Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
по́леср., в разн. знач. по́ле;
жы́тняе п. — ржано́е по́ле;
палі́ кні́гі — поля́ кни́ги;
палі́ капелюша́ — поля́ шля́пы;
спарты́ўнае п. — спорти́вное по́ле;
п. шчыта́ — (в геральдике) по́ле щита́;
п. дзе́яння — по́ле де́ятельности;
○ магні́тнае п. — магни́тное по́ле;
сілаво́е п. — силово́е по́ле;
бі́тае п. — шахм. би́тое по́ле;
◊ у по́лі зро́ку — в по́ле зре́ния;
п. бо́ю (бі́твы) — по́ле бо́я;
у чы́стым по́лі — в чи́стом по́ле;
шука́й ве́тру ў по́лі — ищи́-свищи́; ищи́ ве́тра в по́ле;
аднаго́по́ляя́гады — одного́по́ляя́годы;
адна́, як былі́нка ў по́лі — одна́, как были́нка в по́ле;
благу́ю траву́ з по́ля вон — посл. худу́ю траву́ с по́ля вон;
во́льнаму во́ля, шалёнаму п. — посл. во́льному во́ля, а шально́му по́ле;
шука́й до́лі ў чы́стым по́лі — посл. ищи́ до́ли в чи́стом по́ле
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Карнаву́гал ’круглая упадзіна сярод поля, якая арэцца пазней, бо ў ёй доўга вясной стаіць вада’ (Яшк.). Відавочна, складанае слова: карна‑вугал. Другая аснова празрыстая. Яе значэнне ’асобная частка поля’. Што датычыцца першай, то яна ўваходзіць у склад іншых слоў, сярод які* найбольш распаўсюджанае карнавухі (гл.) ’з алрэзанымі вушамі’. Параўн. таксама карнаткі (гл.), гл. карпаць. Такім чынам карпавугал мела першаснае значэнне ’адрэзаны вугал, адрэзаная частка поля’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ко́пчык, ‑а, м.
Памянш.да капец (у 1, 2 і 3 знач.); невялікі капец. Копчыкамі абмежаваны вялікі кавалак поля — плошча пад калгасны двор.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзяля́нкаж.
1. (лесасека) Wáldparzelle f -, -n;
2. (частка поля) Féldstück n -(e)s, -stücke; Parzélle;
до́следная дзяля́нка Versúchsparzelle f
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
zowąd :
ni stąd ni zowąd — ні з пушчы ні з поля
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Разо́к ’кавалак зямлі, поля і засценак’ (Бяльк.). Ад рэ́заць, рэз (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
эрстэдме́тр
(ад эрстэд + -метр)
магнітаметр для вымярэння напружанасці магнітнага поля.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ГАЛЬВАНАМАГНІ́ТНЫЯ З’Я́ВЫ,
з’явы, звязаныя з уздзеяннем магнітнага поля на металы і паўправаднікі, па якіх працякае электрычны ток. Адрозніваюць няцотныя (характарыстыкі гальванамагнітных з’яў мяняюць знак пры змене напрамку поля) і цотныя (не мяняюць знака); падоўжныя (магн. поле накіравана ўздоўж напрамку току) і папярочныя (упоперак да напрамку) гальванамагнітныя з’явы, напр.Хола эфект, магнітарэзістыўны эфект, падоўжны гальванамагн. эфект. Выкарыстоўваюцца для вымярэння велічыні магн. палёў, даследавання электроннага энергет. спектра і механізму рассейвання носьбітаў зараду ў металах і паўправадніках, генерацыі і ўзмацнення эл.поля і інш.
Гальванамагнітныя з’явы абумоўлены скрыўленнем траекторый носьбітаў зараду (электронаў праводнасці і дзірак) у магн. полі пад уздзеяннем Лорэнца сілы. Ва ўсіх металах і паўправадніках (акрамя ферамагнетыкаў) з павелічэннем поля павялічваецца ўдзельнае супраціўленне. Павелічэнне супраціўлення металаў у магн. полі, паралельным току, наз. падоўжным гальванамагнітным эфектам. У тонкіх плёнках і дратах выяўляецца залежнасць гальванамагнітных з’яў ад памераў і формы даследаванага ўзору (памерныя эфекты); у моцных магн. палях — квантавыя эфекты, якія вызначаюць неманатонную залежнасць пастаяннай Хола і супраціўлення ад параметраў поля. Гл. таксама Тэрмамагнітныя з’явы.
Літ.:
Бонч-Бруевич В.Л., Калашников С.Г. Физика полупроводников. 2 изд. М., 1990;
Блейкмор Дж. Физика твердого тела: Пер. с англ. М., 1988.