бака́с, ‑а, м.

Балотная з доўгай тонкай дзюбай птушка атрада сеўцападобных, якая, пікіруючы ўніз, ваганнем пер’я хваста ўтварае гукі, падобныя на бляянне баранчыка. Забляе бакас, і будуць ныць камары — вісець хмарамі над купінамі. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

барэлье́ф, ‑а, м.

Від скульптуры, выкананай на паверхні каменя, дрэва, металу і пад., якая выступае над паверхняй, утвараючы з ёю адно цэлае. На цокалі манумента — барэльеф з адлюстраваннем асобных эпізодаў гераічнай абароны крэпасці. «Звязда».

[Фр. bas-relief.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вурката́ць, ‑коча; незак.

Разм. Утвараць аднастайныя пералівістыя гукі; глуха грукатаць. Імжыў цёплы дожджык, шапацелі даспелыя аўсы, а недзе на захадзе вуркатаў гром. Грахоўскі. Вуркаталі машыны, гаманілі людзі, і снежны пыл пурыўся над дарогай. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абасса́цца, ‑ссуся, ‑ссешся, ‑ссецца; зак.

Разм. Ссучы, перабраць меру. Тут аднаго хачу, нарэшце, я: Над байкаю мая каб не прапала праца, — Хай помніць кожнае ліслівае цяля, Што можна ссаць, ды можна й абассацца. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

люне́т, ‑а, М ‑неце, м.

1. Уст. Палявое ўмацаванне, якое складаецца з аднаго-двух валоў і рова ўперадзе.

2. У архітэктуры — арачны праём у скляпенні ці сцяне над дзвярамі ці акном, абмежаваны гарызантальна знізу.

[Фр. lunette.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няўро́кам, прысл.

Ненаўмысна; выпадкова. [Камандзір брыгады:] — У сон нешта хіліць... Як задрамлю няўрокам, разбудзі... Мележ. І калі якой парою Ты заблудзішся няўрокам, Дык гукні — і над зямлёю Пойдзе голас твой далёка. Кірэенка.

•••

Няўрокам кажучы гл. кажучы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пала́ці, ‑яў; адз. няма.

Уст. Палаткі. Зверху над палком, амаль пад самай столлю, пасланы яшчэ палаці, кароткія, даўжынёй у рост. Галавач. Чысты пакой у Буяна — на старасвецкі манер — з вялізнай печчу і палацямі. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перахілі́цца, ‑хілюся, ‑хілішся, ‑хіліцца; зак.

1. Крута нахіліцца. Лодка перахілілася і зачарпнула вады. □ Каб заглянуць у .. [гняздо], трэба было перахіліцца назад і вісець над бяздоннем. Маўр.

2. Перагнуцца, перавесіцца цераз што‑н. Перахіліцца цераз стол.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пусты́ннасць, ‑і, ж.

Уласцівасць пустыннага; бязлюднасць, пустата. Толькі над хатай дарожніка, яшчэ больш падкрэсліваючы гаючую цішыню і пустыннасць, сціпла дыміўся комін. Брыль. Зрэдку пачуецца звонкі дзіцячы вокліч і сціхне, недарэчны ў гэтай пустыннасці. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ра́дуга, ‑і, ДМ ‑дузе, ж.

Тое, што і вясёлка. Над возерам перакінула сваё каляровае каромысла радуга, але вясёлы, бліскучы грыбны дожджык усё яшчэ ішоў. В. Вольскі. Стала радуга, як арка, У блакіце. Панчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)