пыта́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак., каго-што, чаго, аб кім-чым, пра каго-што, з дадан. сказам.
Тое, што і пытаць. Чалавек з перавязанай рукой усё пытаўся: — Братцы, а ў вас немцаў часам нямашака? Лынькоў. І прагна пальцы з пальцамі спляталіся, І нічыйго дазволу не пыталіся. Макаль. Рыгор пытаўся [у доктаркі] пра жыццё, пра бальніцу, так, пустую размову заводзіў. Б. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смярдзю́чы, ‑ая, ‑ае.
Які вылучае смурод; смуродны. Іван сеў побач з Гэляю, Звесіўшы кудлатую галаву, прагна курыў смярдзючы самасад. Грахоўскі. Хворы Нор тры тыдні ляжаў паміж гарачымі катламі, на кучы смярдзючай прамасленай паклі. Шамякін. // Які насычаны смуродам, прапах ім. А вось жа брала яна мяне за душу. І мяне, і ўсіх, хто слухаў у смярдзючым бараку светлую музыку. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
gorge
[gɔrdʒ]
1.
n.
1) глыбо́кая цясьні́на ў гара́х
2) апэты́тная ядзе́ньне, пражэ́рлівасьць f.
3) зьмест стра́ўніка
4) пачуцьцё агі́ды, абурэ́ньня, кры́ўды
2.
v.i.
пра́гна е́сьці, напі́хвацца; насыча́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
swill
[swɪl]
1.
n.
1) памы́і pl. only .
2) по́йла для сьвіне́й
3) бурда́ f.
4) вялі́кі глыто́к
2.
v.t.
1) пра́гна піць, жлу́кціць, хлябта́ць, лакта́ць
2) паласка́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
глыну́ць, глыта́ць
1. schlúcken vt; verschlíngen* vt (прагна есці і г. д);
глыта́ць сло́вы Wörter verschlúcken, úndeutlich áussprechen*;
глыта́ць слёзы die Tränen [das Wéinen] unterdrücken;
глыну́ць го́ра viel Kúmmer erlében
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
gulp
[gʌlp]
1.
v.t.
1) ху́тка або́ пра́гна глыта́ць
2) глыта́ць, душы́ць (сьлёзы, сьмех); стры́мваць (хвалява́ньне)
2.
v.i.
задыха́цца; душы́цца
3.
n.
1) глыта́ньне n.
2) глыто́к -ка́ m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ірва́цца і (пасля галосных) рва́цца, (і)рву́ся, (і)рве́шся, (і)рве́цца; (і)рвёмся, (і)рвяце́ся, (і)рву́цца; (і)рві́ся; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Раздзяляцца на часткі, станавіцца рваным.
Ніткі рвуцца.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Прыходзіць у непрыгоднасць, станавіцца рваным (у 2 знач.).
Абутак ірвецца.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Узрывацца, разрывацца з выбухам.
Бомбы рвуцца.
4. Старацца вызваліцца.
І. на волю.
5. перан. Прагна імкнуцца зрабіць што-н., дасягнуць чаго-н.
І. на фронт.
6. перан. Перапаўняцца моцнымі пачуццямі.
Сэрца рвецца.
7. перан. Спыняцца, парушацца (пра сувязі, адносіны і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Сма́гла 1, смаґла, шма́ґло ‘прагна’, ‘старанна’, ‘моцна’ (Сл. ПЗБ), ‘дужа, моцна, са смагай’ (Мар. дыс.). Да смага 1, гл. (< ‘са смагай, з моцным жаданнем’).
Сма́гла 2, шма́ґло ‘хутка’ (брасл., Сл. ПЗБ). З польск. дыял. smagło ‘тс’, якое да польск. smagnąć ‘ударыць’; аб польскім слове гл. Борысь, 561.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
begíerig
1.
a пра́гны, сква́пны, хці́вы (nach D, auf A – да чаго-н.)
2.
adv пра́гна
~ nach etw. tráchten — усі́мі сі́ламі дамага́цца чаго́-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Пу́гаць ’прагна піць, хлябтаць’ (Нас., Варл.), ’многа і часта піць’ (кір., Нар. сл.; бых., Жыв. НС; стаўб., З нар. сл.), ’многа піць, піць вялікімі глыткамі’ (Жд. 2; дзярж., Нар. сл.; Сцяшк. Сл.), ’многа піць вады або есці вадкай стравы’ (карэл., Нар. сл., Сцяшк.), ’прагна есці, сёрбаць’ (Скарбы, мядз., Нар. словатв.; жлоб., Жыв. сл.), ’жэрці’ (полац., Янк. 2), ’разліваць’: не пугай, напу́гаў, што стол не ўспяваю выціраць (гродз., Цыхун, вусн. паведамл.). Дзеяслоў гукапераймальнага паходжання, у аснове — выклічнік пу! (пуг!), што імітуе уцягванне вадкасці ротам, параўн. пупа ’вада’ (у размове з дзецьмі), славен. pupati ’піць’ (у дзіцячай мове), у аснове якога гукаперайманне pup (Сной, 515), або пу́льгаты ’сёрбаць; разліваць’ (драг., Сл. Брэс.) (гл.), у аснове гукаперайманне пуль(г)!
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)