Дата, дзень, у які спаўняецца яшчэ адзін год з часу якой‑н. падзеі. 60‑я гадавіна Вялікай Кастрычніцкай сацыялістычнай рэвалюцыі. □ На пятнаццатую гадавіну вызвалення Беларусі ад белапалякаў сюды, у калгас, прыехала на свята шмат дарагіх гасцей.Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
датрыма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Пратрымаць да якога‑н. часу. Датрымаць у сябе бібліятэчную кнігу да канца года.
2.Разм. Стрымаць (абяцанне, слова і пад.). — Урэшце, усё-такі твая праўда: ты не датрымаў свайго правіла, зачапіў Ганну Карлаўну.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разгу́л, ‑у, м.
1. Моцнае, буйнае праяўленне чаго‑н. Разгул рэакцыі. □ О, колькі гэтая сям’я пагаравала ў часы бандыцкага разгулу, колькі начэй прасядзела гэта Малка з малымі дзецьмі ў гушчары азёрнага чароту.Сташэўскі.
2. Нястрымнае, буйна-вясёлае правядзенне часу; п’янства, папойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рыхлі́ць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; незак., што.
Рабіць рыхлым (у 1 знач.), мяккім. Рыхліць глебу. □ Валянціна Сямёнаўна махнула рукою і прамовіла: — Ой, ля буракоў работы многа, ой, многа. Трэба ж потым рыхліць пасевы і што найбольш адбірае часу, гэта палоць...Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцэна́рый, ‑я, м.
1. Літаратурны твор, напісаны як аснова для пастаноўкі кінафільма. Сцэнарый фільма [«Тартак»] — дэбют І. Пташнікава ў жанры драматургіі.«ЛіМ».
2. Сюжэтная схема, план п’есы, оперы, балета.
3. Спіс дзеючых асоб п’есы з указаннем парадку і часу выхаду на сцэну.
[Іт. scenario ад scaena.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
отпеча́ток
1.прям., перен. адбі́так, -тка м., след, род. сле́ду м.;
отпеча́ток вре́мени адбі́так (след) ча́су;
2.юр. адпяча́так, -тка м.;
отпеча́тки па́льцев на кни́ге адпяча́ткі па́льцаў на кні́зе.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ДЗЕЕПРЫСЛО́ЎЕ,
неспрагальная дзеяслоўная форма з асаблівасцямі дзеяслова і прыслоўя. Мае значэнне дадатковага, пабочнага дзеяння або акалічнасці спосабу дзеяння (у ролі выказніка ўжываецца толькі ў асобных гаворках: «Ён быў паехаўшы»). У бел.літ. мове захоўвае дзеяслоўнае кіраванне, мае формы незакончанага і закончанага трывання («чытаючы» — «прачытаўшы»), зваротную і незваротную формы («бялеючыся» — «бялеючы»). Форма незакончанага трывання ўтвараецца ад асноў цяперашняга часу суфіксамі «-учы (-ючы)», «-ачы (-ячы)» («несучы», «баючыся», «чытаючы», «лежачы», «гледзячы»); форма закончанага трывання — ад асноў прошлага часу суфіксамі «-ўшы», «-шы» («зрабіўшы», «прагуляўшы», «высахшы»). У сказе Дз. павінна адносіцца да таго самага суб’екта, што і дзеяслоў-выказнік. Разам з паясняльнымі словамі ўтварае дзеепрыслоўнае словазлучэнне, якое ў сказе ўжываецца як акалічнасць і звычайна адасабляецца.
Літ.:
Шуба П.П. Дзеяслоў у беларускай мове. Мн., 1968. С. 61—65;