прут м
1. Gérte f -, -n, Rúte f -, -n;
2. (металічны) Stab m -(e)s, Stäbe; Stánge f -, -n (для заслоны і г. д.)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
цвік, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Металічны або драўляны стрыжань, завостраны на канцы, прызначаны для змацоўвання чаго-н.
Забіваць цвікі ў дошку.
2. перан., чаго. Самае значнае, галоўнае (разм.).
Ц. праграмы.
Ц. сезону.
|| памянш. цвічо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.
|| прым. цвіко́вы, -ая, -ае і цвіка́рны, -ая, -ае.
Цвіковая прамысловасць.
Цвікарны цэх.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
газго́льдэр
(англ. gasholder)
металічны рэзервуар для захоўвання газу і рэгулявання яго падачы ў газаправодную сетку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Мігдалікі ’бліскучыя зорачкі ці крыжы з адлюстраваннем святога, якія апраўляліся ў металічны абадок пад шклом і насіліся жанчынамі на шыі’ (слонім., кобр., Шн. 3; Малч.). Да мігдал (гл.). Параўн. міндаліна ’жаўлак у горнай пародзе’ (БелСЭ, 7).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жэто́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Металічны знак, які паказвае на прыналежнасць да якой-н. арганізацыі або выдаецца на памяць аб якой-н. падзеі.
Сярэбраны ж.
2. Кружок з металу, пластмасы, які служыць умоўным знакам чаго-н., дае права на што-н.
Атрымаць ж. у гардэробе.
Купіць ж. у метро.
|| прым. жэто́навы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прут, -а, М пру́це, мн. пруты́, -о́ў, м.
1. Тонкая палка без сучча.
Асінавы п.
2. Тонкі металічны стрыжань, кавалак дроту.
Жалезны п.
|| памянш. пруто́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м. і пру́цік, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. прутко́вы, -ая, -ае (да 2 знач.) і пруцяны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Прутковы каркас.
Пруцяная агароджа.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
банда́ж, ‑а, м.
Спец.
1. Спецыяльны пругкі пояс для падтрымання сценак жывата або іншых частак цела ў пэўным становішчы.
2. Металічны вобад, які надзяваецца на часткі машын, на колы паравозаў, каб забяспечыць іх устойлівасць і засцерагчы ад зносу.
[Фр. bandage.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шпа́цыя, ‑і, ж.
1. У друкарскай справе — металічны брусочак, які прымяняецца пры ручным наборы для запаўнення прабелаў паміж словамі, для павелічэння адлегласці паміж словамі, утварэння абзаца і пад.
2. У суднабудаванні — адлегласць паміж суседнімі бэлькамі набору корпуса судна.
[Ад лац. spatium — прастора, прамежак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
металёвы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і металічны. Да фарбаваных дзвярэй у калідорах былі прыбіты металёвыя дошчачкі. Бядуля. Глухі металёвы звон пранёсся ў цішыні. Краўчанка. Палоса вады з цьмяным металёвым водбліскам ляжала.., як нейкая лінія, як нейкі рубеж. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мане́та ’металічны грашовы знак, металічныя грошы’ (ТСБМ), ст.-бел. манета, монета, манита, монита, монэта ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 86). Запазычаны са ст.-польск. moneta, якое з лац. monēta ’прадказальніца’ < monēre ’прадказваць, прадракаць’. Monēta — эпітэт багіні Юноны, якая папярэдзіла рымлян пра землетрасенне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)