Нагнуць, нахіліць; трохі сагнуць. Саўка, сутулаваты высокі мужчына, прыгнуў галаву ў дзвярах і выйшаў на двор.Федасеенка.Старасць прыгнула яго .. стан і кінула на твар і на высокі лоб цэлую сетку маршчын.Колас.// Сагнуўшы, нахіліць да чаго‑н. [Рыльскі] каменем убіў два цвікі, прыгнуў іх, і падлога зноў мела свой сапраўдны выгляд.Чорны.Як шары, Паліліся антонаўкі І да долу прыгнулі сады.Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́фля, ‑і, ж.
Керамічны выраб для абліцоўкі сцен і печаў у выглядзе пліткі, вугла, часткі карніза. Бліскучыя каляровыя кафлі, якімі аздабляюцца ўсе будынкі, захоўваюць свой колер па працягу трохсот — чатырохсот гадоў.В. Вольскі./узнач.зб.— Гэта ж мы з вамі ляльку, а не кватэру зрабілі, кухня і ванна абкладзены белаю кафляю, падлога паркетная, на столі лепка...Арабей.Другі куток [пакоя] займала прыгожая грубка з узорыстай цёмнай кафлі.Васілевіч.
[Ням. Kachel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ляпя́нка, ліпʼя́йка, лыпʼя́нка, лыпля́нка, ляплёнка, ляпонка ’жылая глінабітная пабудова’, ’зямлянка’. Укр.ліпля́нка, ліпʼя́нка ’хата з гліны’, польск.lepianka, lepʼånka, lepi̯onka ’тс’, ст.-польск.lepianka, lepionka ’нешта злепленае’, каш.lepʼȯnka яшчэ азначае ’гліняная падлога’, ’гліняная пабудова’; чэш.ходск.lepenka ’гліна, змешаная з саломай і вотруб’ем, якой абмазваўся вільчык страхі’. У зах.- і паўд.-слав. мовах гэта лексема мае значэнне ’кардон’, ’толь’, ’наклейка’. Узыходзіць да прасл. формы lěpjen‑ъka ’нешта злепленае’ (Слаўскі, 4, 162). Да ляпі́ць (гл.) < прасл.lěpiti ’мазаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́люс — лаянкавае слова: Padlo! Tulus! (ваўк., Федар. 4). Слова цьмянага паходжання. Па форме і па тэрыторыі ўжывання блізкае да tuolis ‘чорт’ у т. зв. “Польска-яцвяжскім слоўнічку” (Зінкявічус, Балто-слав. иссл., 1983, 19). Апошняе залічана да балцкай лексікі, якая не мае ідэнтычных словаўваральных або семантычных адпаведнікаў у іншых балтыйскіх мовах. Паводле Зінкявічуса (там жа), можа быць звязана з імем прускага бога падземнага царства Patollus, Patollos, літ.Patulas < pa + *tula ‘зямля’, ст.-прус.talus ‘падлога з гліны’. Няпэўна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ГРО́ДЗЕНСКАЯ НІ́ЖНЯЯ ЦАРКВА́,
помнік стараж. дойлідства. Пабудавана ў 12 ст. майстрамі Гродзенскай школы дойлідства на тэр.Гродзенскага Старога замка. Пасля пажару 1183 да сярэдзіны 13 ст. разбурылася. Яе руіны выяўлены пад фрагментамі больш позняй Гродзенскай Верхняй царквы ў час археал. раскопак 1931—37. Часткова захаваліся рэшткі сцен (да выш. 3,5 м), фрагменты падкупальных слупоў і элементы дэкар. ўпрыгожання.
Паводле плана гэта быў 4-стаўповы храм тыпу ўпісанага крыжа без нартэкса з развітой алтарнай часткай. Фасады аздоблены паліраванымі і неапрацаванымі рознакаляровымі камянямі, маёлікавымі квадратнымі пліткамі і паліванай чашападобнай кафляй. Гал. ўпрыгожанне інтэр’ера — маёлікавая ўзорыстая падлога і алтарная перагародка. Захаваліся дэталі багата ўпрыгожанай драўлянай алтарнай перагародкі, пазалочаныя медныя лісты з выгравіраванымі выявамі апосталаў і святых у абрамленні кругоў са складаным раслінным і плеценым арнаментам.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
парке́т, ‑у, М ‑кеце, м.
1.зб. Невялікія гладкія, пераважна з цвёрдых народ дрэў, дошчачкі, якімі насцілаюць падлогу. Да ліфта трэба было прабегчы цераз нізкі, прасторны, вылажаны жоўтым блішчастым паркетам хол.Скрыган.
2.Падлога, зробленая з такіх дошчачак у форме розных геаметрычных фігур. Голле гэтага старога бору ўжо цяпер калышацца пад вокнамі трохпавярховых дамоў, з паркетам і паравым ацяпленнем, з халадзільнікамі і ваннамі.Грахоўскі.Увайшла я ў залу з бліскучым і светлым паркетам.Мядзёлка.
[Фр. parquet.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Díele
I
f -, -n
1) до́шка
2) падло́га; се́нцы
3) за́ла для та́нцаў
4) с.-г. ток
II
f -, -n се́ні; вестыбю́ль; пярэ́дні пако́й, пярэ́дняя
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
wood1[wʊd]n.
1. дрэ́ва (матэрыял);
a floor made of wood драўля́ная падло́га
2. лес, гай;
go for a walk in the wood(s) хадзі́ць на шпа́цыр у лес
3. дро́вы;
small wood галі́ны, сукі́; сухо́е галлё, ве́цце
♦
out of the woodsinfml па-за небяспе́каю;
be unable to see the wood for the treesBrE не ба́чыць ле́су за дрэ́вамі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
плі́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Рмн. ‑так; ж.
1.Памянш.да пліта (у 1 знач.). Падлога з керамічных плітак.// Невялікі плоскі чатырохвугольны кавалак чаго‑н. Плітка шакаладу.
2.Памянш.да пліта (у 2 знач.); невялікая пліта. Кватэра яе парадавала. Даволі прасторны пакой, маленькая, але ўтульная кухня, дзе ўсё пад рукой: газавая плітка, беленькая ракавіна, бліскучы кран, павярнулі — палілася вада.Шамякін.