Бурнэлька ’расліна чорнагалоў, Prunella L.’ (Кіс.). Параўн. брунэ́лька. Варыянт бурнэлька таксама запазычаны з польскай мовы (польск.burnelka|brunelka; аб паходжанні польск. слова гл. пад брунэ́лька).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Во́семка ’васьмёрка ў картах’ (Гарэц., Бяльк.). Запазычанне з польск.ośemka ’тс’. Аб уплыве польскай картачнай тэрміналогіі на ўсходнеславянскую гл. Чэрнышаў, РР н. с. 11, 61.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вя́зьмін ’жасмін’ (Др.-Падб., Гарэц., Яруш.). Дыялектная форма (з пратэтычным в‑) слова язмі́н (гл.), запазычанага з польскай мовы. Да фанетыкі параўн. вядва́бны < ядва́бны, вярмо́ < ярмо́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Карэ́бчык ’скрынка’ (Ант.), ’невялікі кораб’ (Мал.). Да кораб. Форма фанетычна блізкая да рэфлексаў у польскай мове (Параўн. польск.torebka ’маленькая торба’, дзе е перадае другасны *&).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кроль ’трус’ (Ян., Мат. Гом.). Адваротнае ўтварэнне ад кролік1 (гл.), магчыма, яшчэ на польскай моўнай глебе. Параўн., аднак, Замосцінска–Куцалава, JP, 35, 289–295.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Садаві́к, садо́вы грыб ’шампіньён’ (гродн., ЛА, 1). Да садовы < сад; магчыма гаворка ідзе пра культурныя шампіньёны ў процілегласць дзікарослым. Не выключана запазычанне з польскай, улічваючы лінгвагеаграфію.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Службі́ста ‘добры працаўнік’ (смарг., беласт., Сл. ПЗБ). З польск.służbista ‘тс’. Таксама з польскай прыметнік службо́вы (ТСБМ) < służbowy і дыял.служонца, служо́нцая ‘служанка’ (Сл. ПЗБ) < służący.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
komuna
komun|a
ж.
1. камуна;
~a Paryska — Парыжская камуна;
2.разм. камуністычная ўлада;
za ~ą — у часы ПНР (Польскай народнай рэспублікі)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
даследчыца польскай, усх.-слав., у т. л.бел.,. моў. Д-рфілал. н., праф. Адзін з арганізатараў і кіраўнік (1956—72) кафедры бел. філалогіі Варшаўскага ун-та. У 1953—57 кіравала секцыяй укр. і бел. філалогіі ў Польска-сав. ін-це, у 1958—68 аддзелам бел. мовы ў Ін-це славяназнаўства ПольскайАН. Асн. кірункі навук. прац — дыялекталогія, гісторыя і культура польск. мовы, русістыка, беларусістыка (польска-бел.-літоўскае моўнае памежжа, гісторыя мовы, анамастыка). Рэдактар (з М.В.Бірылам) «Падручнага польска-беларускага слоўніка» (1962). Кіравала падрыхтоўкай да выдання «Люду беларускага» М.Федароўскага (т. 5—7, 1958—69). Па яе ініцыятыве распачата вывучэнне гаворак Беласточчыны і выданне дыялектнага атласа рэгіёна (т. 1—3, 1980—89).
Літ.:
Czurak M. Bibliografia prac Antoniny Obrębskiej-Jabłońskiej // Acta Bałtico-Slavica. 1984. № 16.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ЗДАНО́ВІЧ Аляксандр
(26.2.1805, в. Белькавічы Пухавіцкага р-на Мінскай вобл. — 29.5.1868),
бел. гісторык, пісьменнік, педагог. Бацька І.А.Здановіча. Скончыў Віленскі ун-т. Канд. філасофіі (1831). Ў 1834—63 выкладчык лац. мовы і гісторыі Віленскага шляхецкага ін-та, выкладчык гісторыі Віленскай духоўнай семінарыі. Аўтар падручнікаў «Храналагічна-гістарычны нарыс сучасных дзяржаў ад V веку да нашых дзён» (1844), «Нарыс усеагульнай гісторыі для дзяцей» (1861) і інш. Пераклаў з рус. мовы на польскую падручнікі «Гісторыя сярэдніх вякоў» (1845), «Гісторыя новага часу» (1846). Аўтар «Нарыса польскай гісторыі для дзяцей» (1857), у якім выклаў свае погляды на гісторыю Беларусі, Літвы і Польшчы, «Нарыса гісторыі польскай літаратуры» (т. 1—5, 1874—78), «Дзённіка» (нап. 1849—59). Чл. Віленскай Археалагічнай камісіі, уваходзіў у склад рэдакцыі газ. «Kurier Wileński» («Віленскі веснік»).
Літ.:
Kościałkowski S. Aleksander Zdanowicz (1805—1868): Zarys biograficzny. Wilno, 1918.
