грашы́шчы, ‑аў; адз. няма.
Разм. Вялікая сума грошай. Такімі грашышчамі варочае. □ О то, брат, горад! от дамішчы, О то дзе сыпалі грашышчы! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
траю́радны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца ў сваяцкіх адносінах у трэцім калене па дзеду або бабе, па прадзеду або прабабцы. Траюрадны брат. Траюрадная сястра.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
КУ́ТАРГА Сцяпан Сямёнавіч
(24.2.1805, г. Мсціслаў Магілёўскай вобл. — 7.5.1861),
вучоны-прыродазнавец, педагог і папулярызатар навукі. Брат М.С.Кутаргі. Д-р медыцыны (1832). Скончыў Дэрпцкі ун-т (1832). У 1833—61 праф. Пецярбургскага ун-та. У 1842—61 старшыня Пецярбургскага мінералагічнага т-ва. Навук. працы па заалогіі, геалогіі, палеанталогіі. Прапагандаваў вучэнне Ч.Дарвіна. Склаў геал. карту Пецярбургскай губерні. Штогод К. і яго брат прыязджалі ў Мсціслаў, дзе вялі культ.-асв. работу.
т. 9, с. 59
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Кампура́т ’раўня, роўны каму-небудзь’ (стаўбц., Жыв. сл.). Відавочна, ў выніку кантамінацыі слоў кампан (гл.) і польск. kamrat ’калега, таварыш’ (> *кам(у)рад, параўн. польск. дыял. kombrat з ад’ідэацыяй да brat ’брат’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
машэ́ннік, ‑а, м.
Несумленны чалавек, ашуканец, падманшчык. [Пісар:] — Не, брат Андрэй, гора таму, хто разумее жыццё навыварат і паддаецца на вудачку розных палітычных машэннікаў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
блат, ‑у, М блаце, м.
Разм. пагард. Знаёмствы, сувязі, якія можна выкарыстаць у асабістых інтарэсах. Блат — зладзеям і жулікам кум, сват і брат. Прымаўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
любі́мец, ‑мца, м.
Той, каго асабліва любяць, паважаюць, цэняць; улюбёнец. Малодшы брат, любімец усёй сям’і, разбіраўся ў вайне куды больш, чым яна, Ада. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́вер, ‑а, м.
Мужаў брат. На Супронавых дачок ніхто ніколі дрэннага не скажа, хай сабе гэта будзе свякроў, свёкар, дзевер, залоўка ці ятроўка. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здараве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Станавіцца здаравейшым. — Няма мне, брат, дзе разгарнуцца. А я гэтую гаспадарку так люблю, што проста здаравею каля яе. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Селядо́ршы ‘сярэдні (брат або сястра)’ (Сцяшк., Жд. 1, Нар. сл., Кольб., Сержп., Тур.; маст., дзятл., чэрв., шчуч., лід., Сл. ПЗБ), салядо́ршы ‘тс’ (Сл. ПЗБ). З серадольшы (гл.) у выніку метатэзы л і р.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)