datek, ~ku
dat|ek
м.
1. добраахвотны ўзнос;
2. міласціна;
wedle ~ku służba прык. якая плата, такая праца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
малако́, -а́, М -лацэ́ і -лаку́, н.
1. Белая вадкасць, якая выдзяляецца груднымі залозамі жанчын і самак млекакормячых для выкармлівання дзяцей.
Мацярынскае малако.
2. Такая вадкасць, якую атрымліваюць ад кароў, коз і іншых жывёл, як прадукт харчавання.
Казінае м.
Каша з малаком.
Кіслае м.
3. Белаваты сок некаторых раслін.
Міндальнае м.
|| ласк. малачко́, -а́, н.
|| прым. мало́чны, -ая, -ае.
Малочная прамысловасць.
М. статак.
М. суп.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
усталява́цца, -лю́юся, -лю́ешся, -лю́ецца; -лю́йся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Надзейна ўстанавіцца, умацавацца, зрабіцца ўстойлівым, наступіць.
Улада ўсталявалася.
Зіма ўсталявалася.
Усталявалася цішыня.
2. Асесці, уладкавацца дзе-н.
Ён усталяваўся на новым месцы.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Наладзіцца, замацавацца, стаць звычаем, традыцыяй.
Паміж імі ўсталяваліся добрыя адносіны.
У нас ужо ўсталявалася такая традыцыя.
|| незак. усталёўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. усталява́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ме́сячна, безас. у знач. вык.
Ясна ад святла Месяца. З вечара было зорка, месячна. Чорны. [Яўхім:] — А вакол ціхата такая, месячна, бела, толькі іскры на снезе. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
духме́нь ж
1. Schwüle f -; drückende Hítze;
духме́нь пе́рад навальні́цай drückende Hítze vor dem Gewítter;
2. (цяжкое паветра) stíckige [verbráuchte] Luft;
у пако́і така́я духме́нь im Zímmer ist es so stíckig
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
змардава́цца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; зак.
Разм. Змучыцца, знясіліцца. — Заснуць я, сын, тады не магла. Такая мітрэнга ў вёсцы. Бацька дык змардаваўся за дзень, з ног зваліўся. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бе́сталач, ‑ы, ж.
Разм.
1. Беспарадак, неразбярыха; бесталкоўшчына. [Мароз:] — Гм [Ціхаміраў] паглядзі, што ў цябе там на руме робіцца! Там жа пад’ехаць нельга! Такая бесталач! Лобан.
2. Бесталковы чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
альсо́вы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і алёсавы. Паднялася ўжо альсовая трава, і навокал была такая духмянасць, што, здавалася, яе не толькі ўдыхаў бы, а піў бы. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
намало́т, ‑у, М ‑лоце, м.
Колькасць намалочанага збожжа. Высокія намалоты пшаніцы. □ Галоўны на малацьбе чалавек — падавальшчык. Які падавальшчык трапіцца, такая будзе і работа, такі і намалот. Сяркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
страшнава́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Трохі страшны (у 1, 2 знач.). Якая .. [пані Ма р’я] добрая, вясёлая! Зусім не такая, як муж яе, пан кіраўнік, — нейкі маўклівы і нават страшнаваты. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)