Ву́хкаць ’вухаць’ (КТС). Так зв. «імітацыйны» дзеяслоў ад выклічніка вух (гл.); параўн. Васілеўскі, Прадукт. тыпы, 68, 84.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Твор ’прадукт творчай працы’ (ТСБМ, Ласт., Байк. і Некр., Гарэц.), твуор ’стварэнне; істота’ (Арх. Федар.). Параўн. укр. твір ’прадукт творчай працы’, стараж.-рус. творъ ’выгляд’, польск. twór ’прадукт творчай працы’, ’стварэнне, жывая істота’, чэш., славац. tvor ’стварэнне; выраб’, славен. tvȏr ’утварэнне, нарыў’, серб.-харв. тво̑р ’пластыр з бялка на рану’, ст.-слав. творъ ’праца; чын’. Прасл. *tvorъ ’стварэнне, фармаванне, вытворчасць’, аддзеяслоўны назоўнік ад *tvoriti (гл. тварыць 1), першапачаткова назва працэсу з наступнай канкрэтызацыяй (Борысь, 657; Бязлай, 3, 253); інакш і менш верагодна *tvoriti ад *tvorъ/*tvarъ, гл. ЕСУМ, 5, 533.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мука́, -і́, ДМ муцэ́, ж.
1. Прадукт размолу збожжа.
Жытняя м.
Кукурузная м.
Кармі мукою, дык пойдзе рукою (прыказка). Перамелецца — м. будзе (прыказка).
2. Размолатыя або расцёртыя ў парашок якія-н. жывёльныя ці мінеральныя рэчывы.
Рыбная м.
|| прым. мучны́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
сыр, -у, мн. сыры́, -о́ў, м.
Харчовы прадукт, які робіцца з малака, заквашанага пэўным спосабам.
Плаўлены с.
Клінковы с.
Галандскі с.
◊
Плаваць (качацца) як сыр у масле — жыць у дастатку, раскошы.
|| памянш. сыро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м.
|| прым. сы́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Soziálprodukt
n -(e)s, -e эк. (суку́пны) грама́дскі праду́кт
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Qualitätserzeugnis
n -ses, -se высакацкасны праду́кт, вы́раб высо́кай я́касці [высо́кага гату́нку]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Zwíschenprodukt
n -(e)s, -e паўпраду́кт; хім. праме́жкавы праду́кт
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
пуры́ны, ‑аў; адз. пурын, ‑у, м.
Спец. Складаныя арганічныя злучэнні з наяўнасцю азоту цыклічнай будовы; сустракаюцца ў жывёльным арганізме як прадукт абмену рэчываў, а таксама ў некаторых раслінах.
[Фр. purin.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ма́мкаць ’клікаць маму’ (ТС), укр. ма́мкати, рус. ма́мкать ’тс’. Гукапераймальнае з суфіксам ‑ка‑ (Васілеўскі, Прадукт. тыпы, 69 і наст.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адго́н, -у, м.
1. гл. адагнаць.
2. Малако, з якога сепаратарам адагнана, аддзелена смятана.
Наліць парасятам адгону.
3. Прадукт адгонкі парай.
Спіртавы а.
4. Пра жывёлу: знаходжанне на пашы, не ў памяшканнях (спец.).
Авечкі на адгоне.
|| прым. адго́нны, -ая, -ае (да 3 знач.).
Адгонная жывёлагадоўля.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)