Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: а) вельмі малы, дробны, напрыклад: мікраарганізм, мікрараён; б) звязаны з вывучэннем або вымярэннем вельмі малых прадметаў, велічынь, напрыклад: мікрааналіз, мікраскоп, мікрабіялогія; в) мільённая доля адзінкі меры, названай у другой частцы складанага слова, напрыклад: мікраампер, мікравольт.
[Ад грэч. mikrós — маленькі, малы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
салдафо́н, ‑а, м.
Разм.пагард. Ваенны, інтарэсы якога не выходзяць за межы вузкапрафесійных заняткаў і ведаў; грубы, абмежаваны, некультурны чалавек. Маладая заходнебеларуская сялянка Раіна, першая красуня ў аколіцы, парвала дружбу са сваім равеснікам Васілём ды сышлася з польскім асаднікам, ганарлівым салдафонам.У. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
opening
[ˈoʊpənɪŋ]
n.
1) адту́ліна, дзі́рка f.; про́рва, зе́ўра f. (я́мы)
2) пе́ршая ча́стка; пача́так -ку m., усту́п -у m.
3) афіцы́йнае адкрыцьцё (канфэрэ́нцыі)
4) вака́нсія f. (на пра́цы)
5) зру́чная, кары́сная наго́да або́ магчы́масьць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
леса...
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) які мае адносіны да лесу (у 1 і 2 знач.), лясной гаспадаркі, лясны, напр.: лесагадавальнік, лесазнаўства, лесанасенны, лесапасадкі, лесаразвядзенне, лесаўпарадкаванне, лесаўчастак, лесаапрацоўчы, лесагандаль, лесаматэрыял, лесапавал, лесанарыхтоўшчык;
2) які змяшчае лес (у 1 знач.), існуе разам з лесам (у 1 знач.), напр.: лесапарк, лесастэп, лесатундра, лесакустовы, лесагорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Гальця́па ’бедната, галота’ (Касп.). Падобнае слова ёсць і ў іншых усх.-слав. мовах. Параўн. рус.дыял.голтепа́ ’тс’ (СРНГ, 6, 349), укр.гольтіпа́, гольтяпа́ (Грынч.). Здаецца, усх.-слав. экспрэсіўнае ўтварэнне. Першая частка слова да *golъ ’голы; бедны’, другая, магчыма, да слав.*tep‑ ’біць’, усх.-слав.*тяпати (бел.ця́паць, укр.тя́пати, рус.тя́пать).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мартапля́сы ’махры, ніткі, абрыўкі ў падранай вопратцы, мяшку, абрусе’ (карэліц., Янк. Мат., Жыв. сл., Сл. ПЗБ), стаўбц. мартыпля́сы ’тс’ (Жыв. сл.), ’упрыгожанні, карункі’ (дзятл., Сцяшк. Сл.), ’выкрунтасы’ (Нар. Гом.). Укр.мартопляс ’фігляр, вертапрах’. Складанае слова. Першая частка з морх‑ (параўн. ст.-рус.морхъ ’махры, абрыўкі тканіны’, а другое — з хлясь!, хлясцік (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аксі-
(гр. oksys = кіслы)
першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае прысутнасць кіслароду ў злучэннях або сумесях.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
антрапа-, -антрап
(ад гр. anthropos = чалавек)
першая або другая састаўная частка складаных слоў, якая выражае паняцце «чалавек».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
аўта-
(гр. autos = сам)
першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае паняццям «аўтаматычны», «аўтамабільны», «свой, уласны, сама-».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
вібра-
(лац. vibro = дрыжу, вагаюся)
першая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на сувязь з паняццем «вібрацыя».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)