прыслу́хацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. Напружыць слых, каб пачуць што‑н. Маша прыслухалася — тоненька сакоча шыба. Мележ. Люся прыслухалася. Так, нехта стукае ў дзверы!.. Брыль. // Звярнуць увагу на свае адчуванні, на свой фізічны стан. Прыслухаўся, як шчыміць ад адэкалону паголены твар, і стаў апранацца. Адамчык. — Перастала, бабка, перастала! — сказаў малады настаўнік, звярнуўшы ўвагу на сваю галаву і як бы прыслухаўшыся да яе. — Забыўся нават, што яна і балела. Колас. [Стафанковіч] .. прыслухоўваўся: баліць ці не? Прыслухаўшыся, то яно сапраўды баліць, і яшчэ як моцна. Чорны. // перан. Звярнуць увагу на свае пачуцці, перажыванні і пад. — Дык вось я вельмі раіў бы табе пабыць на фронце, ды зарабіць [георгіеўскі крыж].., а потым прыслухацца да свайго сэрца, што на ім накіпела. Лобан. У дзень зямнога нараджэння Да сэрца зноў прыслухаўся свайго, Каб дзеямі, жыццём сваім, сумленнем Хоць кроплю быць падобным да яго [Леніна]. Звонак.

2. Аднесціся да чаго‑н. уважліва, прыняць да ведама што‑н. А які муж, што шчыра любіць жонку, не прыслухаецца да яе парад, тым больш, калі яны абгрунтаваныя, разумныя! Хадкевіч. Яму шкада Васіля, але яго, старога, хто пашкадуе? Хто прыслухаецца да яго слова? Колас.

3. Разм. Прывыкшы да якіх‑н. гукаў, шуму, размоў і пад., перастаць звяртаць на іх увагу. Прыслухацца да вулічнага шуму. □ Плявузгота [Бабініча] ўжо не рабіла вялікага ўражання: да яе прыслухаліся і прыцярпеліся. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

understand

[,ʌndərˈstænd]

1.

v., -stood, -standing

1) разуме́ць; разьбіра́ць (-ца)

People listen to him, but often do not understand — Лю́дзі слу́хаюць яго́, але ча́ста не разуме́юць

2) ве́даць

A good teacher should understand children — До́бры наста́ўнік паві́нен ве́даць дзяце́й

3) быць паінфармава́ным, ве́даць

I understand that he is leaving town — На ко́лькі мне ве́дама, ён выяжджа́е з го́раду

4) падазрава́ць, ду́маць

I understood so — Я гэ́так і ду́маў

2.

v.i.

зна́цца, разьбіра́цца

to understand horses — зна́цца на ко́нях, разьбіра́цца ў ко́нях

•

- it is understood

- understand each other

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

hören

1.

vt, vi чуць, слу́хаць

Vórlesungen ~ — слу́хаць ле́кцыі

ich hábe sie síngen ~ — я чуў, як яна́ пяе́

er lässt nichts von sich ~ — аб ім нічо́га не чува́ць

j-m zu ~ gében* — даве́сці да чыйго́-н. ве́дама

das lässt sich ~ — гэ́та до́бра ска́зана; аб гэ́тым мо́жна пагавары́ць

2.

vi (auf a) слу́хацца (каго-н.), прыслухо́ўвацца (да чаго-н.)

auf j-s Rat ~ — слу́хацца чыёй-н. пара́ды

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

даве́сці

1. (даставіць да месца) hínführen vt; begléiten vt;

2. (прыводзіць да чаго-н.) zu etw. (D) führen;

3. (прывесці ў які-н стан) heránbringen*; bis dahín bríngen*, dass…;

даве́сці да слёз zum Wéinen bríngen*;

4. (пракласці, правесці да якога-н месца) bis zu… (D) führen;

даве́сці чыгу́нку да го́рада die Éisenbahn bis zur Stadt führen;

5. (зрабіць да канца) (die Sáche) vollénden vt; zu Énde führen;

