шы́лінг, ‑а, м.
1. Англійская манета, роўная 1/20 фунта стэрлінгаў; грашовая адзінка адпаведнай вартасці.
2. Грашовая адзінка Аўстрыі, роўная 100 аўстрыйскім грошам.
[Англ. shilling.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
серабро́, -а́, н.
1. Каштоўны бліскучы метал шаравата-белага колеру.
2. зб. Вырабы з гэтага металу.
Сталовае с. (посуд, сталовыя прыборы). Упрыгажэнні з серабра.
Нашы спартсмены заваявалі с. (сярэбраныя медалі; разм.).
3. Дробная разменная манета са сплаву з гэтым металам або нікелем.
Заплаціць серабром.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
sovereign1 [ˈsɒvrɪn] n.
1. fml мана́рх; суверэ́н; праві́цель, валада́р
2. саверэ́н (залатая манета = 1 фунту стэрлінгаў)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Таля́р ’талер (манета)’ (ігн., паст., лід., маст., Сл. ПЗБ). Гл. та́лер 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пенязі (гіст.), ст.-бел. пенези ’грошы’ (Жыв. НС), пе́нязь ’дробная манета ў Польшчы ў XI–XIII стст.’ (Гарб.), укр. пе́нязь ’шэлег, паўгроша’, польск. pieniądz, н.-луж. péńez, в.-луж. pjenjez(e), чэш. peníz, славац. peniaz ’манета’, славен. pẹ̑nez ’тс’, серб.-харв. pjȅnez, pȉnezi ’грошы’, балг. пе́нез ’манета для маніста’, ст.-слав. пѣнѧѕь ’дынарый’. Прасл. *pěnędzь — запазычанне (пасля VIII ст. н. э.) са ст.-в.-ням. pfenni(n)g, pfending ’(сярэбраная) манета’ < лац. pannus ’кавалак, штука тавару’ < і.-е. *pan‑ ’кавалак палатна’, *(s)pen‑ ’прасці’. Наяўнасць ‑ě‑ замест ‑e‑ Мее (Études, 184) тлумачыць як падаўжэнне — кампенсацыя nn‑ > n. Іншыя версіі гл. Фасмер (233–234), Бязлай (3, 24), Махэк₂ (443).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
арля́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Гульня, якая складаецца з адгадкі: ляжа падкінутая манета гербавым малюнкам (арлом) ці процілеглым бокам (рэшкай).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пята́к, ‑а, м.
Разм. Пяцікапеечная манета. Пасажыры купляюць, спяшаюцца, соваюць дзецям пятакі, грыўні, на хаду кідаюць ягады ў рот, бягуць назад у вагоны. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
флары́н, ‑а, м.
1. Старадаўняя фларэнтыйская залатая або сярэбраная манета, прынятая пазней за ўзор у многіх еўрапейскіх краінах.
2. Сучасная грашовая адзінка Нідэрландаў; гульдэн.
[Іт. florino.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ты́нфа ‘сярэбраная манета, роўная 15 кап.’, памянш. ты́нфік (Нас.), тынхвік ‘15 кап. серабром’ (Шымк. Собр.), ст.-бел. тынфъ, тинфъ ‘сярэбраная манета вартасцю 18 грошаў’ (1688 г., ГСБМ). Запазычана са ст.-польск. tynf, tymf — манета, што атрымала назву ад імя манетчыка Андрэя Тымфы (ням. Tümpe, Брукнер, 589), фіксуецца з 1691 г. (Булыка, Выбр. пр., 181), паралельная лацінская назва манеты tynfus, мн. л. tynf засведчана ў кнізе Гарадзенскага земскага суда ў 1714 г., дзе прыраўноўвалася да 38 грошаў (Жлутка, 340).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гры́ўня, -і, мн. -і, гры́вень і -яў, ж. (гіст.).
1. У Вялікім Княстве Літоўскім: адзінка вагі каштоўных металаў вагой каля фунта¹.
2. У Старажытнай Русі: сярэбранае або залатое ўпрыгожанне, якое насілі на шыі.
3. У Расіі: манета вартасцю ў 10 капеек (разм.).
|| прым. гры́ўневы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)