Патрана́т ’апякунства; выхаванне дзяцей-сірат пад кантролем дзяржаўных органаў’ (ТСБМ), ст.-бел. патронатъ ’апякунскае таварыства’ (XVII ст.). Запазычана са ст.-польск. patronat ’тс’, якое з лац. patrōnātus ’патранат, правы патрона’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пату́піць, патупі́ць ’апусціць уніз (вочы, галаву)’ (ТСБМ, бялын., Янк. Мат.). Рус. поту́пить (взор) ’тс’. Усх.-бел. — руская ізалекса. Да тупы́ (гл.); пату́піць — г. зн. ’нібы прытупіць погляд’ (Фасмер, 3, 346).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Крэды́т ’продаж тавараў з адтэрмінаванай платай’ (ТСБМ, Яруш.). Запазычана праз рускую мову (кредит) з ням. Kredit (у рускай мове ў XVIII ст.). Але ст.-бел. кредиторъ ранейшае (Булыка, Запазыч., 176).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Крэ́ска ’рыска’ (Сцяц. Нар., Жыв. сл., Жд. 2, Жд. 3, Сцяшк. Сл.). Ст.-бел. креска (з 1549 г.) (Булыка, Запазыч., 176). Запазычана з польск. kreska ’тс’ (Слаўскі, 3, 90–91).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ляме́ньдзіць, лімяньдзі́ць ’гаварыць шмат, не да месца, надаедліва’ (міёр., Нар. лекс.). Балтызм. Параўн. літ. leménti ’балбатаць, мармытаць, няясна вымаўляць’. Аднак бел. словы былі ўтвораны з лімінда́ (гл.), якое да leménti.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ма́ласціна ’дробязь’ (Шат.). Бел. рэгіяналізм. Да прасл. malostь: укр. малість, рус. малость, польск. małość, н.-луж. małość, чэш. malost, славен. malóst, серб.-харв. ма̏лост ’тс’; макед. малост ’маладыя гады, дзяцінства’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ма́льства ’маленства’ (Жд. 1), рус. ма́льства, ма́льство ’дзяцінства’. Бел.-рус. ізалекса. Да прасл. malь (зб.) ’малыя’ (параўн. маля́). Утворана пры дапамозе суфікса ‑ьstvo (як і абстрактны зборны назоўнік dětьstvo ’дзяцінства’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Масты́ріць ’мастачыць, нешта рабіць арыгінальнае’ (мсцісл., З нар. сл.). Рус. кастр., курган. мастырить ’майстраваць што-небудзь’. Бел.-рус. ізалекса. Утворана ад пск., цвяр. масте́рить пры ад’ідэацыі насты́рны. Да ма́йстар (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Вы́баўкнуць, вы́бовкнуты ’вынырнуць’ (пін., Нар. лекс.). Да бо́ўкнуць ’упасці ў ваду’; сюды ж, відаць, і драгіч. вы́бовчаный ’выпучаны’, якое Клімчук (Бел.-укр. ізал.) звязвае з карп. бовчь ’паглыбленне ў рацэ’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вільго́тны ’сыры, мокры, пранізлівы’ (Шат., Нас.), ст.-бел. вилкготный, вильготный (з XVII ст.). Запазычаны з польск. мовы (Шатэрнік, 46; Булыка, Запазыч., 63). Сюды ж прыслоўе вільго́тна ’насычана вільгаццю’ (КТС, Касп.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)