Нюро́к ’нырок, нырэц’: даць нюрка (варон., Сл. ПЗБ). Гл. нурок; змякчэнне пачатковага н, магчыма, пад уплывам літ. niùrktelėti ’нырнуць’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Патруда́ць ’перахварэць’ (паст., Сл. ПЗБ). Да трудзіць (гл.). Прэфікс па‑ па ўзору літ. pa‑sirgti ’пахварэць (пэўны, працяглы час)’ — sirgti ’хварэць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пу́мпара экспр. ’буркун’, пу́мпарыць ’бурчаць’ (паст., Сл. ПЗБ). Грынавяцкене (там жа) выводзіць з літ. pampańus ’бурклівы’, хутчэй за ўсё, гукапераймальнага паходжання.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пуршэ́ць ’чмыхаць, злоснічаць’ (ТС). Гл. пу́рхаць; не выключае сувязь з літ. purkšėti ’шыпець, фыркаць (пра ката)’, параўн. purkslys ’нястрыманы чалавек; гарачка’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пшы́кі ’іголкі хвоі’ (дзятл., Сцяшк. Сл.). Няясна; магчыма, звязана з літ. pušis ’сасна’ або з гукаперайманнем пшык!, што імітуе хуткае згаранне.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пы́сы ’нявымалачаныя каласы’ (чэрв., Нар. лекс.), пы́сікі ’асцюкі’ (барыс., Сл. ПЗБ). Грынавяцкене і інш. (там жа) параўноўваюць з літ. paisai ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пі́мпа, пімпя ’кнігаўка’ (брасл., Сл. ПЗБ; астрав., Сцяшк. Сл., ЛА, 1). Балтызм. Параўн. літ. pempė ’тс’ (Грынавяцкене, Сл. ПЗБ, 3, 519).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Піркойта ст.-бел. ’хаціна’ (Яблонскіс, 168) у тэксце: ’…будованя всякого, то есть… пиркоиты, драницами крытых, вырекъ…’ З літ. pirkoita < pirkia ’хата’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ся́кля ’ез’, ’праломка’ (лід., Сл. ПЗБ), сяклі́ ’перагародка рэчкі нератам’ (іўеў., Сцяшк. Сл.). З літ. sė̃klius ’мель’ (Сл. ПЗБ, 5, 68).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тарпэ́ ’мітусенне, мільгаценне ў вачах’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Аўтары слоўніка мяркуюць пра сувязь з літ. tarpaī ’кругі’, што сумніўна, гл. тарапачэ.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)