Verbum

◎ Недака́рак ’акурак’ (Ян.). Відаць, дэфармаванае недакурак (ад курыць), незвычайны вакалізм выкліканні ўплывам слоў тыпу недагарак ’галавешка, недагарэлае палена’ (Сл. ПЗБ, ТС), параўн. польск. niedogarek ’недагарэлае палена, лучына; папяроса’.

Мадыгава́ць ’рамантаваць; рабіць, складаць як-небудзь’ (слонім., Нар. лекс.), мадарава́ць ’даводзіць да ладу’ (шчуч., Сцяшк. Сл.). Відаць, балтызм. Параўн. літ. madarúoti ’халтурыць, ляпаць, mãdaras ’халтуршчык, бракароб’, ’дрэнная работа’.

Мацяжына ’балоцвіна, мокрае месца, дзе растуць журавіны’ (Левановіч, «Звязда», 15, 1.1989). З польск. macierzyna ’мацярызна’: відаць, калісьці гэта быў луг, дадзены камусьці ў спадчыну па мацеры. Гл. мацярызна.

Ву́сць ’чалеснікі’ (Сцяшк. МГ); параўн. рус. усть ’вусце’. Відаць, ад ву́сце ’ўваход у печ’, успрынятага як форма мн. л. або зборн.; параўн. чале́снік, чале́снікі і чэ́люсць, чэ́люсце ’тс’.

Аха́лкам ’не перажоўваючы, вялікімі кускамі (есці)’: «свіньні ядуць ахалкам» (глыб., Цыхун, вусн. паведамл.). Відаць, да хаўкнуць ’хутка, прагна праглынуць’, параўн. рус. ха́лко ’хутка, спяшаючыся’. Параўн. таксама аха́лак (гл.).

*Ашу́драны, ошу́драны ’многа, але дрэнна апрануты’ (лельч., Цыхун, вусн. паведамл.), укр. жытом. о̂шу́драні ’вылінялы’ (пра птушак) (Ніканчук, Бел.-укр. ізал., 61). Відаць, звязана з шудравы ’не гладкі, шурпаты’.

Адхла́н ’прахалода, адпачынак’ (Нас.), атхлань ’палёгка’ (Яруш.), адхланне ’спакой, адпачынак’ (Янк. II). Відаць, з адхолон, гл. халонуць. Параўн. Праабражэнскі, 2, 130. Магчыма, таксама кантамінацыя з адхлын ’адпачынак’ (гл.).

◎ Печанцы́ ’печань, вантробы наогул’ (Бяльк.): у печанцох сядзіць (Стан.). Відаць, архаізм; параўн. рус. печенец ’жоўцевы пузыр’, ст.-рус. печенца — памянш. ад печень (XVI ст.). Да печань, пячонка (гл.).

Пыта́нне ’запытанне, дапытванне’: безъ пытання прызнався (Нас.). Ад пытаць, пытацца (гл.), у сучасным абстрактным значэнні ’задача, праблема’ (ТСБМ), відаць, еўрапеізм, утвораны на роднай глебе, параўн. Векслер, Hist., 149.

Рака́за (rakáza) ’струменьчык вады з дробных капах на шыбе’, ’пацёкі на твары ад слёз’ (Варл.). Варыянт лексемы рага́за (гл.) з аглушэннем г (відаць, выбухнога). Параўн. рагі ’тс’ (гл.).