доро́жный

1. даро́жны;

доро́жный ма́стер даро́жны ма́йстар;

доро́жные расхо́ды даро́жныя выда́ткі;

доро́жный знак даро́жны знак;

доро́жные ве́щи даро́жныя рэ́чы;

доро́жное строи́тельство даро́жнае будаўні́цтва;

2. (связанные с путешествием) падаро́жны; даро́жны;

доро́жные лю́ди падаро́жныя лю́дзі;

доро́жные впечатле́ния даро́жныя ўра́жанні.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

даро́жны в разн. знач. доро́жный; (относящийся к путешествию — ещё) путево́й;

д. пыл — доро́жная пыль;

~ныя выда́ткі — доро́жные (путевы́е) расхо́ды;

д. знак — доро́жный знак;

~ныя рэ́чы — доро́жные ве́щи;

~ныя за́пісы — доро́жные (путевы́е) за́писи;

д. ма́йстар — доро́жный ма́стер;

~нае будаўні́цтва — доро́жное строи́тельство;

~ныя ўра́жанні — доро́жные (путевы́е) впечатле́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ГАРАДСКА́Я ЎПРА́ВА,

выканаўчы орган гар. думы ў Рас. імперыі. Складалася з 2—3 асоб, выбраных думай. Узначальваў управу гарадскі галава (адначасова быў і старшынёй гар. думы). Члены ўправы лічыліся на дзярж. службе і атрымлівалі заработную плату, якую ўстанаўлівала гар. дума з фонду гар. даходаў. Гарадская ўправа мела пастаянную канцылярыю, якая падзялялася на шэраг аддзелаў, адпаведных функцыям гар. самакіравання. Пры ёй ствараліся пастаянныя і часовыя камісіі. Гар. ўправы займаліся пытаннямі гаспадаркі і добраўпарадкавання гарадоў, супрацьпажарнымі мерапрыемствамі, ажыццяўлялі нагляд за развіццём мясц. гандлю і прам-сці, кіравалі гар. медыцынай і нар. адукацыяй. Не валодалі прымусовай уладай, падпарадкоўваліся губернатару і міністру ўнутр. спраў, якія маглі накласці вета на любое рашэнне ці пастанову гарадскай управы. У Беларусі, дзе гар. даходы былі меншыя за расходы, гарадскія ўправы выбіраліся пераважна ў губ. гарадах. У большасці пав. гарадоў функцыі гарадской управы выконваў гар. галава.

А.М.Люты.

т. 5, с. 47

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

путево́й

1. даро́жны; (о расходах, заметках и т. п.) падаро́жны;

путевы́е запи́ски даро́жныя запі́скі (ната́ткі);

путевы́е расхо́ды даро́жныя (падаро́жныя) выда́ткі;

путева́я ско́рость самолёта ав. даро́жная (ху́ткасць) ско́расць самалёта;

2. (о железнодорожном пути) пуцявы́; (железнодорожный) чыгу́начны;

путево́й обхо́дчик пуцявы́ абхо́дчык;

путево́й сто́рож чыгу́начны (пуцявы́) вартаўні́к.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ВЫДА́ТКІ ВЫТВО́РЧАСЦІ,

сукупныя затраты жывой і арэчаўленай працы на вытворчасць прадукту. Ва ўмовах таварна-грашовых адносін выступаюць у вартаснай (грашовай) форме. Адрозніваюць грамадскія выдаткі вытворчасці (уключаюць перанесеную вартасць выкарыстаных сродкаў вытв-сці і ўсю зноў створаную вартасць, раўняюцца кошту тавару і служаць аб’ектыўнай асновай планавых цэн) і грашовыя затраты прадпрыемстваў на вытворчасць тавараў (яны меншыя за іх вартасць, выступаюць у форме сабекошту прадукцыі, які ўключае выдаткі на спажытыя матэрыяльныя рэсурсы, аплату працы работнікаў, расходы па збыце і рэалізацыі прадукцыі). Велічыня грамадскіх выдаткаў вытворчасці залежыць ад эфектыўнасці сродкаў працы і ад прадукцыйнасці працы. Чым вышэйшая эфектыўнасць сродкаў працы і яе прадукцыйнасць, тым меншыя выдаткі грамадства на выраб прадукту. Зніжэнне выдаткаў прадпрыемства дасягаецца шляхам павышэння прадукцыйнасці працы, лепшага выкарыстання сыравіны, матэрыялаў і асн. вытв. фондаў, паглыблення спецыялізацыі і кааперавання, развіцця камбінавання. Важнейшымі фактарамі зніжэння выдаткаў вытворчасці прадпрыемства з’яўляюцца ўдасканаленне гасп. механізма, пераход да эканам. метадаў кіравання, ліквідацыя безгаспадарчасці.

т. 4, с. 305

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

урэ́заць, -э́жу, -э́жаш, -э́жа; -э́ж; -э́заны; зак.

1. што. Адрэзаўшы частку, укараціць, паменшыць.

У. крысо.

2. перан., што. Зменшыць, убавіць; абмежаваць.