6. (даказаць, пацвердзіць слушнасць) bewéisen* vt, bestätigen vt;

7. (падагнаць, прыладзіць) ánpassen vt, zusámmen passen vt, zúpassen vt;

даве́сці ако́нную ра́му éinen Fénster rahmen éinpassen;

◊

даве́сці да ве́дама j-n von etw. (D) in Kénntnis setzen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

óhne

1.

prp (a)

1) без

~ Zwéifel — безумо́ўна, бясспрэ́чна

2) акрамя́, без

~ wéiteres — акрамя́, не лі́чачы, без

~ Spaß — без жа́ртаў, у гэ́тым ёсць зе́рне і́сціны

3)

das ist nicht (so) ~ — разм. гэ́та ма́е сэнс

2.

cj

~ dass — без таго́, каб

nicht ~ zu — не без таго́, каб

~ zu lésen — не чыта́ючы

~ zu spréchen — нічо́га не ка́жучы

~ auch ein Wort geságt zu háben — не сказа́ўшы ні сло́ва

~ dass er weiß — без яго́ ве́дама

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

выдава́ць

1. ábliefern vt; übergében* vt, áushändigen vt (уручаць); verábreichen vt, verábfolgen vt (забеспячэнне і г. д.); ertéilen vt, áusstellen vt (дакумент); áusleihen* vt (кнігу ў біліятэцы);

выдава́ць па́шпарт éinen Pass áusstellen;

выдава́ць ава́нс Vórschuss záhlen;

выдава́ць зарабо́тную пла́ту den Lohn áuszahlen;

выдава́ць на ру́кі áushändigen;

2. (злачынца) áusliefern vt;

3. (здрадзіць) verráten* vt, préisgeben* аддз. vt;

4. (давесці да ведама публікі) offenbáren vt, enthüllen vt, verráten* vt;

выдава́ць свае́ наме́ры séine Ábsichten offenbáren (part II offenbárt і geoffenbárt);

выдава́ць сябе́ sich verráten*;

5. (за каго-н, за што-н.) áusgeben* vt (für A);

6.:

выдава́ць за́муж verhéiraten vt;

7. горн.:

выдава́ць на гара́ (zutáge) [zu Táge] fördern vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

common

[ˈkɑ:mən]

1.

adj.

1) супо́льны

common interest — супо́льныя зацікаўле́ньні

2) агу́льны, агу́льнапрыня́ты

by common consent — за агу́льнай зго́дай

common knowledge — агу́льнае ве́дама

3) грама́дзкі, публі́чны

common land — грама́дзкая пасе́ка

4) звыча́йны, про́сты, паспалі́ты

common man — звыча́йны, про́сты чалаве́к

5) про́сты, грубы́

common speech — про́стая, груба́я мо́ва

6)

агу́льны

common gender — агу́льны род

common noun — агу́льны назо́ўнік

2.

n.

1) супо́льнае n.

2) звы́чайнае n.

to have nothing in common — ня мець нічо́га супо́льнага

3) агу́льнаграма́дзкая зямля́

4) про́стыя лю́дзі

5) агу́льная стало́ўка (для студэ́нтаў)

the Commons = the House of Commons — ні́жняя пала́та брыта́нскага й канады́йскага парлямэ́нту

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

даве́сці I сов.

1. в разн. знач. довести́;

д. да дзвярэ́й — довести́ до две́ри;

д. спра́ву да канца́ — довести́ де́ло до конца́;

д. да но́рмы — довести́ до но́рмы;

д. да слёз — довести́ до слёз;

2.: д. ако́нную ра́му пригна́ть око́нную ра́му;

◊ д. да ве́дама — довести́ до све́дения; поста́вить в изве́стность;

д. да ла́ду — привести́ в поря́док;

д. да ру́чкі — довести́ до ру́чки;

д. да то́рбы — пусти́ть по́ миру;

не давядзі́ бог — не приведи́ госпо́дь;

д. да шале́нства — довести́ до бе́шенства (до бе́лого кале́ния);

д. да ро́зуму — на ум наста́вить;

язы́к да Кі́ева давядзе́ — посл. язы́к до Ки́ева доведёт

даве́сці II сов. (привести доказательства) доказа́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перада́ць, ‑дам, ‑дасі, ‑дасць; ‑дадзім, ‑дасце, ‑дадуць; пр. перадаў, ‑дала, ‑дало; зак.

