апо́шні, -яя, -яе.

1. Канцавы ў шэрагу чаго-н.

А. дзень заняткаў.

А. ў чарзе.

У а. раз.

2. Адзіны, астатні.

Раздзяліць а. кавалак хлеба.

3. Які толькі што з’явіўся, самы новы.

А. нумар часопіса.

Апошнія паведамленні.

Апранацца па апошняй модзе.

4. Канчатковы, беспаваротны, рашаючы; вышэйшы, крайні.

Апошняе слова.

А. сродак.

5. Зусім дрэнны, самы горшы (разм.).

Лаяць апошнімі словамі.

6. Гэты, толькі што названы (кніжн.).

Зайшла адна жанчына, затым другая, апошняя — з дзіцём.

7. наз. апо́шняе, -яга, н. Тое адзінае, што засталося.

Гатовы з чалавекам апошнім падзяліцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

лапата́ць, -пачу́, -по́чаш, -по́ча; -пачы́; незак.

1. Удараць па якой-н. паверхні, ствараючы аднастайныя, прыглушаныя гукі; шалясцець.

Л. крыламі па вадзе.

Дождж лапоча па страсе.

2. Хутка, нязвязна гаварыць, паспешліва расказваць (разм.).

Вінавата л.

3. Гаварыць многа, бесперастанку аб чым-н. пустым, нязначным; балбатаць (разм.).

Яна цэлы дзень бегала па вёсцы і лапатала.

4. Незразумела гаварыць, гаварыць на чужой, незнаёмай для каго-н. мове; невыразна вымаўляць.

Дзяўчынка лапатала на сваёй дзіцячай мове.

Немец лапатаў нешта незразумелае.

|| зак. пралапата́ць, -пачу́, -по́чаш, -по́ча; -пачы́.

|| наз. лапата́нне, -я, н. і ло́пат, -у, М -паце, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

скрэ́бці, скрабу́, скрабе́ш, скрабе́; скрабём, скрабяце́, скрабу́ць; скроб, скрэ́бла; скрабі́; скрэ́бены; незак.

1. каго-што і без дап. Драпаць чым-н. вострым на паверхні.

С. падлогу.

Мыш скрабе за шпалерамі.

2. каго-што. Счышчаючы, дзерці чым-н. вострым, цвёрдым.

С. скавараду пяском.

С. снег.

3. што. Чысціць, знімаць верхні слой (пра маладую гародніну, рыбу і пад.).

С. моркву.

С. рыбу.

4. звычайна безас., перан. Хваляваць, трывожыць.

Цэлы дзень скрабе на душы.

|| аднакр. скрабяну́ць, -бяну́, -бяне́ш, -бяне́; -бянём, -беняце́, -бяну́ць; -бяні́.

|| наз. скрабе́нне, -я, н. (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

смалі́ць², смалю́, сма́ліш, сма́ліць; сма́лены; незак.

1. каго-што. Апякаць агнём, чымсьці гарачым.

С. пальцы запалкай.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Абдаваць гарачынёй, прыпякаць (пра сонца).

Нясцерпна смаліць сонца.

3. каго-што. Абпальваючы агнём, знішчаць рэштку пуху, шэрсці і пад.

С. свінню.

С. качку.

4. што і без дап. Курыць (разм.).

Цэлы дзень дзед смаліць люльку за люлькай.

|| зак. абсмалі́ць, -смалю́, -сма́ліш, -сма́ліць; -сма́лены (да 1 і 3 знач.) і асмалі́ць, асмалю́, асма́ліш, асма́ліць; асма́лены (да 1 і 3 знач.).

|| наз. смале́нне, -я, н. (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

has-been [ˈhæzbi:n] n. infml чалаве́к, які́ страціў былу́ю ва́жнасць, папуля́рнасць, прыгажо́сць і да т.п.;

It is better to be a has-been than a never-was. Лепш хоць адзін дзень быць кімсьці, чым усё жыццё нікім.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

veteran [ˈvetərən] n.

1. ветэра́н, ко́лішні салда́т;

a veteran of the Second World War удзе́льнік Друго́й сусве́тнай вайны́;

Veterans Day Дзень ветэра́наў (у ЗША і Канадзе)

2. во́пытны рабо́тнік, ветэра́н пра́цы;

veterans of the law шматво́пытныя юры́сты

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

busy1 [ˈbɪzi] adj.

1. заня́ты

2. дзелавы́

3. напру́жаны, інтэнсі́ўны;

a busy day загру́жаны дзень;

a busy town шу́мны го́рад;

a busy street лю́дная ву́ліца

as busy as a bee руплі́вы/працаві́ты як пчо́лка/мура́шка

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

проте́чь сов.

1. працячы́, мног. папрацяка́ць;

2. перен. (пройти) прайсці́; (миновать) праміну́ць, міну́ць;

день протёк дзень прайшо́ў (праміну́ў, міну́ў);

3. перен. (о болезни) прайсці́;

боле́знь протекла́ без осложне́ний хваро́ба прайшла́ без ускладне́нняў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

бо́жы и Бо́жы бо́жий и (к Бог) Бо́жий;

бо́жая каро́ўказоол. бо́жья коро́вка;

Бо́жая Ма́цірел. Богома́терь;

б. даруст. бо́жий дар; ниспосла́ние госпо́дне;

ко́жны б. дзень — ка́ждый бо́жий день;

све́ту бо́жага не ба́чыць — све́та бо́жьего не ви́деть;

б. чалаве́к — бо́жий челове́к;

я́сна, як б. дзенья́сно, как бо́жий день;

бо́жая ла́ска (во́ля) — а) во́ля бо́жья, благоволе́ние; б) ми́лость госпо́дня (бо́жья);

і́скра бо́жаяи́скра бо́жья

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ноч ж. ночь;

н. пе́рад Но́вым го́дам — ночь пе́ред Но́вым го́дом;

бе́лыя но́чы — бе́лые но́чи;

паля́рная н. — поля́рная ночь;

аб н. — в тече́ние одно́й но́чи, в одну́ ночь;

до́брай но́чы — до́брой (споко́йной) но́чи; прия́тного сна;

дзень і н. — день и ночь;

як н. і дзень — как ночь и день;

варфаламе́еўская н. — варфоломе́евская ночь;

рабі́навая (вераб’і́ная) н. — воробьи́ная ночь;

на н. гле́дзячы — на ночь гля́дя

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)