У. расходы.

У. паўнамоцтвы.

3. што ў што. Уставіць у выразанае месца.

У. замок у дзверы.

4. што і чаго (пераважна з адмоўем). З цяжкасцю адрэзаць (што-н. надта цвёрдае; разм.).

Мяса такое мёрзлае, што не ў.

5. што і чаго. Адрэзаць, нарэзаць невялікую колькасць чаго-н. (разм.).

У. вяндліны.

У. сечкі карове.

6. перан., што і без дап. Нечакана і гучна заіграць, заспяваць (разм.).

У. польку.

7. каму, па чым і без дап. Моцна ўдарыць, пабіць, збіць (разм.).

У. па твары.

Так урэзалі яму, што і з ног зваліўся.

8. што і без дап. Сказаць прама і рэзка, заявіць што-н. (разм.).

У. праўду.

|| незак. ураза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—3 знач.) і урэ́зваць, -аю, -аеш, -ае (да 1—3 знач.).

|| наз. ураза́нне, -я, н. (да 1—3 знач.), урэ́званне, -я, н. (да 1—3 знач.) і урэ́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абысці́ся, абыдуся, абыдзешся, абыдзецца; пр. абышоўся, ‑шлася, ‑шлося; заг. абыдзіся; зак.

1. Задаволіцца тым, што ёсць; знайсці выйсце са становішча, абмяжоўваючыся наяўнымі сродкамі. Ды зрабілі хлопцы з толкам, абышліся без вяроўкі: паяскі свае сабралі, у адзін усе звязалі. Дубоўка. // Здолець пражыць без каго‑, чаго‑н., не выкарыстаць каго‑, чаго‑н. Бацька, дзед і прадзед ўмелі іграць на скрыпцы і былі скамарохамі для ўсяе акругі. Ніводнае вяселле без іх не абышлося. Гарэцкі.

2. Так ці інакш паставіцца да каго‑, чаго‑н., выявіць пэўныя адносіны. Абысціся па-людску. Ветліва абысціся. □ Тут дзед пачаў пералічаць усе здарэнні, дзе з сялянамі абышліся несправядліва. Колас.

3. Выклікаць пэўныя расходы, страты; каштаваць. Перавозка грузаў абышлася ў 50 рублёў. □ Маёрава смерць дорага абышлася немцам. Гурскі.

4. Закончыцца добра, без непрыемнасцей; уладзіцца. Андрэй быў рады, што ўсё абышлося шчасліва. Шахавец. [Шафёр:] — Добра, што ўсё так абышлося. Кулакоўскі.

•••

Абысціся ў капейку (капеечку) — дорага каштаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

involve [ɪnˈvɒlv] v.

1. (in/with) уця́гваць, далуча́ць;

I don’t want to get involved in this business. Я не хачу ўблытвацца ў гэту справу;

He became involved with an actress. Ён звязаўся з актрысай;

This will not involve you in any expense. Гэта не ўвядзе вас у расходы.

2. цягну́ць за сабо́й, мець вы́нікам; выкліка́ць; быць звя́заным (з чым-н.);

It would involve my living in London. Мне прыйшлося б жыць у Лондане;

I want to know what is involved. Я хачу ведаць, з чым гэта звязана.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

support​1 [səˈpɔ:t] n.

1. падтры́мка, дапамо́га;

in support of smb. у падтры́мку каго́-н.;

give/lend support to smb. падтры́мліваць каго́-н.;

lack popular support быць непапуля́рным

2. апо́ра, кармі́цель;

be smb.’s support in old age быць падтры́мкаю каму́-н. на ста́расці гадо́ў

3. сро́дкі для існава́ння;

without means of support без сро́дкаў для жыцця́

4. фіна́нсавае забеспячэ́нне;

the state support of education расхо́ды дзяржа́вы на адука́цыю

5. акцёр, актры́са на дру́гасных ро́лях

6. tech. апо́ра, кранштэ́йн, штаты́ў;

the supports of a bridge апо́ра мо́ста

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

koszt, ~u

м.

1. кошт, вартасць;

koszt pracy — кошт працы;

koszt przewozu — кошт перавозкі;

2. ~y мн. выдаткі, расходы, затраты;

koszt bieżące — бягучыя выдаткі (расходы, затраты);

~y ogólne — накладныя выдаткі;

~y sprzedaży — выдаткі рэалізацыі (абарачэння);

~y ubezpieczenia — выдаткі на страхаванне;

~y utrzymania — кошты ўтрымання; пражытачны мінімум;

~y własne — сабекошт;

obniżyć ~y — знізіць затраты;

ponosić ~y — выдаткоўваць;

obniżenie ~ów własnych — зніжэнне сабекошту;

~y produkcji — выдаткі вытворчасці;

~y handlowe — накладныя выдаткі;

~y podróży — а) дарожныя (падарожныя) выдаткі;

камандзіровачныя;

~em czego — за кошт чаго;

własnym ~em — за свой кошт;

na koszt firmy — на кошт фірмы;

~y eksploatacji — эксплуатацыйныя выдаткі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)