1. каго-што. Аддаць, уручыць каму‑н. Перадаць дзіця на рукі мацеры. Перадаць запіску. Перадаць пасылку. □ — Скончана, — сказаў .. [Гушка], — грошы ў кішэні. Заўтра адно трэба будзе Сурвілу іх перадаць. Чорны. Калі падыходзілі ўжо да дому, Іван Міхайлавіч перадаў Сяргею сетку. Шахавец. — Ну, то хадзем наверх, да сакратара. Ты яму раскажаш усё і перадасі свой пратакол. Галавач. // што. Паслаць, падаць якім‑н. спосабам, з дапамогаю чаго‑н. Перадаць чарцёж па фотатэлеграфу. Перадаць электраэнергію запасной лініі. Перадаць шайбу нападаючым на правы край.

2. каго-што. Аддаць у чыё‑н. карыстанне. Ён [Уладан] магутнымі рукамі Горы, шахты і палі, Што бясконцымі вякамі Заняволены былі, Перадаў народу ў рукі. Грахоўскі. На поле прывялі другога парабка і загадалі Адасю перадаць яму коні. Чорны. // што. Уступіць свае правы каму‑н. Іх [рабочых калон] цвёрды закон — Перадаць над краінай Уладу Саветам. Глебка. Раманенка перадаў камандаванне танкам старшыне Ігнатаву, а сам застаўся ў вёсцы шукаць сям’ю. Шамякін. // што. Падзяліцца з іншымі сваімі ведамі, вопытам і пад. Перадаць свае веды моладзі. □ [Патапаў:] Мяне і маіх сяброў паслала сюды партыя, каб мы перадалі маладым беларускім кадрам свой вопыт. Крапіва.

3. каго-што. Аддаць на разгляд каму‑н., накіраваць у наступную інстанцыю. Перадаць справу ў суд. □ Яна не памылілася.. Машына спынілася каля турмы. Немцы з камендатуры перадалі яе турэмшчыкам. Тыя абыякава паглядзелі на паперку з камендатуры, абшукалі па звычцы, і Ніна апынулася ў камеры. Мележ.

4. што. Паведаміць, расказаць, пераказаць каму‑н. пра пачутае, убачанае і г. д.; зрабіць што‑н. вядомым. Перадаць сенсацыйную навіну. □ Пятро не ўтрымаўся і сам перадаў пану сёе-тое з таго, што пачуў ад пастушка. Пальчэўскі. Зіна не ўтрымала сакрэту і перадала ўсім. Кавалёў. // што і з дадан. сказам. Давесці да ведама чыю‑н. просьбу, даручэнне, паўтараючы сказанае. Перадаць прывітанне. Перадаць падзяку. □ Бывай здаровенька!.. Бывай! Бацькам паклон мой перадай... Колас. — Перадай Валі, каб кідала ўсё і перабіралася да нас. Якімовіч. [Мікола:] — Перадайце, што жыву нядрэнна, сумаваць няма калі, работы процьма. Краўчанка. // што. Правільна сфармуляваць сутнасць чаго‑н., пераказаць сваімі словамі змест чаго‑н. Перадаць асноўную думку аўтара. Перадаць змест апавядання.

5. што. Адлюстраваць, выразіць што‑н. якімі‑н. сродкамі. Пісьменнік здолеў характэрнае для кожнага вобраза перадаць трапным, самабытным словам. Юрэвіч. Раскажы пра цуды-верфі, Пра каралавую гаць, Каб я мог у звонкіх вершах Усё, што скажаш, перадаць. Таўбін.

