рэгла́мент, -у, М -нце, м.

1. Правілы, якія рэгулююць парадак якой-н. дзейнасці.

Трымацца рэгламенту.

Р. пасяджэння.

Р. работы камісіі.

2. Час, адведзены на сходзе для прамовы, выступлення.

Р. для прамоўцы — пятнаццаць мінут.

|| прым. рэгла́ментны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

спо́саб, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Дзеянне або сістэма дзеянняў, якія прымяняюцца для ажыццяўлення чаго-н., выканання якой-н. работы.

С. вытворчасці.

С. загартоўкі сталі.

2. Характар, парадак чаго-н.

С. кіравання.

Прычыны такога спосабу жыцця.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

поря́док в разн. знач. пара́дак, -дку м.;

приводи́ть в поря́док прыво́дзіць у пара́дак (да пара́дку);

соблюда́ть поря́док прытры́млівацца (трыма́цца) пара́дку;

следи́ть за поря́дком сачы́ць (назіра́ць) за пара́дкам;

алфави́тный поря́док алфаві́тны пара́дак;

по поря́дку па пара́дку;

зако́нным поря́дком зако́нным пара́дкам;

пресле́довать суде́бным поря́дком перасле́даваць судо́вым пара́дкам;

организо́ванным поря́дком арганізава́ным пара́дкам;

поря́док голосова́ния пара́дак галасава́ння;

поря́док рабо́ты пара́дак рабо́ты;

соображе́ния такти́ческого поря́дка меркава́нні такты́чнага пара́дку;

наводи́ть поря́док наво́дзіць пара́дак;

боево́й поря́док воен. баявы́ пара́дак;

похо́дный поря́док воен. пахо́дны пара́дак;

ста́рые поря́дки стары́я пара́дкі;

одного́ поря́дка аднаго́ пара́дку;

призыва́ть к поря́дку закліка́ць да пара́дку;

в поря́дке у пара́дку;

в администрати́вном поря́дке у адміністрацы́йным пара́дку;

вы́ше на два поря́дка вышэ́й (вышэ́йшы) на два пара́дкі;

в поря́дке веще́й звыча́йная рэч;

для поря́дка для пара́дку;

поря́док дня пара́дак дня;

всё в поря́дке усё ў пара́дку;

в пожа́рном поря́дке у пажа́рным пара́дку;

для поря́дка (поря́дку) для пара́дку;

привести́ к поря́дку прыве́сці да пара́дку;

призва́ть к поря́дку прызва́ць да пара́дку;

свои́м поря́дком сваі́м пара́дкам.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

а́збучны, ‑ая, ‑ае.

1. Уласцівы азбуцы. Азбучны парадак. Азбучныя малюнкі.

2. перан. Агульнавядомы, агульнапрыняты. Азбучная ісціна. Азбучнае палажэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упара́дкаваны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад упарадкаваць.

2. у знач. прым. Прыведзены ў парадак. Упарадкаваны пакой.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

keep the peace

захо́ўваць або́ ўтры́мваць супако́й і грама́дзкі пара́дак

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

regimen

[ˈredʒɪmən]

n.

пара́дак -ку m., рэжы́м -у m.; дые́та f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

regularity

[,regjəˈlærəti]

n.

рэгуля́рнасьць, пра́вільнасьць f., пара́дак -ку m., сыстэматы́чнасьць f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

убра́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад убраць.

2. у знач. прым. Прыведзены ў парадак; упрыгожаны. Убраная хата.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лад ’згода, дружба’, ’узорны парадак’, ’спосаб, манера, узор’, ’уклад жыцця’, ’дзяржаўная ці грамадская сістэма’, ’настрой, гумор, тон’ (Нас., Бяльк., Яруш., Шат., КЭС, лаг.), ’звычай’ (Сл. паўн.-зах.), ’змовіны сватоў’ (Шат.), (бабскі) лад ’распараджэнне’ (Нас.), ла́дам ’прыгожа, у згодзе, у лад’ (Нас.), лады́ ’згода’ (Юрч. Вытв.), ’змовіны’ (Сл. паўн.-зах.), не з лада мужык, не з лада жонка ’без кахання’ (паўд.-усх., КЭС). Укр. лад ’парадак, упарадкаванне’, ’звычай, агульнапрынятыя правілы прыстойнасці’, ’спосаб, манера’, ’такт’, ’распараджэнне’, ’узаемная згода’; рус. лад ’торг, дамаўленне’, ’змовіны’, ’згода, мір’, ’парадак’; польск. ład ’гарманічны ўклад, парадак’. Чэш. lad ’гармонія, прыгажосць’ < рус. лад; славац. lad ’упарадкаванне, спосаб’ < чэш. lad; в.-луж. ład ’парадак, планавасць’ < чэш. ці з польск.; літ. lõdas ’сужыццё, згода’ < польск., бел. ці з рус. моў. Існуючыя слав. лексемы можна ўзвесці да паўн.-слав. ladъ ’парадак, гармонія, урэгуляванасць’, якое не мае надзейнай этымалогіі. Так, Мікала (UG, 3, 24) звязвае яго з гоц. lētan ’пускаць, дазваляць’ < і.-е. *lēd‑. Міклашыч (159), Младэнаў (268), Праабражэнскі (1, 426) суадносяць са слав. lagoda. Зубаты (AfslPh, 16, 397; Studie, 1 (2), 102) рэканструюе аснову *lā‑. Фасмер (2, 447) рашуча адмаўляе меркаванне Бернекера (1, 683) аб сувязі ladъ з ірл. laaim ’кідаю, кладу, пасылаю, стаўлю’ і ст.-грэч. ἐλάω і інш. ’ганю’, які выводзіў з гэтага агульнае значэнне ’парадак, гармонія, слой, каханне’ і збліжаў гэта з польск. skład, składny. Бел. лад як музычны тэрмін — сэнсавая калька з рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 151).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)