А́ЛЬБА-ЛО́НГА
(Alba Longa),
старажытны лацінскі горад на ПдУ ад Рыма. Паводле падання, засн. каля 1152 да н.э. Асканіем, сынам Энея. Каля пач. 1-га тыс. да н.э. быў цэнтрам Лацінскага Саюза, у 7 ст. да н.э. разбураны рымлянамі, жыхары горада пераселены ў Рым.
т. 1, с. 271
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДАРВА́ЗСКІ ХРЫБЕ́Т,
у Зах. Паміры, паміж р. Абіхінгоу, Пяндж і Ванч, у Таджыкістане. Даўж. каля 200 км. Выш. да 6083 м (пік Арнавад). Складзены пераважна з гранітаў, метамарфічных сланцаў, кангламератаў. На схілах стэпавая і дрэвава-хмызняковая расліннасць. Ледавікі (пл. зледзянення каля 420 км2).
т. 6, с. 53
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВАН
(Van),
бяссцёкавае салёнае возера на У Турцыі. Размешчана на Армянскім нагор’і, на выш. 1720 м. Пл. каля 3,7 тыс. км². Глыб. да 145 м. Каля берагоў Вана — вулканы Сюпхан і Немруг. Суднаходства (чыг. паром на лініі Анкара — Тэбрыз). Солеварэнне. На ўсх. узбярэжжы — г. Ван.
т. 3, с. 500
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГРАНД-РА́ПІДС
(Grand Rapids),
горад у ЗША, на р. Гранд-Рывер, штат Мічыган. Каля 200 тыс. ж., з прыгарадамі каля 800 тыс. ж. (1994). Вузел чыгунак і аўтадарог. Прам-сць: мэблевая, металаапр., маш.-буд. (у т. л. станкаінструментальная, радыёэлектронная, аўтамаб.), харч., хім. Ун-т.
т. 5, с. 406
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
брунэ́лька
(польск. brunelka, ад лац. prunella)
травяністая расліна сям. ясноткавых з прадаўгаватым чаранковым лісцем і цёмна-сінімі або фіялетавымі кветкамі ў суквеццях, якая расце на незабалочаных лугах, у лясах, па берагах рэк, каля жылля; чарнагалоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ліні́фііды
(н.-лац. linyphiidae)
сямейства павукоў шэрай, жоўтай ці белай афарбоўкі, часта з цёмным малюнкам, якое ў сусветнай фауне налічвае каля 800 відаў; жывуць у ніжніх ярусах лесу, у лясным подсціле, у высокім травяністым покрыве.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
піка́п
(англ. pick-up, ад pick up = паднімаць)
1) невялікі аўтамабіль, звычайна з адкрытым кузавам і з адкіднымі сядзеннямі каля бартоў;
2) прыстасаванне ў камбайне для падбірання скошаных сцёблаў і транспартавання іх у малацільны апарат.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Dum fervet olla, vivit amicitia
Пакуль кіпіць поліўка, дружба цвіце.
Пока кипит похлёбка, дружба цветёт.
бел. Каля поўнай міскі шмат сяброў. Дзе мёд, там і мухі. Дзе шмат прысмак, там зграя сабак. На ласы кусок знойдзецца раток. Абы харчы, а едакі знойдуцца.
рус. При пиве и бражке много братьев. На обеде все соседи, скатерть со стола ‒ и дружба сплыла. При пире, при бражке ‒ все дружки, при горе-кручине ‒ все ушли. Есть пирожок, есть и дружок. При доброй године и кумовья побратимы.
фр. A table bien servie beaucoup d’amis (За хорошо сервированным столом много друзей).
англ. No friendship is strong that owes its rise to a pot (Дружба, зародившаяся за столом, не крепка).
нем. Leer faß, leere Freundschaft (Пустая бочка ‒ пустая дружба). Siedet der Topf, so blüht die Freundschaft (Кипит горшок, процветает дружба).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
сука́ць несов.
1. (свивать, скручивать) сучи́ть;
с. дра́тву — сучи́ть дра́тву;
2. перен., обл. ви́ться, лета́ть;
аса́ ~ка́ла каля́ галавы́ — оса́ вила́сь (лета́ла) во́зле головы́;
3. перен., разг. сучи́ть;
дзіця́ ляжа́ла ў калы́сцы і ~ка́ла но́жкамі — ребёнок лежа́л в колыбе́ли и сучи́л но́жками
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АРГУНО́ВЫ,
рускія архітэктары. Прыгонныя графаў Шарамецевых. Фёдар Сямёнавіч Аргуноў (каля 1732 — каля 1768). Прадстаўнік рус. барока. Дваюрадны брат жывапісца І.П.Аргунова. Удзельнічаў у буд-ве палаца Шарамецева ў Пецярбургу (1750—55). Па яго праектах пабудаваны кухонны флігель (1775), павільён «Грот» (1755—75), магчыма, аранжарэя (1761—64) у Кускове (Масква). Павел Іванавіч (каля 1768—1806). Прадстаўнік класіцызму. Сын жывапісца І.П.Аргунова. Удзельнічаў у буд-ве драўлянага палаца-тэатра Шарамецевых у Астанкіне (цяпер у межах Масквы, 1791—98); па яго праектах створаны інтэр’еры.
т. 1, с. 474
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)