цука́ты
(польск. cukaty < іт. succade, ад лац. succus = сок)
зацукраваныя фрукты.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
апельсі́навы Apfelsínen-, Orángen- [o´rã:ʒən-];
апельсі́навы сок Orángensaft m -(e)s, Apfelsínensaft m -(e)s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Адсача́ць ’адстаць (пра кару дрэў вясной)’ (Юрч.), адсачэць ’тс’ (калі вясной пад карой на дрэве з’яўляецца сок і лёгка адстае кара ад дрэва)’ (КЭС) да сок (гл.). Параўн. назву першага вясенняга месяца — сакавік (Мартынаў, SlW, 65).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Морс ’ягадны або фруктовы напітак’ (ТСБМ). Ст.-рус. морсъ ’тс’, ’пладовы сок’ (XVI ст.). Найбольш верагодна збліжаць з рум. múrsă, mórsa ’сыта’, ’сок, вадкасць’, ’морс’, якія з лац. mulsa ’сыта, напітак з мёду’ (Цікцін, 2, 1023; Фасмер, 2, 658).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кляно́вік ’кляновы сок’ (ТСБМ, Нік. Очерки, Янк. III, Некр.). Гл. клён.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
moszcz, ~u
м.
1. фруктовы сок;
2. маладое віно
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
вы́ціснуцца сов.
1. вы́жаться, вы́давиться;
уве́сь сок ~нуўся з лімо́на — весь сок вы́жался (вы́давился) из лимо́на;
2. (о дне, стекле) вы́давиться;
3. проти́снуться, протиска́ться;
в. напе́рад з нато́ўпу — протиска́ться (проти́снуться) вперёд из толпы́;
4. (получиться посредством тиснения) вы́тисниться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Суло́таць ’мачыць слюной, лізаць’ (паст., Сл. ПЗБ), суло́ціць ’шмальцаваць’ (мёрск., Нар. сл.). Аўтары Сл. ПЗБ (там жа) параўноўваюць з літ. sulótis ’сачыцца’; параўн. таксама sulóti, sulúoti ’спускаць сок з бярозы’, вытворных ад sulà ’сок у дрэве, мязга’ (Смачынскі, 614), гл. сула 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
смакава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; незак., што.
1. Есці або піць паволі, з асалодай, каб адчуць смак (у 1 і 2 знач.).
С. кляновы сок.
С. кожны глыток.
2. Есці ці піць на пробу; каштаваць.
Асцярожна с.
3. перан. Успрымаць, адчуваючы асаблівае задавальненне, цешыцца, радавацца чаму-н.
С. апошнія навіны.
|| наз. смакава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
о́піум
(лац. opium, ад гр. opion = макавы сок)
1) высушаны млечны сок з няспелых галовак маку, які ўжываецца як наркатычны і болесуцішальны сродак;
2) перан. тое, што атупляе розум, свядомасць, перашкаджае правільнаму ўспрыманню рэчаіснасці.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)