Verbum

бач, ф. заг. ладу ад дзеясл. бачыць.

Разм.

1. Ужываецца, каб звярнуць чыю‑н. увагу на што‑н. — Бач, якімі волатамі ўзнімаецца новае пакаленне! — усклікнуў мой таварыш, і ў яго голасе чуліся гонар і замілаванне. Гарбук. Бач, газетчыкі разносяць Свежыя газеты. А. Александровіч. // у знач. выкл. Выкарыстоўваецца пры выражэнні абурэння, незадавальнення чым‑н., здзіўлення (звычайна ў спалучэнні з словам «ты»). [Гукан Шыковічу:] «Бач, раскрычаўся! Пісьмы яго прымушалі пісаць!.. Перапрацаваўся!..» Шамякін. — Бач ты яго, Алёшку, як прыбраўся... — шапталіся жанчыны, седзячы на лаўках. Дайліда.

2. у знач. пабочн. Бачыш; як бачыш. Я яго, бач, сам сустрэў.

грам, ‑а, м.

Адзінка вагі ў метрычнай сістэме мер, роўная вазе аднаго кубічнага сантыметра вады пры тэмпературы 4°C.

•••

Грам-атам — колькасць грамаў хімічнага элемента, роўная яго атамнай вазе.

Граммалекула — колькасць грамаў рэчыва, роўная яго малекулярнай вазе; моль ​⁴.

[Фр. gramme.]

во́блік, ‑у, м.

Тое, што і аблічча. Воблік горада. Маральны воблік савецкага чалавека. □ Федароўскі стараўся ахапіць самыя разнастайныя праявы народнага жыцця, яго быту і духоўнай творчасці, каб перад чытачом паўстаў яскравы воблік пэўнага рэгіёна ва ўсёй яго самабытнасці. Саламевіч.

дуба́сіць, ‑башу, ‑басіш, ‑басіць; незак.

Разм.

1. каго. Моцна біць, лупцаваць. — Гэтыя раны яго не ад куль, ён не быў на вайне. Гэта яго за пакражы дубасілі. Чорны.

2. па чым, у што. Моцна стукаць, удараць. Дубасіць у дзверы.

маўля́ў, часціца.

Разм. Ужываецца пры ўскоснай перадачы чужой уяўнай мовы. Дзед ганарыўся галубамі: маўляў, ні ў каго няма такіх разумных птахаў, як у яго... Сабаленка. На прыступках Алесь затрымаўся. Махнуў рукой сябрам, якія чакалі яго, маўляў, зараз прыйду. Шыцік.

накупля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак.

Разм. Накупляць чаго‑н. у неабходнай, дастатковай колькасці. [Жонка:] — Вы ж, мусіць, майго Міхася ведаеце? .. От што ні возьме, дык у яго руках яно гарыць.. Бо хто ж яго ўсяго, калі б прыйшлося, накупляўся. Баранавых.

тэатралізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.

Прыстасаваць (прыстасоўваць) для тэатра, для паказу ў тэатры. Тэатралізаваць раман. □ Ігнат Буйніцкі з яго Першай Беларускай групай пачынае вывучаць, прапагандаваць народны танец, аднак амаль не апрацоўвае яго і не тэатралізуе. «Полымя».

утыліта́рнасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць утылітарнага. Утылітарнасць ведаў.

2. Утылітарныя адносіны, утылітарны падыход да чаго‑н. У Коласа прыгожым, паэтычным выступае звычайная, будзённая праца. Ва утылітарнасці, г. зн. практычнай мэтазгоднасці прыгожага, пісьменнік падкрэслівае яго жыццёвасць, яго «зямную» прыроду. Навуменка.