Зэ́нзэль ’расліна таемнік лускаваты, Lathraea squamaria L.’ (бяроз., Нар. лекс.). Параўн. укр.зе́нджул ’гатунак расліны’ (Грынч.). Рус.зензе́вель ’расліна пярэступ, Bryonia L.’, зеньзибель ’імбір’, зинзивей ’мальва (Malva rotundifolia, M. silvestris)’. Верагодна, варыянт гэтай назвы, якую выводзяць з іт.zenzovero ’імбір’ ці тур.zencefil (дыял.zendžebil) < араб. < паліsińgivera < ст.-інд.c̣r̥ηgavēram ’свежы імбір’. Фасмер, 2, 94, 97.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рапа́к ’лопух’ (ваўк., Сл. ПЗБ): ціснулі алей з рапаку (Сцяшк.), ропа́к ’алейная расліна падобная на свірэпку’ (ТС). Магчыма з польск.rzepak ’рапс’, што спачатку адносілася да свірэпы (гл.), якая як і ўкр.свирі́па ’гарчыца’, рус.суре́пка ’расліна Barbarea Beck.’ звязана з назвамі рэпы (гл.), параўн. rzepa, rzepka (Брукнер, 475), відаць, з-за падабенства лістоў. Гл. рапай, рапей.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вінагра́дм
1. (расліна) Wéinrebe f -, -n, Wéinstock m -es, -stöcke;
дзі́кі вінагра́д wílder Wein;
развядзе́нне вінагра́ду Wéinbau m -(e)s;
2. (плады) Wéinbeeren pl, Wéintrauben pl;
збор вінагра́ду Wéinlese f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Вадзяны арэшак ’рагулькі, чылім; вадзяная травяністая расліна, Trapa’ (Касп.). Названа па месцы, дзе расце, і па плоду — арэхападобнай касцянцы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жа́брыца ’расліна Seseli L.’ (Кіс.). Рус.жа́брица, укр.жа́бриця, польск.żebrzyca. Відаць, ад жа́бры (гл.) па знешняму выгляду парасона.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Радзі́нка ’расліна, з дапамогай якой прыварожваюць каго-небудзь’ (Нар. Гом.). Суфіксальнае ўтварэнне ад род1 (гл.), аднак, матывацыя непразрыстая.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разма́й ’размарын’ (Мал., Булг., Гарэц., Тур., Кольб.). Ад размары́н (гл.) пад уплывам слова май, паколькі расліна цвіце ў маі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ру́твіца ’род адна- і шматгадовых травяністых раслін і паўкустоў сямейства матыльковых’ (ТСБМ), ’расліна Lotus L.’ (Кіс.). Ад рута (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рыжак ’падобная на лён расліна’ (Кіс.), рыжу́ха (беласт., Сл. ПЗБ), лён рыжы (Кіс.). Ад ры́жы (гл.) па колеры расліны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БОБ
(Faba),
род травяністых раслін сям. бабовых. 1 від — боб конскі, або рускі (F. bona). Старажытная кармавая і харч. (агароднінная) культура. У дзікім стане невядома. Вырошчваюць ва ўсіх краінах умераных паясоў. Кармавы боб мае дробнае насенне і развітую вегетатыўную масу, харчовы — буйнаплодны і буйнанасенны з тоўстымі мясістымі створкамі, мае 23—25% бялку, да 36% крухмалу, цукры, пекцінавыя рэчывы, вітаміны і інш. На Беларусі пашыраны сарты Беларускі, Рускі чорны (харчовыя), Аўшра (кармавы).
Аднагадовая, пераважна самаапыляльная, раслінавыш. 1—1,5 м. Корань стрыжнёвы, разгалінаваны, пранікае ў глебу на глыб. 80—150 см. Лісце без вусікаў. Кветкі белыя ці ружаватыя, сабраныя ў гронкі. Плод — шматнасенны струк. Цвіце ў чэрв.—ліпені. Вільгацялюбная расліна, усходы пераносяць замаразкі да -4 — -5 °C. Добра расце на багатых перагноем гліністых і на акультураных тарфяна-балотных глебах. Ураджай зерня 2—3 (да 5), зялёнай масы 20—30 т/га. Завораная зялёная маса — добры сідэрат.