укры́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад укрыць.
2. у знач. прым. Скрыты, абаронены ўкрыццем. [Кастусь:] — Нам прыйдзецца рабіць напады і засады з укрытых пазіцый. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шурпа́ціць, ‑пачу, ‑паціш, ‑паціць; незак., што.
Рабіць што‑н. шурпатым (у 1 знач.). Спазнаць мне хочацца І важкасць цэглы І як шурпаціць пальцы ўедлівы раствор. Арочка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мастаколіцца ’масціцца’ (шчуч., дзятл., маст., Сл. ПЗБ), ’прымошчвацца, прылучацца’ (слонім., Сцяшк. Сл.), мастаколіць ’рабіць паволі, няжвава’ (віц., Мікуц.). Складанае слова. Да мост і кол (гл.). Першапачаткова азначала ’рабіць памост на слупах (на калах), напрыклад, пры паляванні’; пазней атрымала адценне экспрэсіі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Перахі́біць ’памыліцца, даць маху, схібіць’ (Шат.). Да пера- (гл.) і хібіць ’дапускаць пралікі, недакладнасці, рабіць памылкі’, семантычна найбольш набліжанага да зах.-слав. арэалу, параўн. польск. chybić ’памыляцца’, чэш. chybili ’рабіць памылку’, славац. chybil’ ’тс’, памыляцца’ (Мартынаў, Слав. акком., 143–144).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
nationalize, BrE -ise [ˈnæʃnəlaɪz] v. нацыяналізава́ць, рабі́ць ула́снасцю дзяржа́вы (пра фірму, прадпрыемства і да т.п.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Валю́шаць, валюшаты ’абкачваць у муку’ (Клім.). Валюшаты < (рабіць) *валюшы, гл. валюшка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Каро́жыцца ’капрызіць’ (ДрУПадб.), ’капрызіць’, ’рабіць сутаргавыя рухі’ (Гарэц.). Парсун, карова (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спі́на, -ы, мн. -ы, спін, ж.
Частка тулава ад шыі да крыжа.
Выпрастаць спіну.
◊
Гнуць спіну —
1) многа і цяжка працаваць на каго-н.;
2) перад кім пакланяцца, угоднічаць.
За спінай вялікі вопыт работы — у мінулым.
На ўласнай спіне зведаць што-н. — на сваім вопыце.
Не разгінаючы спіны — без адпачынку, старанна рабіць што-н.
Павярнуцца спінай да каго-, чаго-н. — выказаць абыякавасць, знявагу, перастаць звяртаць увагу на каго-, што-н.
Рабіць што-н. за спінай у каго-н. — без ведама каго-н.
|| памянш. спі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
|| прым. спінны́, -а́я, -о́е.
Спінныя пазванкі.
С. мозг (у пазваночніку).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
запрэ́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.
1. Некалькі коней, сабак, аленяў і пад., запрэжаных у адну вупраж.
З. сабак.
У адной запрэжцы (таксама перан.: у пастаянных і цесных рабочых адносінах; разм.).
2. Вупраж, збруя.
◊
Хадзіць у запрэжцы — рабіць адну пэўную работу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ка́рак, -рка, мн. -ркі, -ркаў, м. (разм.) Задняя частка шыі ў жывёлы і чалавека.
◊
Браць (узяць) за карак — прыцягнуць да адказнасці.
Гнаць у карак — прымушаць хутка рабіць што-н., падганяць.
Сядзець на карку — быць на ўтрыманні ў каго-н., жыць на чые-н. сродкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)