пракруці́ць, -учу́, -ўціш, -ўціць; -ўчаны; зак., што.
1. Тое, што і прасвідраваць.
П. дзірку.
2. Круцячы, прывесці ў рух.
П. педалі веласіпеда.
3. Круцячы, прапусціць цераз што-н. (разм.).
П. мяса цераз мясарубку.
4. Прывёўшы ў кругавы рух, даць (якому-н. устройству) зрабіць пэўную колькасць абаротаў.
П. пласцінку, фільм (разм.).
5. Правесці які-н. час, круцячы што-н.
|| незак. пракру́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. пракру́чванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прыба́віць, -а́ўлю, -а́віш, -а́віць; -а́ўлены; зак.
1. каго-што і чаго. Даць, пакласці, зрабіць, сказаць у дадатак да чаго-н.
П. дзвесце рублёў.
П. цукру ў ягады.
П. да сказанага.
2. чаго. Павялічыць памер, колькасць, хуткасць чаго-н.
П. грошай.
П. кроку.
◊
Прыбавіць у вазе (разм.) — патаўсцець, стаць цяжэйшым.
|| незак. прыбаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. прыбаўле́нне, -я, н. і прыба́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
слон, слана́, мн. сланы́, слано́ў, м.
1. Буйная траваядная млекакормячая жывёліна трапічных краін з доўгім хобатам і двума біўнямі.
2. Шахматная фігура, якая можа перамяшчацца на любую колькасць клетак па дыяганалі.
◊
Слана не заўважыць — не бачыць самага важнага, вялікага.
|| памянш.-ласк. сло́нік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).
|| прым. слано́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Вырабы са слановай косці.
○
Слановая хвароба — тое, што і слановасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
content1 [ˈkɒntent] n.
1. pl. contents зме́сціва; то́е/усё, што змяшча́ецца/знахо́дзіцца (у чым-н.)
2. pl. contents змест;
a table of contents змест
3. су́тнасць, асно́ўны змест
4. утрыма́нне (чаго-н. у чым-н.), ко́лькасць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Лі́шка 1 ’градка’ (пін., стол., Сл. Брэс.). Да ляха́ 1 (гл.).
Лі́шка 2 ’няцотны лік’ (Нас., Гарэц., ТСБМ, Касп., Сл. ПЗБ; слонім., Шн.), ’лішак, рэшта’ (Нас., Бяльк., Касп., Шат., ТС), стол. лы́шка ’тс’ (Нар. лекс.), укр. ли́шка ’тс’, рус. смал., пск., ли́шка ’няцотны лік’, паўн. ’многа, з лішкам’. Да прасл. lišьka < lixъ > лі́ха (гл.). Сюды ж лі́шкі — назва гульні (Анік.), даўг. лі́шка ’невялікая колькасць грошай’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стакало́с ‘каласоўнік’ (стол., лельч., жытк., мазыр., Расл. св.; ЛА, 1), стоколо́с, стоколо́са ‘гірса’ (ТС), укр. стоко́лос, рус. стоко́лос, польск. stokłos, чэш. stoklosa, славац. stoklas, серб.-харв. сто̀класа, славен. stóklas. Прасл. *stokolsъ; ад сто і колас (Міклашыч, 335; Фасмер, 3, 764). Махэк₂ (579) заўважае, што лічэбнік сто не мае канкрэтнага значэння, абазначае толькі вялікую колькасць каласкоў у гэтай расліны ў параўнанні з адным коласам культурных збожжавых раслін.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зва́жыць 1, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., каго-што.
Вызначыць вагу каго‑, чаго‑н. з дапамогай вагаў; узважыць. Зважыць муку. // Адважыць пэўную колькасць чаго‑н. Зважыць паўкілаграма цукру.
зва́жыць 2, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак.
Разм. Зрабіць уступку каму‑н.; уважыць. Умей зважыць старэйшаму.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ваго́н, ‑а, м.
Транспартны сродак, прызначаны для перавозкі пасажыраў і грузаў па рэйкавых дарогах. Трамвайны вагон. Пасажырскі вагон. // чаго. Колькасць грузу, якая змяшчаецца ў ім. Вагон збожжа, дроў.
•••
Мяккі вагон — пасажырскі вагон з мяккімі сядзеннямі.
Цвёрды вагон — пасажырскі вагон з цвёрдымі сядзеннямі.
[Англ. wag(g)on.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́ксімум, ‑у, м.
1. Найбольшая велічыня, колькасць чаго‑н.; проціл. мінімум. Затраціць максімум энергіі.
2. у знач. прысл. Самае большае; не больш як. Засталося прайсці максімум пяць кіламетраў.
3. у знач. нязм. прым. (ставіцца пасля азначаемага слова). Тое, што і максімальны. Праграма-максімум.
[Лац. maximum — найбольшае.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
марэ́на 1, ‑ы, ж.
Вялікая колькасць абломкаў парод, якая ўтвараецца ад перамяшчэння ледніка.
[Фр. moraine.]
марэ́на 2, ‑ы, ж.
Травяністая паўкустовая ці кустовая расліна сямейства марэнавых з жоўтымі кветкамі і тоўстым коранем, з якога атрымліваюць чырвоную фарбу. // Корань гэтай расліны, які выкарыстоўваецца ў якасці фарбавальніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)