урабі́цца, ураблюся, уробішся, уробіцца; зак.

Разм.

1. у што і без дап. Вымазацца, упэцкацца ў што‑н. [Варвара:] — Ой, дзядзька, дзе гэта вы так урабіліся? Місько.

2. Напрацавацца. [Гаспадыня:] — То, можа, вам ужо будзе сядзець, кладзіцеся... Нябось, уходаліся за дзень, урабіліся. Масарэнка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усухамя́тку, прысл.

Разм. Тое, што і сухама. Я адзеўся, памыўся, усухамятку паснедаў, з крана папіў вады і ўжо збіраўся ісці на цэлы дзень у пошукі работы, як бадзяга, што сачыў за мною, сказаў: — Можа ты мне пазычыш на пахмелку? Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

утамі́цца, утамлюся, утомішся, утоміцца; зак.

Адчуць утомленасць; стаміцца, змарыцца. — Утаміўся ты? — спытаў Васіль. — На другой змене цяжэй працаваць. — Не, — адказаў Піліп.. Трошкі рукі ў плячах чутны, а больш нічога. Кулакоўскі. Вывезлі гною ў гэты дзень дзяўчаты мала. А ўтаміліся добра... Ермаловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

До́ждж ’дождж’ (БРС). Рус. дождь, укр. дощ, польск. deszcz, серб.-харв. да̏жд, ст.-слав. дъѫдь. Прасл. *dъždžь (агляд форм у слав. мовах гл. у Трубачова, Эт. сл., 5, 195–196). Вядомая этымалогія: < *dus‑ di̯u‑ ’дрэннае неба, дрэнны дзень’ (агляд версій гл. у Трубачова, там жа; Фасмера, 1, 521–522), паводле Трубачова, не з’яўляецца надзейнай. Трубачоў (там жа, 196) мяркуе, што прасл. лексема хутчэй за ўсё прасл. інавацыя (можа, гукапераймальнага характару: параўн. літ. duzgė́ti ’шумець’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ве́чар м., в разн. знач. ве́чер;

літарату́рны в. — литерату́рный ве́чер;

зва́ны в. — зва́ный ве́чер;

в. бале́та — ве́чер бале́та;

до́бры в.! — до́брый ве́чер!;

◊ абы́ дзень да ве́чара — че́рез пень коло́ду

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыёмны в разн. знач. приёмный;

п. дзень — приёмный день;

~ныя экза́мены — приёмные экза́мены;

~ная камі́сія — приёмная коми́ссия;

п. сын — приёмный сын;

~ная ма́ці — приёмная мать;

○ п. пако́й — приёмный поко́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сма́гнуць несов.

1. изныва́ть (томи́ться) от жа́жды;

я цэ́лы дзень ~ну — я це́лый день изныва́ю (томлю́сь) от жа́жды;

2. пересыха́ть; (о губах — ещё) запека́ться;

гу́бы с. — гу́бы пересыха́ют (запека́ются)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сма́жыцца несов.

1. прям., перен. жа́риться;

мя́са с. — мя́со жа́рится;

ён цэ́лы дзень с. на со́нцы — он це́лый день жа́рится на со́лнце;

2. страд. жа́риться; зажа́риваться; см. сма́жыць 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

through​2 [θru:] adv. по́ўнасцю, ца́лкам, наскро́зь; дарэ́шты, дашчэ́нту;

all day through цэ́лы дзень;

be through (with) ско́нчыць, зако́нчыць;

get through прабіра́цца;

get wet through прамо́кнуць да ні́ткі

♦

through and through ца́лкам, по́ўнасцю, дашчэ́нту

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

адня́ць, -німу́, -німеш, -німе; -ня́ў, -няла́, -ло́; -німі́; адня́ты; зак.

1. што. Адцзяліць ад чаго-н., адвесці ўбок.

А. драбіны ад сцяны.

2. што. Тое, што і ампутаваць.

А. хвораму нагу.

3. што. Паменшыць лік на некалькі адзінак.

Ад пяці а. два.

4. што. Прымусіць патраціць час, сілы і пад.

Нарада адняла цэлы дзень.

5. безас., што. Паралізаваць, пазбавіць здольнасці гаварыць, хадзіць і пад.

Адняло мову.

Адняло ногі.

|| незак. адніма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і адыма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. адніма́нне, -я, н. і адыма́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)