прави́ло ср.
1. стр., сапожн. праві́дла, -ла ср.;
2. (руль) уст. стырно́, -на́ ср.;
3. охотн. хвост, род. хваста́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Каса́тка 1 ’вясковая ластаўка’, рус. касатка да каса 1, паколькі ў ластаўкі раздвоены хвост, які нагадвае касіцы (Бернекер, 581; Фасмер, 2, 206).
Каса́тка 2 ’чалавек добрай душы’, рус. касатик, да касатка 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
lira
ж.
1. муз. ліра; лера;
2. паляўн.. хвост цецерука
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
lisi
лісіны;
~a nora — лісіная нара;
lisi ogon — лісіны хвост
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
акрамелані́зм
(ад акра- + гр. melas = чорны)
разнавіднасць альбінізму, калі жывёліна не пазбаўлена цалкам пігменту — вушы, хвост, морда афарбаваны.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
сапсе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Зрабіцца старым, нікчэмным з выгляду. Палкана старасць даканала. Сагнуўся ён, падціснуў хвост, сапсеў, Аглух, як палка, палысеў. Корбан. // Выжыць з розуму. — Мо ты, стары, сапсеў, што пачынаеш патакаць? — абурана кажа.. [бабка Вера]. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Dum vitant stulti vitia, in contraria currunt
Дурні, пазбягаючы адных памылак, упадаюць у іншыя.
Дураки, избегая одних ошибок, впадают в другие.
бел. Галаву выцягнуў ‒ хвост угруз. Ад берага адплыў, а да другога не прыстаў. Полы дзярэ, а плечы латае.
рус. Нос вытащил ‒ хвост увяз, хвост вытащил ‒ нос увяз.
фр. Souvent la peur d’un mal nous conduit dans un pire (Часто боязнь одной беды нас приводит к худшей [беде]).
англ. Out of the frying-pan into the fire (Из сковороды в огонь).
нем. Mancher flieht einen Bach und fällt in den Phein (Иногда человек убежит от ручья, а упадёт в Рейн).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
пта́ха, ‑і, ДМ птасе, ж.
Разм. Птушка. Нырне птаха з галавой у ваду, і хвіліну-другую толькі хвост, як венік-дзяркач, тырчыць на паверхні. Навуменка. [Дзед:] — Не прывык ты, галубок, на адным месцы быць. Пералётнай птахай стаў. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ogon
м.
1. хвост;
2. разм. хвост; чарга;
wlec się w ~ie — цягнуцца ў хвасце;
dwie sroki za ogon trzymać — за двума зайцамі гнацца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Аго́н ’хвост’, ст.-бел. окгон (канец XVI ст.) (Булыка, Запазыч.), ст.-польск. ogon ’тс’. Параўн. ст.-бел. оганка ’веер’, ст.-польск. oganka (Булыка, Запазыч.). Унутраная структура слова агон (< о‑gоnъ да ženǫ, gъnati). Гл. абганяцца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)