1. Тое, што прыдумана, вынайдзена. У Сашы заняло дух .. ад гэтай новай выдумкі і прапановы.Шамякін.// Вымысел, фантазія. Паэтычная выдумка. □ Сон пераблытаў усё: праўду з выдумкай, мінулае шчасце з сучасным.Васілевіч.
2. Здольнасць выдумляць. А ты з выдумкай, стары, з гумарам!Лынькоў.
3. Тое, што не адпавядае рэчаіснасці; хлусня; плётка. Бог, рай, той свет — усё гэта выдумкі, каб трымаць народ у страху і паслушэнстве.Колас.[Туляга:] Усё гэта выдумка ад пачатку да канца. Я палкоўнікам ніколі не быў.Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
gross2[grəʊs]adj.
1.econ. агу́льны, валавы́;
gross income валавы́ дахо́д;
gross weight вага́ бру́та
2. гру́бы, відаво́чны; абура́льны;
a gross error гру́бая памы́лка;
a gross lie відаво́чная/абура́льная хлусня́
3. гру́бы, няве́тлівы;
4. празме́рна то́ўсты, сы́ты
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
krass
a выра́зны, яскра́вы; рэ́зкі, гру́бы, крыклі́вы
ein krásses Béispiel — яскра́вы пры́клад
eine krásse Lüge — наха́бная хлусня́
ein ~er Gégensatz — по́ўная проціле́гласць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
lie1[laɪ]n. мана́, хлусня́;
tell a lie схлусі́ць, змані́ць;
tell lies хлусі́ць, мані́ць, ілга́ць;
a white lie няві́нная мана́
♦
give the lie to smb. абвінава́ціць каго́-н. у хлусні́;
give the lie to smth.fml адхілі́ць што-н. як хлусню́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Важда́цца ’займацца чым-небудзь, корпацца’ (БРС, Мядзв.), важгацца ’тс’ (Шат.), важданіна ’корпанне’ (КТС). Рус.возжаться, вожжаться ’вазіцца, быць у любоўнай сувязі’, важдаться ’тс’, важдать ’вадзіць, абняслаўліваць’, важдение ’хлусня’, важда ’марока, насланнё’, вожданина ’непатрэбная затрымка ў працы’, укр.ваджува́тися ’прывязвацца, прычэплівацца да каго-небудзь’. Варыянты са ‑жд‑, ‑жж‑, ‑зж‑, ‑зг‑ з’яўляюцца, відаць, вынікам экспрэсіўнага ўжывання дзеяслова і кантамінацый з ва́дзіць, прынаджваць, вазіцца і іншымі словамі. Слова важдацца таго ж паходжання, што і бел.вожка, рус.вожжи, польск.wodze, славен.vȏjka, г. зн. да *vodi̯a (Фасмер, 1, 332).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АНДЖАЕ́ЎСКІ (Andrzejewski) Ежы
(19.8.1909, Варшава — 19.4.1983),
польскі празаік і публіцыст. У 1927—31 вучыўся ў Варшаўскім ун-це. Першае апавяданне «Хлусня» (1932). Вядомасць прынесла аповесць «Лад сэрца» (1938). У зб.апавяд. «Ноч» (1945) адлюстраваў жыццё суайчыннікаў у час ням. акупацыі. Раман «Попел і дыямент» (1948; экранізацыя А.Вайды, 1958) пра супярэчлівую грамадска-паліт. і маральную атмасферу ў пасляваеннай Польшчы. У метафарычных аповесцях «Цемра ахінае зямлю» (1957), «Брама раю» (1960) праблемы быцця чалавека ў складанай гіст. плыні часу, пошукі справядлівасці, веры, сэнсу існавання. У аповесці «Ужо амаль нічога» (1976) даследуе душэўны стан і памкненні мастака, у аповесці «Ніхто» (1983) праз міфалагічную прызму спрабуе асэнсаваць месца і прызначэнне чалавека ў Сусвеце. Яго творам уласцівы філасафічнасць, нетрадыцыйнае светаўспрамынне, экзістэнцыяльная праблематыка.
Тв.:
Popiół i diament. Warszawa, 1964;
Trzy opowieści: Ciemnści kryją ziemię. Bramy raju. Idzie skacząc po górach. Warszawa, 1973: Nikt. Warszawa, 1987;
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Наманы́ ’наўгад’ (навагр., Сцяшк. Сл.), ’наўздагад, навослеп, пэўна не ведаючы дарогі’ (слуц., Полымя, 1988, 7, 203). З прыназоўнікава-іменнай канструкцыі *на маны, дзе другая частка — аддзеяслоўны назоўнік у він. скл. мн. л. (Шуба, Прысл., 141), параўн. наманяць ’намерыцца’ (Сцяшк. Сл.), namanuć ’надумаць’ (Арх. Федар.), наману́цца ’надумацца’ (Сл. ПЗБ), дзе ў якасці зыходнага аўтары слоўніка дапускаюць літ.manytys ’надумаць’; тады першаснае значэнне злалучэння ’куды ўздумаецца (ісці, ехаць і пад.)’. З фармальнага боку пры наяўнасці мани ’абман, хлусня’, ’пах, тое, што прываблівае’, ’здань’ і інш. аддзеяслоўных утварэнняў ад * танін няма патрэбы дапускаць уплыў літоўскай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
gadanie
gadani|e
н. балбатня, пустаслоўе;
czcze ~e — балбатня; пустая балбатня; балачка;
~e! — глупства!; балбатня!; хлусня!;
bez ~a! — без размоў!; без [лішніх] слоў
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
éitel
a
1) пусты́, пыхлі́вы
auf etw. (A) ~ sein — ганары́цца, выхваля́цца чым-н
~ [éitler] Tang — мішура́
2) чы́сты (без дамешкаў)
3) пусты́, нікчэ́мны
~ Lug und Trug — адна́хлусня́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
pack1[pæk]n.
1. паку́нак, пак, цюк
2. па́чак;
a pack of cigarettes па́чак цыгарэ́т
3.BrE кало́да (карт)
4. ку́чка, гру́па, набо́р (часта ў адмоўным сэнсе);
a pack of lies суцэ́льная хлусня́
5. згра́я; ба́нда;
a pack of wolves во́ўчая згра́я;
a pack of thieves ша́йка зладзе́яў
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)