пераро́стак, ‑тка, м.
Падростак, які старэй па сваіх гадах, чым патрэбна для чаго‑н. Вучань-пераростак. □ Пасля вызвалення .. [Пётр] палічыў сябе пераросткам і адмовіўся пайсці ў пяты клас. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рабале́пстваваць, ‑ствую, ‑ствуеш, ‑ствуе; незак.
Весці сябе рабалепна, па-рабску перад кім‑н. Калі Мікіта Лазун ненавідзіць беднату, то ў адносінах да багатых ён гатовы рабалепстваваць, уніжацца. Хромчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
развар’ява́цца, ‑вар’ююся, ‑вар’юешся, ‑вар’юецца; зак.
Разм. Павесці сябе падобна вар’яту; раскрычацца. Часта льга было пачуць, як жанчыны крычаць на дзяцей: — Чаго вы развар’яваліся, як Пархвен каля пеўня! Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стрэ́сціся, страсецца; пр. стрэслася; зак.
Разм. Здарыцца, адбыцца. А .. [сяляне] ж цяпер самі — улада. Толькі адкрый ім вочы, каб паверылі ў сябе, каб зразумелі, што стрэслася ў свеце. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уго́днічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Весці сябе ўгодліва; паддобрывацца да каго‑н., удыгаць перад кім‑н. Справу Пуліхава разглядаў іншы суд. Суд, які ўгоднічаў, патураў, прыслужваўся. Мехаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
In tuum ipsius sinum inspice
Паглядзі на самога сябе.
Погляди на самого себя.
бел. Іншых не судзі, на сябе паглядзі. Не бачыць сава, якая сама. Не глядзі чужога проса, а свайго носа.
рус. Ахал бы дядя, на себя глядя. Поглядел бы ты в воду на свою уроду. Оглянись, коза, на свои рога. Других не суди, на себя погляди. Посмотри, сова, сама какова.
фр. Ne vous en prenez pas au miroir si vous avez la gueule de travers (Не вините зеркало, если рот/рожа кривой/-ая).
англ. He who laughs at crooked men should need walk very straight (Кто смеётся над кривым, должен ходить очень ровно).
нем. Mach dem Spiegel keine Vorwürfe, wenn er eine schiefe Fratze zeigt (Не делай упрёков зеркалу, если оно показывает кривую рожу).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
oneself
[,wʌnˈself]
pron.
1) сябе́
а) One knows oneself better than anybody — Сябе́ зна́еш лепш, чымся каго́ і́ншага
б) One should wash oneself regularly — Трэ́ба мы́цца рэгуля́рна
2) сам
by oneself — адзі́н, сам сабе́, сам-на́сам
One has to do it by oneself — Даво́дзіцца рабі́ць гэ́та само́му
3) сам сабо́ю
to be oneself —
а) быць самы́м сабо́ю
б) натура́льна трыма́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
чу́вствовать несов. адчува́ць; пачува́ць; (со словом себя — ещё) пачува́цца;
чу́вствовать хо́лод адчува́ць хо́лад;
чу́вствовать ра́дость адчува́ць ра́дасць;
чу́вствовать му́зыку адчува́ць му́зыку;
чу́вствовать боль в ноге́ адчува́ць боль у назе́;
чу́вствовать себя́ лу́чше адчува́ць (пачува́ць) сябе́ (пачува́цца) лепш;
◊
как вы себя́ чу́вствуете? (вопрос о состоянии здоровья) як вы сябе́ пачува́еце (адчува́еце)?, як вы пачува́ецеся?, як вы ма́ецеся?;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
◎ Пы́пці ’кіпці, вялікія кіпцюры’ (Бяльк.), пыпты ’пальцы на руках’ (Растарг.). Экспрэсіўнае ўтварэнне ад пыпець ’нарост; ціпун’ (гл.), збліжанае з кіпець ’пазногаць, кіпцюр’ (гл.), параўн. і кіпіць ’ціпун’ (гл.). Звяртае на сябе ўвагу паралелізм слоў балг. пішам ’дакранацца пальцам’ і піша, пітка ’ціпун’, паводле БЕР, 5, 245, не звязаных паміж сабой.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
засво́іць, ‑свою, ‑своіш, ‑своіць; зак., што і з дадан. сказам.
1. Успрыняўшы што‑н. новае або чужое, зрабіць уласцівым, прывычным для сябе. Засвоіць правілы паводзін. □ Каліноўскі цвёрда засвоіў ад вялікіх рускіх рэвалюцыянераў-дэмакратаў.., што адзіным сродкам знішчэння самаўладства і ліквідацыі памешчыцкага землеўладання з’яўляецца ўзброенае паўстанне. Лушчыцкі.
2. Добра зразумеўшы што‑н., запомніць, вывучыць. Засвоіць курс сярэдняй школы.
3. Перапрацаваўшы, увабраць у сябе, спажыць (пра пажыўныя рэчывы). Засвоіць пажыўныя рэчывы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)