АТЛАНТЫ́ДА

(грэч. Atlantis),

паводле старажытнагрэчаскага падання астраўны кантынент, які існаваў 10—12 тыс. гадоў назад і быў заселены культ. і магутным племенем атлантаў. Першае ўпамінанне пра Атлантыду захавалася ў творах Платона (дыялогі «Тымей» і «Крытай»), Факт існавання, месца знаходжання і прычыны знікнення Атлантыды не высветлены. Найб. верагодна, што востраў знаходзіўся ў Атлантычным ак. на З ад Іспаніі, у выніку землетрасення апусціўся на дно акіяна. Праблемай Атлантыды займаецца спец. галіна навукі — атланталогія.

т. 2, с. 70

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

прыва́тны, -ая, -ае.

1. Які з’яўляецца асобнай часткай чаго-н., не агульны, не тыповы.

П. вывад.

Заключэнне ад агульнага да прыватнага (наз.). П. факт.

2. Асабісты, не грамадскі, не дзяржаўны.

Прыватная тэлеграма.

Прыватная справа.

3. Які належыць пэўнай асобе, не грамадству, не дзяржаве.

Прыватная ўласнасць.

П. заказ.

4. Які мае адносіны да асабістага, індывідуальнага валодання, дзейнасці, гаспадаркі і адносін, якія адсюль вынікаюць.

Прыватнае жыццё.

○

Прыватная пастанова (спец.) — пастанова, якая выносіцца судом па пытанні, што не падлягае яго кампетэнцыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

характэ́рны

1. (выразны) charáktervoll [kɑ-], áusdrucksvoll;

характэ́рны твар Charákterkopf m -(e)s, -köpfe, ein markánter Kopf;

2. (адметны) charakterístisch [kɑ-], kénnzeichnend, bezéichnend, hervórstechend;

характэ́рны факт éine kénnzeichnende Tátsache

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

аргуме́нт

(лац. argumentum)

1) факт, які прыводзіцца для пацвярджэння, абгрунтавання чаго-н.; доказ, довад;

2) мат. незалежная пераменная велічыня, ад змянення якой залежыць змяненне другой велічыні, што называецца функцыяй.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

objective​2 [əbˈdʒektɪv] adj.

1. аб’екты́ўны, рэчаі́сны; матэрыя́льны;

an objective fact аб’екты́ўны факт;

objective reality philos. аб’екты́ўная рэчаі́снасць/рэа́льнасць

2. аб’екты́ўны, непрадузя́ты, бесстаро́нні;

objective criteria аб’екты́ўныя крытэ́рыі;

the objective case ling. аб’е́ктны/уско́сны склон

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Абцэ́сам ’хутка, імкліва’ (Сцяшк. МГ) < лац. праз польскае obcesem. Гл. польск. obces, obcesem, obcesowy (Брукнер, 369). Запазычанне нядаўняе. Да XVIII ст. у польскай мове толькі obces < лац. obsessus ’шалёны, у якім д’ябал сядзіць’. На карысць польскага пасрэдніцтва тая ж фанетычная адаптацыя (bc < bs) і той факт, што значэнне ўзыходзіць да царкоўнай тэрміналогіі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

zastanowić

zastanowi|ć

зак. прымусіць задумацца; здзівіць;

~ł mnie fakt, że — мяне здзівіў (прымусіў задумацца) факт, што

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

дэта́ль

(фр. détail)

1) састаўная частка машыны, механізма, якая не можа быць разабрана на іншыя, больш дробныя часткі (напр. д. самалёта);

2) прыватны факт, драбніца;

3) красамоўная падрабязнасць літаратурнага твора.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дэта́ль, ‑і, ж.

1. Частка цэлага, падрабязнасць, факт, штрых. Мастацкая дэталь. □ Жэня неяк паспешліва закончыла свой расказ, прыпомніўшы яшчэ дзве-тры дэталі нашага студэнцкага жыцця. Васілевіч. Па вокнах, архітэктурных дэталях і пад’ездах Юркевіч пазнаваў будынкі. Карпаў.

2. Частка механізма, машыны і пад. Завод будаўнічых дэталей. □ Багацель пачаў хадзіць вакол паравоза, уважліва аглядаючы і нават мацаючы кожную дэталь. Васілёнак.

[Фр. détail.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

до́вад, ‑у, М ‑дзе, м.

Думка, меркаванне, факт, якія сведчаць пра што‑н., даказваюць што‑н.; доказ. Ніякія довады Лабановіча за тое, што ён мусіць паехаць да сябра, Бабініч не браў пад увагу. Колас. Вокны друкарні напоўнены яркім святлом. Яны будуць свяціць усю ноч, быццам у довад, што гэты вялізны гмах заўсёды бадзёра стаіць на варце народнай культуры. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)