6. што. Распаўсюдзіць, давесці да ведама якім‑н. спосабам. Букрэй перадаў па ланцужку каманду спыніцца. Колас. У хату ўвайшоў пасыльны і перадаў салдатам загад — збірацца. Прокша. // што. Распаўсюдзіць сродкамі тэхнічнай сувязі. Перадаць канцэрт па тэлебачанню. Перадаць загад па селектары.

7. што. Распаўсюдзіць на каго‑н. якія‑н. якасці, прыкметы. Перадаць сваю ўпэўненасць прысутным. □ Дажджлівы жнівень мала таго, што затрымаў даспяванне збажыны, дык ён перадаў яшчэ сваю плаксівасць верасню. Пальчэўскі.

8. што, чаго і без дап. Даць, аддаць чаго‑н. больш, чым трэба; перабавіць. Перадаць лішнія пяць рублёў пры разліку. □ — Даволі гуляць — молат з напільнікам чакаюць. — Або не пачакаюць яшчэ які тыдзень? — Не магу без працы. Нябось сам і хвіліны не перадасі на гульню... Гартны.

9. Разм. Перайсці меру ў чым‑н., перастарацца. [Саладуха:] — Што ты ад яго хочаш, выхадны дзень, няхай крыху адпачне. [Высоцкі:] — Не вельмі ён перадаў. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даве́сці ​1, ‑вяду, ‑вядзеш, ‑вядзе; ‑вядзём, ‑ведзяце; пр. давёў, ‑вяла, ‑ло; заг. давядзі; зак., каго-што.

1. Прывесці, даставіць куды‑н., да якога‑н. месца. Пятро давёў хлапчука да дзвярэй, а сам застаўся на ганку паслухаць. Пальчэўскі.

2. Пракласці, правесці да якога‑н. месца. Давесці шашу да калгаса. □ Каб давесці пракладку канала да ракі, патрэбен быў экскаватар. Краўчанка. // Робячы што‑н., дасягнуць якой‑н. мяжы, мэты. Давесці справу да канца. □ [Антон] давёў сцены да вокан. Чорны. Петрык хоча давесці сваю гаспадарку да 50 галоў, але ён вельмі заклапочаны: трусы ў яго не выдатнай пароды і няма прыстасаваных клетак. Шынклер.

3. Прывесці ў які‑н. стан. Давесці да слёз. Давесці да непрытомнасці. □ Усе гэтыя перажыванні давялі мяне да ліхаманкавага стану. Шамякін.

4. Абавязаць да выканання (якога‑н. плана, задання і пад.). Давесці план па нарыхтоўцы грыбоў.

5. Падагнаць, прыладзіць так, каб падыходзіла да чаго‑н. па форме, памерах. Давесці аконную раму.

•••

Давесці да ведама — паведаміць, перадаць, расказаць.

Давесці (прывесці) да ладу — прывесці што‑н. у парадак, закончыць паспяхова якую‑н. справу.

Давесці да ручкі — тое, што і дабіць да ручкі (гл. дабіць).

Давесці да торбы — прывесці да беднасці, жабрацтва; разарыць.

Не давядзе (не давядуць) да дабра хто-што — дрэнна кончыцца.

Не давядзі бог — вельмі дрэнна.

даве́сці ​2, ‑вяду, ‑вядзеш, ‑вядзе; ‑вядзём, ‑ведзяце; пр. давёў, ‑вяла, ‑ло; заг. давядзі; зак., што.

Даказаць, пацвердзіць правільнасць чаго‑н. фактамі, довадамі. Трэба будзе, зазначае сабе настаўнік, пагаварыць з сялянамі на сходзе, давесці ім, што і жанчыне навука патрэбна, яшчэ, можа, больш, чым мужчыну. Колас. — Я стары сацыял-дэмакрат! — крычаў Цыліч, жадаючы гэтым нешта давесці. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)