wykrój, ~oju

wykr|ój

м. выемка, выразка;

wykrój oczu — разрэз вачэй

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zmrużyć

зак. зажмурыць; заплюшчыць;

nie zmrużyć oka (oczu) — не заплюшчыць вачэй

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

абажу́р

(фр. abat-jour)

каўпак на лямпе для адлюстравання святла і для засцярогі вачэй ад яго яркасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

альбіні́зм

(фр. albinisme, ад лац. albus = белы)

адсутнасць пігментнай афарбоўкі скуры, валасоў, радужнай абалонкі вачэй у чалавека і жывёл.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

jack-o’-lantern

[,dʒækəˈlæntərn]

n.

1) ліхта́р з гарбуза́ (зь дзі́ркамі ў фо́рме вачэ́й, но́са й ро́ту)

2) блука́ючыя агні́ (на бало́це)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

тхаро́вы, ‑ая, ‑ае.

Зроблены з футра тхара. Тхаровае футра. □ [Пятрусь] цяжка дыхаў, шморгаў чырвоным прастуджаным носікам і ўсё адпіхваў з вачэй аблезлую тхаровую шапку. Місько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГЛАЎКО́МА

(ад грэч. glaukos блакітнавата-зялёны + ...ома),

хранічная хвароба вачэй, пры якой павышаецца ўнутрывочны ціск і зніжаецца зрок. У аснове глаукомы — парушэнне цыркуляцыі вочнай вадкасці (найчасцей адтоку).

Бывае глаукома першасная (самастойная хвароба; хварэюць у асн. людзі пасля 40 гадоў), другасная (ад інш. хвароб вачэй — рубцы рагавіцы, пухліны) і прыроджаная (ад дэфектаў развіцця вока). Пры першаснай глаукоме пашкоджваюцца абодва вокі; нялечаная хвароба прагрэсіруе і прыводзіць да слепаты. Прыкметы: унутрывочны ціск да 70—80 мм рт. ст. (у норме 18—27), боль вока і вакол яго, пачырваненне вока, ацёк рагавіцы, расшырэнне зрэнак, пагаршэнне зроку, моташнасць, ірвота. Пры любой форме глаукомы звужаецца поле зроку, пагаршаецца зрок, атрафіруецца зрокавы нерв. Лячэнне: медыкаментознае, лазернае і хірургічнае.

Л.М.Марчанка.

т. 5, с. 287

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пазы́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.

1. што і чаго каму. Даць у доўг.

П. каму-н. грошы або грошай.

2. што і чаго ў каго. Узяць у доўг.

П. у каго-н. грошы (грошай).

У сабакі вачэй пазычыць або пазычыўшы (разм., неадабр.) — страціць сумленне, пачуццё сораму.

|| незак. пазыча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Не пазычаць чаго — ёсць, хапае.

Гэтаму чалавеку розуму не пазычаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

по́гляд, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Накіраванасць зроку на каго-, што-н.

Кінуць п. на каго-, што-н. (хутка паглядзець). З першага погляду або на першы п. (паводле першага ўражання). Абвесці поглядам (ацэньваючы, агледзець).

2. Выраз вачэй.

Ласкавы п.

Збянтэжаны п.

3. перан. Думка, меркаванне, пункт гледжання.

Навуковыя погляды.

Падзяляць чые-н. погляды.

На мой п. (на маю думку).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

назіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. каго-што, за кім-чым, са злуч. «што» або «як». Уважліва сачыць вачыма за кім-, чым-н., не спускаць з вачэй.

Н. зацьменне сонца.

Н. за палётам птушкі.

2. каго-што. Вывучаць, даследаваць.

Н. развіццё клетак расліны.

3. за кім-чым. Ажыццяўляць нагляд за кім-, чым-н.

Н. за дзецьмі.

Н. за парадкам.

|| наз. назіра́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)