гіперкапні́я

(ад гіпер- + гр. kapnos = дым)

павелічэнне колькасці і павышэнне парцыяльнага ціску двухвокісу вугляроду ў артэрыяльнай крыві (параўн. гіпакапнія).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГІПЕРТРАФІ́Я

(ад гіпер... + грэч. trophē харчаванне),

павелічэнне аб’ёму і масы тканкі, органа або часткі цела за кошт размнажэння клетак (гіперплазія) ці ўнутрыклетачнай рэгенерацыі арганел. Адрозніваюць сапраўдную і несапраўдную гіпертрафію. Да сапраўднай гіпертрафіі адносіцца кампенсатарна-рабочая гіпертрафія, звязаная з узмоцненай функцыяй пэўнага органа ці тканкі (гіпертрафія мышцаў у спартсменаў, гіпертрафія мышцы сэрца пры пароках і інш.). Вікарная гіпертрафія развіваецца пры гібелі ці выключэнні функцыі аднаго з парных органаў; гарманальная, або карэлятыўная, гіпертрафія фізіял. і паталаг. тыпу — ад парушэння дзейнасці залоз унутр. сакрэцыі. Да несапраўднай гіпертрафіі адносяць павелічэнне органа ў выніку разрастання злучальнай і тлушчавай тканкі пры атрафіі парэнхімы (функцыян. тканкі). У раслін гіпертрафія выклікаецца расліннымі і жывёльнымі паразітамі.

А.С.Леанцюк.

т. 5, с. 257

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Stigerung

f -, -en

1) па(д)вышэ́нне, павелічэ́нне

2) узмацне́нне

3) грам. утварэ́нне ступе́няў параўна́ння

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

над... (а таксама над’..., нада...), прыстаўка.

I. Ужываецца пры ўтварэнні дзеясловаў і вытворных ад іх слоў са значэннямі:

1. Павелічэнне, пашырэнне прадмета да пэўнай мяжы, нормы, напрыклад: надбудаваць, надтачыць, надставіць, надвязаць, надклеіць, надшыць.

2. Няпоўны ахоп прадмета дзеяннем, няпоўнае дзеянне, напрыклад: надкапаць, надпіць, надламаць, надпілаваць.

II. Ужываецца пры ўтварэнні назоўнікаў і прыметнікаў са значэннем больш высокага становішча, напрыклад: надброўе, надгартанны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

rozszerzenie

н. пашырэнне; расшырэнне;

rozszerzenie władzy — пашырэнне ўлады;

rozszerzenie składu zarządu — павелічэнне складу (саставу) праўлення

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

gain1 [geɪn] n. звыч. pl.

1. прыбы́так; вы́йгрыш;

Our loss is their gain. Наша страта азначае іх выйгрыш;

ill-gotten gains падазро́ны або́ незако́нны прыбы́так

2. павелічэ́нне (багацця, сродкаў); дасягне́нне

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

мегако́лан

(ад мега- + гр. kolon = тоўстая кішка)

паталагічнае павелічэнне таўшчыні кішкі з наступным развіццём ачаговага запалення і атрафіі слізістай абалонкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

«ВЕ́ТРЫК»,

бел. народны танец. Муз. памер 24. Характэрна паступовае павелічэнне тэмпу да вельмі хуткага. Выканаўцы парамі трайным крокам рухаюцца па крузе, потым кружацца паасобку, то разыходзячыся, то збліжаючыся. Зафіксаваны пісьменнікам У.Караткевічам у Аршанскім і Рагачоўскім р-нах і падрабязна апісаны ім у рамане «Дзікае паляванне караля Стаха».

Л.К.Алексютовіч.

т. 4, с. 131

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

спленамега́лія

(ад гр. splen = селязёнка + megas, -alos = вялікі)

павелічэнне селязёнкі ў сувязі з яе захворваннем або хваробамі крыві, печані і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

appreciable [əˈpri:ʃəbl] adj. адчува́льны; зна́чны; прыкме́тны;

an appreciable effect зна́чны эфе́кт;

an appreciable increase адчува́льнае павелічэ́нне;

an appreciable change in temperature прыкме́тнае змяне́нне тэмперату́ры;

appreciable difference істо́тная ро́зніца;

an appreciable amount зна́чная ко́лькасць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)