Verbum

рыбазаво́д, ‑а, М ‑дзе, м.

Завод па апрацоўцы рыбы (кансерваванню, засолу і пад.). З дзіцячых год марыў Сцяпан Казачок аб моры, але ўбачыў яго ўпершыню на дваццаць восьмым годзе жыцця, прыехаўшы на рыбазавод. Дуброўскі.

цало́к, ‑лка, м.

Разм. Чалавек, які метка страляе. Сцяпан агледзеў ваўка з аднаго боку, перавярнуў на другі, адшукаў, куды трапілі шраціны, і пахваліў сына: — Цалок ты ў мяне добры. Увесь набой засадзіў у галаву. Пальчэўскі.

неабыя́кавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які адносіцца з цікавасцю да каго‑, чаго‑н. Старшыня неабыякавы быў да тэхнікі. Гурскі.

2. Які адчувае сімпатыю, любоў да каго‑н. [Мая] ведала, угадвала жаночым чуццём, што Сцяпан неабыякавы да яе. Дуброўскі.

дэкламава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; незак., што і без дап.

Выразна чытаць на памяць мастацкія творы. Дэкламаваць вершы. □ Некалькі хвілін Сцяпан Сямёнавіч уважліва прыглядаўся да вучняў, потым падышоў да акна і ціха, але надзвычай выразна пачаў дэкламаваць. Шыловіч.

[Ад лац. declamare.]

зачака́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Вельмі доўга чакаць; стаміцца ад доўгага чакання. — Нарэшце! — сказаў Сцяпан Ягоравіч, калі машына спынілася ля пад’езда. — Мы з Лёнькам зачакаліся. Корбан. Маці зачакалася нас — гэта ж тры дні не былі дома. Масарэнка.

пранікнёнасць, ‑і, ж.

Хвалюючая шчырасць, сардэчнасць, унутраная перакананасць. У беларускай літаратуры пачатку ХХ ст. Купала з вялікай пранікнёнасцю і глыбінёй паказаў масавае абеззямельванне сялянства. Івашын. — Ты сапраўды вельмі-вельмі добры, Сцяпан! — са шчырай пранікнёнасцю прамовіла Кацярына. Васілёнак.

усхвалява́цца, ‑лююся, ‑люешся, ‑люецца; зак.

1. Пакрыцца хвалямі. Мора ўсхвалявалася.

2. Прыйсці ў стан хвалявання, непакою; устрывожыцца. Нікіцін да таго ўсхваляваўся, што ніяк не мог прадаўжаць работу. Гурскі. Сцяпан пазнаў выратавальніцу брызентавай лодкі і чамусьці ўсхваляваўся. Дуброўскі.

абсушы́цца, ‑сушуся, ‑сушышся, ‑сушыцца; зак.

Абсушыць сябе, сваю вопратку. Абсушыцца каля агню. □ Касцёр наш гарэў весела: пакуль сцямнела, мы добра абагрэліся і абсушыліся. Кірэенка. Глянуўшы на яго [Пятра], Сцяпан Фаміч загадаў яму зараз жа ісці да агню, абсушыцца. Краўчанка.

міры́ць, міру, мірыш, мірыць; незак., каго-што.

Наладжваць мірныя адносіны паміж кім‑, чым‑н. — Ды кіньце вы, мужчыны! За чужыя коні сварку ўзнялі, — пачаў мірыць .. [сялян] Сцяпан Варанец. Крапіва. Непамяркоўны і крыклівы сам, Комлік, аднак, любіў мірыць другіх. Карпаў.

напа́рнік, ‑а, м.

Той, хто працуе ў пары, на змену з кім‑н. Адну [тачку] нагружае Сцяпан, а адвозіць напарнік, а другую наадварот. Гроднеў. Радзюк прыпыніў машыну і.. вылез з кабіны разам са сваім напарнікам, семнаццацігадовым кірпатым хлопцам. Хадкевіч.