчаць семантыцы. Арэал пашырэння слова сведчыць, магчыма, аб тым, што гэта калька. Верагодным словам-крыніцай з’яўляецца літ. apžadė́s ’урачыста абяцаць’ пры žadė́ti ’гаварыць адзін аднаму’ (= rekati sę).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
за́паведзь, ‑і, ж.
1. Рэлігійна-маральнае прадпісанне, павучанне. Біблейская запаведзь.
2. перан. Строга абавязковае правіла паводзін, неадменнае патрабаванне. Калгасы Ліпскага сельсавета стараліся раней тэрміну выканаць свае абавязкі перад дзяржавай. Гэта ўжо даўно ўвайшло ў святы звычай, у непахісную калгасную запаведзь. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
улажы́цца, улажуся, уложышся, уложыцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Умясціцца ў што‑н. Усе рэчы ўлажыліся ў чамадан.
2. перан. Зрабіць, выканаць што‑н. за пэўны тэрмін, не выйсці за межы чаго‑н. вызвачанага. Улажыцца ў рэгламент.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
perform
[pərˈfɔrm]
v.
1) выко́нваць
Perform your duties well — До́бра выко́нвай свае́ абавя́зкі
to perform a song (a dance) — вы́канаць пе́сьню (та́нец).
2) выступа́ць на сцэ́не, гра́ць ро́лю
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
вы́стукаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Разм. Перадаць, паведаміць што‑н. умоўнымі стукамі. Выстукаць тэлеграму.
2. Выканаць што‑н. рытмічным стукам. Выступаць матыў песні.
3. Лёгкім пастукваннем пальцамі ці малаточкам па паверхні цела даследаваць стан унутраных органаў чалавека. Доктар выступаў хворага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каранда́ш каранда́ш, -ша́ м., ало́вак, род. ало́ўка м.;
сде́лать в карандаше́ вы́канаць ало́ўкам (карандашо́м);
◊
брать (взять) на каранда́ш браць (узя́ць) на каранда́ш, занато́ўваць (занатава́ць);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
аператы́ўны
(лац. operativus = дзейсны)
1) здольны хутка і правільна выканаць практычныя задачы, дзейсны (напр. а. работнік);
2) звязаны з ажыццяўленнем пэўнай аперацыі (напр. а. прастор, а-ая група).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
пацягну́ць, -цягну́, -ця́гнеш, -ця́гне; -цягні́; -ця́гнуты; зак.
1. гл. цягнуць.
2. што. Пакрыць паверхню чаго-н. тонкім слоем якога-н. рэчыва або абшыць паверхню вопраткі якім-н. матэрыялам.
П. падлогу лакам.
П. кажух сукном.
3. Тое, што і заважыць.
Шчупак пацягнуў пяць кілаграмаў.
4. перан., што. Змагчы выканаць, зрабіць што-н. (разм.).
Ён гэтай работы не пацягне.
5. Пачаць цягнуць (у 1—9, 12—16 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
разыгра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. каго-што. Іграючы, выканаць (музычны твор, тэатральную п’есу).
Р. квартэт.
Р. ролю.
2. што. Згуляць, давесці шахматную партыю да канца.
3. што. Прысудзіць шляхам латарэі, жэрабя выйгрыш.
Р. дзесяць выйгрышаў.
4. каго (што). Жартуючы з каго-н., паставіць яго ў смешнае становішча (разм.).
Р. таварыша.
|| незак. разы́грываць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. ро́зыгрыш, -у, м. (да 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абяца́нне, ‑я, н.
1. Дабравольнае абавязацельства зрабіць што‑н. Даць, выканаць абяцанне. Урачыстае абяцанне. □ Аксён моцна паціснуў руку настаўніку і пайшоў дадому, даўшы абяцанне вучыцца. Колас. Абяцанне было нялёгкае, і будаўнікі рабілі ўсё, каб стрымаць сваё слова. Краўчанка.
2. Абавязацельства, прынятае паводле рэлігійных перакананняў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)