ла́кмус, ‑у, м.

Спец.

1. Фарба, якая пад дзеяннем кіслот набывае чырвоны, а пад дзеяннем шчолачаў сіні колер.

2. Тое, што і лакмусавая папера (гл. папера).

[Гал. lakmoes.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

livid

[ˈlɪvɪd]

adj.

1)

а) шэрава́та-сі́ні

a livid sea — шэ́ра-сі́няе мо́ра

б) зьбяле́лы, пасіне́лы

livid with rage — пасіне́лы ад зло́сьці

2) у сіняко́х; чо́рна-сі́ні

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Сінь ‘малады (малы) шчупак’ (ТС, Сл. Брэс.), сі́ніца ‘тс’ (Сл. Брэс.), сіню́к (Жд. 1, Дразд.), сінчу́к ‘тс’ (Мат. Гом.), сіня́ўка ‘тс’ (ТС, Янк. 2, Сцяшк. Сл.), сі́ні, сі́ненькі ‘тс’ (ТС). Да сіні (гл.), назва паводле цёмнага колеру. Параўн.: “для рыб характэрна… змена лускі на працягу жыцця — ад светлых таноў да больш цёмных” (Усачова, Слав. ихт. терм., 163).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сіня́к 1 ‘грыб махавік жоўта-буры’ (гарад., дзятл., драг., Сл. ПЗБ; Жыв. сл.). Да сіні (гл.), паводле колеру, таму што грыб сінее на зломе. Параўн. таксама ўкр. синя́к ‘грыб Agarikus necator’, польск. siniak ‘грыб Boletus Cyanescens’ і г. д.

Сіня́к 2 ‘лешч, Abramis brama L.’ (Жукаў), іншыя назвы — сіньга́, сіне́ц (Жыв. св.), параўн. укр. синя́к ‘верхаводка’, синьга́ ‘лешч’, рус. си́нька ‘верхаводка’, синьга́ ‘лешч’. Да сіні (гл.), колер рыб характарызуецца як “синеватый с зеленоватым отливом” (Каламіец, Рыбы, 27). Гл. таксама сінец.

Сіня́к 3 ‘птушка попаўзень, Sitta europea L.’ (ПСл), іншая назва — сівы дзятлік (Жыв. св.), параўн. укр. синя́к ‘голуб, Columba oenas L.’. Паводле колеру апярэння, звычайна ‘цёмна-шэры’, параўн. сівак 2 (гл.) і колеравую падмену ў сіваваронка/сіняваронка ‘сіваграк (ЛА, 1).

Сіняк 4 ‘расліна Succisella Reck.’ (Кіс.), сюды ж сінякве́т, сі́ні цвет ‘расліна Echium vulgare L.’ (Кіс.), параўн. укр. синя́к ‘тс’, рус. синя́к ‘тс’. Да сіні (гл.), што абумоўлена звычайна колерам кветак.

Сіня́к 5 ‘сіняя неўрадлівая зямля’ (Мат. Гом.), ‘балотная глеістая зямля’ (Сл. ПЗБ), ‘ворная неўрадлівая зямля на нізкім месцы’ (Сцяц.). Да сіні (гл.), параўн. сівак 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

блакі́тны, ‑ая, ‑ае.

Светла-сіні; колеру яснага чыстага неба. Паўночную частку Беларусі нездарма называюць краем блакітных азёр. В. Вольскі. Цікавыя былі .. [Гарасімавы] вочы, блакітныя, як у дзіцяці. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

васілько́вы, ‑ая, ‑ае.

Сіні, колеру васілька. Васільковая аблямоўка. □ Ідучы заспявалі пра жыта, васільковыя, сінія вочы, што ніколі не будуць забыты, ані ў песні, ні сэрцам дзявочым... Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мы́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; незак.

1. Намыльваць сябе мылам.

2. Распускаючыся ў вадзе, даваць пену. Глей аж сіні, мыліцца, як сапраўднае мыла. Ваданосаў.

3. Зал. да мыліць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шатла́ндка ​1,

гл. шатландцы.

шатла́ндка ​2, ‑і, ДМ ‑дцы, ж.

Тканіна ў каляровыя клеткі. Рукі [Хімы] перабіралі далей квяцісты сацін, васільков[ы] дыяганаль, клятчатую шатландку, сіні корт... Арочка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

cool colors

(blue, green or gray)

хало́дныя ко́леры (сі́ні, зялёны, шэ́ры)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

turquoise

[ˈtɜ:rkwɔɪz]

n.

1) біруза́ f. (ка́мень)

2) бірузо́вы, зеленава́та-сі́ні ко́лер

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)